Έβρεχε δυνατά, αλλά ο δεινός χειμώνας τη νύχτα της πρεμιέρας δεν στάθηκε ικανός να κλείσει τον κόσμο στο σπίτι του - το θέατρο “Black Box” ήταν κατάμεστο. Έξαψη, αδημονία και πλήθος στο φουαγιέ-διάδρομο, ένας χώρος που θυμίζει κάθε άλλο παρά θεσσαλονικιώτικο αλτέρνατιβ θεατράκι, μα αντίθετα σε κάνει να νιώθεις κάπου μεταξύ λονδρέζικου κλαμπ και βερολινέζικης σάλας.
Βαθύ σκοτάδι, έναρξη με ένα κλειστοφοβικό πεντάλεπτο βουτηγμένο σε μαύρο σκοτάδι. «Είσαι το σπλάχνο μου, κι εσύ δικό μου». Δυο πρωταγωνιστές που ποτέ δεν συναντώνται πρόσωπο με πρόσωπο, καθώς ανταμώνουν μόνο οι φωνές και οι ιστορίες που διηγούνται ο ένας στον άλλο. Ιστορίες-εκδοχές μιας πρότερης αληθινής αλλά και επινοημένης ζωής, έτσι όπως οι λέξεις τους προσπαθούν να τρυπήσουν το βαθύ σκοτάδι και να συναρμολογήσουν το κοινό τους μέλλον, κοντράστ στο επιβαλλόμενο κενό, όπως το ορίζει ως υποχρεωτική συνθήκη η σύμβαση-συμβόλαιο με το τηλεπαιχνίδι Zyklon, όπου δήλωσαν συμμετοχή. Τόσο το όνομα όσο και το ίδιο το παιχνίδι μοιάζουν διεστραμμένα, καθώς παραπέμπουν ευθέως στο αέριο με το οποίο οι ναζί εξολόθρευσαν τους Εβραίους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
«Ήρθες εδώ με τη δική σου θέληση... Όλα όσα ακολουθήσουν ήταν επιθυμία σου, απόφυγε τον εκνευρισμό και τις επιπολαιότητες... Προσπάθησε να ελέγξεις το φόβο σου... Ο φόβος είναι περιττός... Ό,τι και αν νομίσεις πως σου συμβαίνει, να θυμάσαι πως το παιχνίδι είναι απολύτως ασφαλές και πως αποσκοπεί στην προσωπική σου ευτυχία». Τόσο όμως ο Ω όσο και η Δ, τα πρόσωπα του έργου, γνωρίζουν πως ο αρχικά φαινομενικός περιοριστικός όρος της μη θέασης του ενός από τον άλλο ουσιαστικά απελευθερώνει: μπορούν ο καθένας τους να παρουσιάσει τον εαυτό του όπως επιθυμεί, αλλά και να αφήσουν τον άλλο να πλάσει για τον διπλανό του μια φαντασιακή εκδοχή πορτρέτο. Αυτή ακριβώς η δυνατότητα των ηρώων, η δημιουργία νέων πραγματικοτήτων δηλαδή, πέρα από την ηδονή και τη χαρά του επαναπροσδιορισμού τους, εμπεριέχει τεράστιο κίνδυνο: μπορεί μεν να ανασυστήσει τον κόσμο τους, μπορεό όμως και να τον διαλύσει. Θα αγαπηθούν ή θα κατασπαραχθούν όταν το παιχνίδι τελειώσει; Ποιος ελέγχει το παιχνίδι, τι είδους απάνθρωπο θέαμα είναι αυτό και γιατί ελκύει τέτοιον τεράστιο αριθμό θεατών; Απελθέτω τα σπόιλερ απ' εμού!
Στο Zyklon ή το Πεπρωμένο, ο Τριαρίδης επιμένει εξακολουθητικά στην κεντρική θεματική της δραματουργίας του, το Ολοκαύτωμα, τη μαύρη τρύπα και τη σκοτεινή μάζα του Διαφωτισμού, διαλέγοντας άλλωστε για τίτλο στο έργο του το Zyklon (θαλάμοι αερίου, θάνατος) και κολλώντας δίπλα του τη λέξη Πεπρωμένο, από το εμβληματικό έργο του Βολταίρου. Ο Ω και η Δ, δυο άνθρωποι που ζουν στο σήμερα, στην καρδιά του δυτικού κόσμου, στην πιο εξελιγμένη κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού, εφόσον γυναίκες μπορούν να τεκνοποιούν χωρίς πατέρα και άντρες να μένουν για πάντα αγόρια παίζοντας στο διαδίκτυο, ξαφνικά εξαιτίας του παιχνιδιού επιστρέφουν στην παλιά Ιστορία. Από άνθρωποι του τώρα, μεταμορφώνονται σε πλάσματα του χθες και ταυτόχρονα μεταμορφώνουν ο ένας τον άλλο μέσα στη δίδυμη κάψουλα του ρόλερ-κόστερ που η παραγωγή του παιχνιδιού επέλεξε, ώστε να «συνταξιδεύουν» πλάτη με πλάτη. Θα μπορέσουν να αγαπηθούν ή θα έρθουν αντιμέτωποι με τη συντελειακή συνθήκη της εξόντωσης;
Οι επινοημένες ιστορίες που φτιάχνουν ο ένας για τον άλλον, παράλογες, φανταστικές, απίθανες, αργά ή γρήγορα τους στροβιλίζουν στο Άουσβιτς, εκεί όπου η κτηνωδία έφτασε στο ζενίθ, η αγάπη, η γνώση και η συνείδηση ηττήθηκαν από το μίσος. Αυτή η συνάντησή τους, η οποία ταυτόχρονα με την ερωτική ιστορία, που από την αρχή σχεδόν νιώθεις να περιπλέκεται, αποτελεί και μια βάναυση πάλη αλληλοεξόντωσης, δίνει στον συγγραφέα Θανάση Τριαρίδη, τον σκηνοθέτη Γιάννη Παρασκευόπουλο και τους ηθοποιούς Ιωάννα Παγιατάκη και Κωνσταντίνο Γαβαλά την αφορμή για να στήσουν έναν καμβά αφήγησης σαν πίνακα που έρχεται από τις μέρες του Ρομαντισμού. Η ολοκλήρωση άλλωστε αποτελεί ένα από τα βασικά ζητούμενα του Ρομαντικού κινήματος. Ασχέτως εάν η φύση απουσιάζει και το δράμα εξελίσσεται σε ένα κυριολεκτικά κατάμαυρο κουτί, οι δε κυκλώνες της αγάπης, της βίας, των δεινών και των των παθών δεν σαρώνουν δένδρα και ποτάμια, ωστόσο χτυπούν τις λιτές ανισόπεδες αποβάθρες – σκηνικό, όπου τα κενά τους ανά πάσα ώρα και στιγμή, ως γκρεμοί απειλούν τους ήρωες με καθίζηση στην άβυσσο.
Αφηγήσεις πλάτη με πλάτη πριν την τελική συνάντηση, διαστήματα κατά τη διάρκεια του έργου εντελώς βυθισμένα στο σκοτάδι ή υποφωτισμένα από ένα κερί, ένα μουσικό θέμα από τον Βέρντι που έρχεται, χάνεται και επιστρέφει είτε από τη φυσαρμόνικα του Ω είτε από τη μουσική των ηχείων που έγραψε ο Μάνος Μυλωνάκης των Your Hand In Mine, κοφτερές λέξεις, θλίψη, μελαγχολία, σφιχτοί, στραγγαλιστικοί κλοιοί, πίεση, ακραίοι εγκλεισμοί και ένα ερώτημα που τίθεται από την αρχή έως το τέλος της εξαιρετικής αυτής παράστασης: μπορούν τα δάκρυα και η αγάπη να γίνουν το μαλακό στρώμα που πάνω του θα προσκρούσουμε με ασφάλεια, όταν το σκοτάδι και το κενό, η βία και η αποκτήνωση θα μας σκουντήξουν για να μας ρουφήξει η άβυσσος;
Και κάτι τελευταίο για τον σκηνοθέτη Γιάννη Παρασκευόπουλο: ο τρόπος με τον οποίο εισάγει αλλά και κρατά το θεατή σε αυτό το απύθμενο κενό που βιώνουν οι ήρωες, χρησιμοποιώντας ως εφέ το απόλυτο σκοτάδι, οι γάζες της τελικής σκηνής, τα καθίσματα καρουζέλ και η συνεχής διάταξη των σωμάτων σε συνθήκη συνεχούς επώδυνης ισορροπίας, πραγματώνονται με τρόπο συγκλονιστικό και συγκινητικό, πιστοποιώντας για άλλη μια φορά την αιώνια λιακάδα αυτού του πεντακάθαρου, τολμηρού και πάντα σε εγρήγορση μυαλού.
Ο Θανάσης Τριαρίδης μετά το τέλος της παράστασης
Zyklon ή το Πεπρωμένο
Black Box theater
Βασιλίσσης Όλγας 65 και Φλέμινγκ 2
Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:00
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
8°
