Ο Ουαζντί Μουαουάντ επανέρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, με το έργο «Ο όρκος της Ευρώπης» εμπνευσμένο από αρχαίες ηρωίδες
Μια σφαγή που συνέβη πριν 80 χρόνια. Σε έναν χώρο που δεν ορίζεται, κάπου, δεν έχει σημασία. Ο Λιβανοκαναδός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός Ουαζντί Μουαουάντ θα παρουσιάσει το έργο «Ο όρκος της Ευρώπης» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, με ένα διεθνές καστ. Ανάμεσά τους η γαλλίδα ηθοποιός Ζιλιέτ Μπινός, που θα παίξει για πρώτη φορά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου: Ο Ουασντί Μουαουάντ σκηνοθετεί τον «Όρκο της Ευρώπης», ένα έργο που χτίζεται μέσα από τις πρόβες
«Από τη στιγμή που μου ανατέθηκε από το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου να γράψω ένα καινούριο κείμενο για την Επίδαυρο, προέκυψε αμέσως στη σκέψη μου ένα αφήγημα για την απώλεια. Την απώλεια όμως όχι σε προσωπικό επίπεδο αλλά σε συλλογικό, που θα προέκυπτε έναν εμφύλιο», αναφέρει ο σκηνοθέτης για την παράστασή του. Υπάρχει ένα κεντρικό πρόσωπο, η μητέρα, που έχει τρεις κόρες, σε διαφορετικές ηλικίες. Το πρόσωπο αυτό ουσιαστικά ονομάζεται Ευρώπη. Οπότε στο κείμενο η Ευρώπη υπονοείται και ως χώρα αλλά υπάρχει και ως πρόσωπο και την υποδύεται η Λεόρα Ρίβλιν. Οι τρεις κόρες της είναι εντελώς διαφορετικές η μια με την άλλη. Η Ζοβέτ (Βιολέτ Σοβό) είναι ένα ευχάριστο άτομο, «πολύ χρωματιστό» όπως αποκάλυψε η ηθοποιός που την ενσαρκώνει, μια αρκετά ακραία προσωπικότητα με έντονες εξάρσεις που καλείται στο δικαστήριο για να καταθέσει. Το όνομά της προέρχεται από το «Ζεύς». Η Μεγάρα (Δανάη Επιθυμιάδη) έχει το όνομα της συζύγου του Ηρακλή και αρκετά κοινά με τη συγκεκριμένη μυθική ηρωίδα χωρίς ωστόσο να ταυτίζεται. Φέρει και εκείνη ένα τραύμα και βρίσκεται στο δικαστήριο για να καταθέσει για ένα έγκλημα δίχως να γνωρίζει γιατί βρίσκεται εκεί. Τέλος, η Ζιλιέτ Μπινός, η Γουεντιά είναι η μάνα του Ζακαρί (Εμανουέλ Σβάρτς), ενός νέου που δίχως να το καταλάβει διέπραξε ένα στιγερό έγκλημα.
Oι πληροφορίες που μας έδωσε τόσο ο σκηνοθέτης όσο και οι ηθοποιοί για την παράσταση είναι αποσπασματικές. Άλλωστε αυτό είναι και το ενδιαφέρον της τεχνικής του Μουαουάντ. Ποτέ δεν ξεκινά τις πρόβες του με έτοιμο κείμενο. Του αρέσει να το δουλεύει και με τους ηθοποιούς και να τον οδηγούν οι πρόβες σε ένα αποτέλεσμα που ενδέχεται να μην είχε φανταστεί ευθύς εξ αρχής. Όπως ανέφερε, έχει ετοιμάσει όλες τις σκηνές του έργου αλλά δεν τις έχει δέσει ακόμα. Το έργο χτίζεται σαν ένα τρισδιάστατο παζλ. Κάθε σκηνή θα μπορούσε να τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία και μέσα από τη δουλειά με τους ηθοποιούς θα αποφασιστεί η τελική σειρά. Σίγουρα όμως δεν υπάρχει γραμμικότητα στην αφήγηση.
Η αρπαγή της Ευρώπης: η πρώτη καταγεγραμμένη υπόθεση ακραίας βίας και σφαγής στην ιστορία
Ο Ουασντί Μουαουάντ, με καταγωγή από τον Λίβανο, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του στα 8 του χρόνια, λόγω των εκεί συνθηκών, μια απόφαση που έλαβαν οι γονείς του χωρίς να ερωτηθεί. Ο ίδιος βρίσκει στην προσωπική του ιστορία πολλά κοινά με την αρπαγή της Ευρώπης: ένα κοριτσάκι που έπαιζε στην παραλία ατάραχο που το άρπαξε βίαια ένας ταύρος και το πήγε μακριά από την πατρίδα του. Πίσω από αυτόν τον μύθο βρίσκεται η εξιστόρηση της πρώτης καταγεγραμμένης σφαγής, η εισβολή στη χώρα της Φοινίκης που συνοδεύεται από σφαγές και βιασμούς. Η Ευρώπη επίσης στη συνέχεια γέννησε ένα τέρας, τον Μινώταυρο. Και από εκεί ξεκίνησε ένα νήμα βίας κατά των γυναικών στην ιστορία.
Όπως ο ίδιος αναφέρει στο σκηνοθετικό του σημείωμα, «το έργο διερευνά, κατά τη γνώμη μου, θεμελιώδη ερωτήματα: τη σχέση μεταξύ της ακραίας βίας και της δυνατότητας παρηγοριάς- την ιδέα ότι οι λέξεις μπορούν να αποτελέσουν τόπο σύγκρουσης, αλλά και απόσυρσης και αποκάλυψης».
Γράφοντας μια παράσταση για το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου δεν ήταν δυνατόν να μη λάμβανε υπόψιν του κάποια βασικά στοιχεία του τόπου. «Έγραψα το έργο έχοντας στο νου μου τον ήλιο και λαμβάνοντας υπόψιν το μεγαλείο του τόπου αυτού και την ιστορία του», ανέφερε. Μπορεί η παράσταση να παρουσιάζεται νύχτα, αλλά ο ήλιος είναι παρών. Η γραφή του προσπάθησε να ανταποκρίνεται στο μεγαλείο αυτου του ιερού χώρου, όπου θα παρουσιαστεί.
Παράλληλα, έπρεπε να εξετάσει και τις αντικειμενικές συνθήκες του χώρου, που επηρεάζουν το έργο. Η μεγάλη απόσταση από τα καμαρίνια τον οδήγησε στην απόφαση να κρατήσει τους ηθοποιούς στη σκηνή, από τη στιγμή που θα κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση. Επίσης, καθόρισε και τη διάρκεια του έργου. Ενώ συνήθως δημιουργεί μεγάλα έργα, αυτό δεν θα ξεπερνά τις δυο ώρες, καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα διαλείμματος και δεν θέλει να ταλαιπωρηθεί και ο κόσμος που θα πρέπει να φύγει για την Αθήνα μετά το πέρας της παράστασης.
Στο έργο εμφανίζεται μια γυναίκα, η Assia, διπλωμάτης που διερευνά την υπόθεση της σφαγής που έγινε πριν από 80 χρόνια. Όπως ανέφερε η Ντάρια Πισάρεβα, η ηθοποιός που την ενσαρκώνει, είναι μια γυναίκα δυναμική, που φορά πάντα ψηλές μπότες Louboutin ενώ ο χαρακτήρας της έχει βασιστεί σε μια αληθινή διπλωμάτη που εργάστηκε ως σύμβουλος στο έργο ώστε να μπορέσει να προσεγγίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια ο Μουαουάντ το ζήτημα της σφαγής.
Η Ζιλιέτ Μπινός για πρώτη φορά στην Επίδαυρο
«Είμαστε όλοι πολύ χαρούμενοι που συμμετέχουμε στη δημιουργία της παράστασης και που είμαστε μέλη αυτού του "καραβιού" του Ουασντί. Μόνο και μόνο στη σκέψη ότι θα ανέβει στην Επίδαυρο, είναι συγκλονιστικό. Τώρα βέβαια κάνουμε πρόβες σε ένα υπόγειο στο σκοτάδι. Αλλά αυτές οι συνθήκες είναι ίσως ιδανικές για τις συνθήκες καύσωνα που ζούμε τώρα στη Γαλλία». Όταν οι ηθοποιοί ρωτήθηκαν αν αυτό που θα δούμε στην Επίδαυρο μοιάζει με αρχαία τραγωδία, η Γαλλίδα ηθοποιός απάντησε: «Για μένα ο Ουασντί είναι πολύ κοντά στο πνεύμα του Σοφοκλή».
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια; Εσύ τι θα επέλεγες; Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
Το αλληγορικό παραμύθι του βραβευμένου Γιάννη Ξανθούλη είναι ένας ύμνος για την αγάπη, την ισότητα, την ελευθερία, τη διαφορετικότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον.
14°
