Κυριακή απόγευμα στην Πειραιώς έξω από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Άντρες, γυναίκες, νέοι, γέροι, παιδιά, ενώ η βροχή συνεχίζει να πέφτει, συνωστίζονται μπροστά στα ταμεία του θεάτρου για να δουν την παράσταση της Μιμής Ντενίση «Σμύρνη μου αγαπημένη».
Είναι εδώ μαθητές από το Α΄ Γυμνάσιο Παλλήνης που κλείνουν θέσεις για τις 22 Μαρτίου. Μια κυρία που παρακαλάει για ένα εισιτήριο. «Ήρθα από τη Θεσσαλονίκη και φεύγω αύριο. Σας παρακαλώ, θα πληρώσω όσο-όσο!» Ένας κύριος που τσακώνεται με τη γυναίκα του «Μα γιατί δεν είπες και στην Αμαρυλλίς;» «Χριστιανέ μου, δεν είχε θέσεις, πώς να στο πω; Μετά βίας βρήκα τις δικές μας!» απαντάει αυτή εκνευρισμένη και κατευθύνεται προς την είσοδο του θεάτρου «Αντιγόνη».
Μέσα επικρατεί ένας ευχάριστος αναβρασμός. Τρέχουν οι ταξιθέτες να εξυπηρετήσουν ένα ετερόκλητο κοινό που έχει έρθει οικογενειακώς να δει την πιο επιτυχημένη παράσταση της θεατρικής σεζόν. «Ελίνα, έστειλες μήνυμα στον αδελφό σου;» ρωτάει μια κυρία. «Ναι, καλέ μαμά, του έστειλα αλλά δεν μου απάντησε» λέει βαριεστημένα η μικρή Ελίνα και βουλιάζει στο κάθισμά της. Ο ευγενικός εκφωνητής από τα μεγάφωνα υπενθυμίζει ότι απαγορεύεται η κατανάλωση ποτού και φαγητού καθώς και η λήψη φωτογραφιών στη διάρκεια της παράστασης, τα φώτα χαμηλώνουν, η παράσταση αρχίζει...
Τη Μιμή τη γνωρίζω από τότε που ήταν μαθήτρια του ακριβού μου φίλου Ματθαίου Μουντέ στη σχολή θεάτρου. Είχε από τότε αυτό το πείσμα, τη δύναμη και την υπομονή που τη βοήθησαν να φτιάξει την καριέρα της και να εξελιχθεί σε πρωταγωνίστρια και αντίπαλον δέος της Αλίκης Βουγιουκλάκη.
«Μα τι της βρίσκουν; Τι της βρίσκουν και πάνε να τη δουν;» με ρώταγε εκνευρισμένη όταν μάθαινε ότι έσκιζε στο θέατρο. Δεν της είχα αποκαλύψει ότι η Μιμή ήταν φίλη μου. Θα μου έκοβε την καλημέρα. Μια φορά, έτσι για πλάκα, «να παίξετε μαζί» της λέω «την Ελισάβετ και την Άννα Μπολένα. Στη μια παράσταση θα είσαι εσύ Ελισάβετ και θα της κόβεις το κεφάλι και στην άλλη θα είναι αυτή!». Περίμενα να με βρίσει, αντίθετα με κοίταξε για λίγο ξαφνιασμένη, μετά χαμογέλασε, «και ο κόσμος θα έρθει δύο φορές να δει την παράσταση» είπε το σοφό Αλικάκι που δεν άφηνε ιδέα να πέσει κάτω χωρίς να εξετάσει πρώτα αν της ήταν χρήσιμη.
Χρόνια μετά, αφού έχει αντέξει τα λαζοπουλικά βέλη, έχει γράψει και σκηνοθετήσει έργα και έχει παίξει αντιφατικούς ρόλους η Μιμή παίρνει τη γλυκιά της εκδίκηση. Γιατί το «Σμύρνη μου αγαπημένη» είναι ένα λαϊκό θέαμα ποιότητας, φτιαγμένο από ανθεκτικά υλικά, με πολύ καλούς ηθοποιούς, με τα υπέροχα σκηνικά και κοστούμια του Γιώργου Πάτσα και τη νοσταλγική μουσική του Ανδρέα Κατσιγιάννη. Πάνω απ’ όλα όμως είναι η ίδια η Μιμή μια πειστική Σμυρνιά και μια συναισθηματική αφηγήτρια.
Η ιστορία ξεκινάει σε ένα πλουσιόσπιτο στη Σμύρνη με τα γλέντια και την ανέμελη ζωή της οικογένειας Μπαλτατζή, με τους Τούρκους υπηρέτες και με τους Αρμένιους φίλους, και καταλήγει στο λιμάνι του Πειραιά με την καραβοτσακισμένη οικογένεια να προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια της. Στο πρώτο μέρος το κοινό παρακολουθεί χαρούμενο τα οικογενειακά τραπεζώματα, τους χορούς και τους έρωτες μιας ανέμελης κοινωνίας Ελλήνων που ζουν χωρίς προβλήματα στην πλούσια Σμύρνη, ενώ από κάτω βράζει το κίνημα των Νεοτούρκων. Τα τραγούδια με τον Μπάμπη Τσέρτο ανεβάζουν την ατμόσφαιρα, ενώ λίγο πριν το διάλειμμα τα πρώτα σύννεφα φαίνονται στον ορίζοντα, όμως κανείς από την οικογένεια δεν τα παίρνει στα σοβαρά.
Βγαίνουμε στο φουαγιέ, το κοινό είναι ενθουσιασμένο. «Εξαιρετική! Εξαιρετική! Το έγραψε και το σκηνοθέτησε μόνη της!» λέει μια κυρία στη φίλη της. «Είδες τι κομπίνες γινόντουσαν και τότε;» της απαντάει η φίλη και βγαίνει έξω να καπνίσει. Την ακολουθώ για να καπνίσω κι εγώ, τη βλέπω που μιλάει σε μία παρέα γυναικών. «Θα φύγουμε αμέσως με το πούλμαν ή θα πάμε πρώτα στο καμαρίνι να τη δούμε;» «Εγώ, πάντως», λέει μια ξανθιά με μοντέρνο ντύσιμο, «θα πάω να τη δω. Της έχω φέρει και λουλούδια από τον κήπο μου».
Μπροστά στο μπαρ μια τεράστια ουρά από πιτσιρίκια αγοράζει πατατάκια, τσιπς, σοκολάτες, αναψυκτικά. Πολλοί τα κουβαλούν μέσα στην αίθουσα. Η κυρία που κάθεται δίπλα μου έχει βγάλει από την τσάντα ένα τοστ και το μασουλάει με ευχαρίστηση, η Ελίνα τηλεφωνάει στον αδελφό της «πού είσαι, ρε ούφο, σε έχω πάρει τρεις φορές», μπροστά μου ο κύριος με τα κόκκινα γυαλιά τσεκάρει τα μηνύματά του.
Δεν μπορώ να εξηγήσω αυτό που συνέβη στο δεύτερο μέρος. Καθώς τα μαύρα σύννεφα γινόντουσαν κόκκινα από τις φωτιές της Σμύρνης κι ενώ η οικογένεια Μπαλτατζή προσπαθούσε να γλιτώσει από τους Τούρκους μια απόλυτη ησυχία απλώθηκε στην αίθουσα, κι ενώ το δράμα κορυφωνόταν η κυρία δίπλα μου άρχισε να κλαίει με λυγμούς. Αναστεναγμοί ακούγονταν εδώ κι εκεί, «αχ, έτσι και χειρότερα έγιναν τα πράγματα!» έλεγε ο σύζυγος στην κυρία που έκλαιγε, ακόμα και η μικρή Ελίνα πήρε τηλέφωνο τον αδελφό της, «έλα, τους κάψανε όλους ζωντανούς» του είπε, «όχι, η Ντενίση γλίτωσε». Συγκινημένο το κοινό τραγούδησε το «Στο ’πα και στο ξαναλέω» και αποθέωσε τους ηθοποιούς στο τέλος. Καιρό είχα να δω κόσμο να κλαίει σε παράσταση και να βγαίνει ενθουσιασμένος στο τέλος. «Αχ, έκλαψα και το ευχαριστήθηκα» έλεγε μια γιαγιά στις δύο φίλες της που τη βοηθούσαν να πάει προς τα καμαρίνια.
Έχω καιρό να τη δω, είναι όμορφη, εξάλλου όπως έλεγε η Μελίνα Μερκούρη, «η επιτυχία ομορφαίνει». Ο κόσμος τής φέρνει δώρα, βιβλία, λουλούδια, φωτογραφίζονται μαζί της, ζητούν αυτόγραφα. «Σου άρεσε;» λέει και με κοιτάει μέσα από τον καθρέφτη. «Μου άρεσε. Το γλυκό έχει δέσει. Κι εσύ είσαι πολύ καλή». «Ποιος άλλος σου άρεσε;» «Ε, φυσικά ο Κώστας Βουτσάς, αυτή η μικρή η Κατερίνα Γερονικολού, αλλά και ο Μιχάλης Μητρούσης με τον Τάσο Νούσια που έπαιξαν τον πατέρα και το γιο». «Τέσσερις μήνες πρόβες κάναμε» μου λέει η Χριστίνα Αλεξανιάν. Μιλάμε για την έρευνα που κράτησε δύο χρόνια και για τα αίτια της καταστροφής που ακόμα δεν έχουν ξεκαθαρίσει. Σίγουρα όμως όλος αυτός ο πλούτος και τα λούσα των Σμυρνιών είχαν δημιουργήσει ένα τούρκικο προλεταριάτο που όταν δόθηκε η κατάλληλη ευκαιρία ξέσπασε. «Κι ο Βενιζέλος;» ρωτάω και τη βοηθάω να φορέσει το παλτό της. «Ο Βενιζέλος, όταν καιγότανε η Σμύρνη, περνούσε το μήνα του μέλιτος με τη γυναίκα του στη Νέα Υόρκη. Και 8 μήνες αργότερα πρότεινε τον Κεμάλ Ατατούρκ για Νόμπελ ειρήνης!» λέει και βάζει δυο σταγόνες απ’ το μεθυστικό της άρωμα.
Info: Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», 212 2540000, Τετ.-Κυρ. €35, 28, 23, 18 &14 (θεωρείο)/ Ομαδικά (άνω των 20 ατόμων) €22, 16, 14, 12 (θεωρείο) / Παιδιά μέχρι 12 ετών €12 (πλατεία), 9 (θεωρείο)/ ειδικές τιμές για ΑμεΑ & ανέργους
Ο Θωμάς Μοσχόπουλος πραγματεύεται τα θέματα της εξουσίας και του ανταγωνισμού, σε ένα κείμενο που συνομιλεί ανοιχτά με τον Μπέκετ, τόσο σε επίπεδο γραφής όσο και περιεχομένου
Μια συζήτηση για το έργο «Ολική Άμεση Συλλογική Επικείμενη Επίγεια Σωτηρία», τις υπαρξιακές και κοινωνικές αφετηρίες που τροφοδοτούν το καλλιτεχνικό του όραμα, το θέατρο και την κοινωνία
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια; Εσύ τι θα επέλεγες; Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
11°
