Η πρώτη προσπάθεια του Κωνσταντίνου Ρήγου στην Επίδαυρο είχε υπεύθυνη προετοιμασία, είχε κέφι, είχε καλές ερμηνείες. Και κυρίως είχε έναν απολαυστικό χορό
Κριτική για την παράσταση «Ιππείς» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
YOLO! Αυτή ήταν η διάθεση της ομάδας των νέων ανθρώπων που αντικρίζαμε καθώς μπαίναμε στην εναρκτήρια παράσταση των φετινών Επιδαυρίων, που εγκαινίασε το Εθνικό Θέατρο με την κωμωδία«Ιππείς»του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου. Ήταν τα μέλη του χορού της παράστασης· ήταν η νέα γενιά που γυμνάζεται σ' ένα από τα γυμναστήρια της αρχαίας Αθήνας. Μια διαδικασία με πολλές ομοιότητες με τα γυμναστήρια της σύγχρονης Αθήνας ως προς την προσπάθεια κτησίματος γυμνασμένου σώματος και την αναζήτηση εκτόνωσης. Ένας ικανός αριθμός πλάγιων ίππων, αυτού του δύσκολου οργάνου ενόργανης γυμναστικής, παρέπεμπε στον τίτλο του έργου και έδινε τον τόνο στο σκηνικό, και δίπλα τους μια δερμάτινη πολυθρόνα, ένα φωτιστικό πάνω σε κομμάτι αρχαίας κολώνας κι ένα χαλί από γκαζόν προς το κέντρο της ορχήστρας, δίπλα στη θυμέλη, σαν αστικό σαλονάκι μιας άλλης εποχής, εκεί που πλέον φιλοξενείται η τηλεόραση, απ' όπου παρακολουθούμε τα πάντα. Ο τόπος της άσκησης και, δίπλα του, ο τόπος της παθητικότητας.
«Ιππείς» του Κωνσταντίνου Ρήγου
Μ' αυτόν τον ευφρόσυνο και ανάλαφρο τρόπο, σε ρυθμούς ποπ, ροκ και τέκνο μας υποδέχθηκαν οι «Ιππείς» του Κωνσταντίνου Ρήγου, λίγο πριν καθίσουμε όλοι στη θέση μας, λίγο πριν έρθει από τα παρασκήνια όλος ο θίασος. «Επίδαυροοοοοος!» φωνάζει χορεύοντας μοναδικά ένα από τα μέλη του χορού, έτσι ακριβώς όπως λέμε «Μύκονοοοοος!». Και μετά όλοι οι «Ιππείς» κάθονται οκλαδόν στο χαλί-γκαζόν, παίζουν μουσική και τραγουδούν. Ένα πάρτι!
Η παράσταση ξεκινάει με παράβαση με τη σπαρακτική και γκροτέσκο μαζί ερμηνεία της Στεφανίας Γουλιώτη, η γυναικεία παρουσία που απουσιάζει από το έργο, αλλά και η φωνή του αναστοχασμού, η οποία μας αφηγείται την ιστορία του Αριστοφάνη που θα δούμε στη συνέχεια, την τότε και τη διαρκή: «Τα ίδια πάντα δεν βλέπω;» αναφωνεί. Και μετά ξεκινάει η πλοκή της ιστορίας του Αριστοφάνη, που αφηγείται την προσπάθεια δύο παλαιών υπηρετών του Δήμου (Πάνος Μουζουράκης, Κωνσταντίνος Πλεμμένος) να απελευθερωθούν από την καταπίεση του του επιστάτη τους δερματέμπορα Παφλαγόνα (Κώστας Κόκλας). Σκαρφίζονται διάφορους τρόπους για να κλέψουν τους χρησμούς που φύλαγε ευλαβικά ο Παφλαγόνας, οι οποίοι αποκαλύπτουν ότι θα εκπέσει από τη θέση του από έναν αλλαντοπώλη (Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης), που φτάνει στην ορχήστρα μ' ένα ποδήλατο στο οποίο είναι εφαρμοσμένο ένα κουτί delivery, στις πλευρές του οποίου είναι γραμμένες οι φράσεις: «Hot dog - Καυτός σκύλος»! Και από εκείνο το σημείο ξεκινάει η μάχη των δύο διεκδικητών της πρωτοκαθεδρίας, της εξουσίας δηλαδή, η μάχη των δημαγωγών, που χαϊδεύουν τ' αυτιά του Δήμου, με ό,τι συνήθως χρησιμοποιούν οι δημαγωγοί: υπερβολικές, ανεδαφικές και κούφιες υποσχέσεις. Και μαζί ξεκινάει και η μάχη της ατάκας που κλείνει το μάτι στη σύγχρονη επικαιρότητα, με γεύση από μιμίδια: «Το ’παιζε Φεράρι ενώ είναι Lada στο Ελλάντα, «Εσύ ότι Ιπ' πεις», «Γεια σου Παφλά, Παφλά, φιλάκια ρουφτηχτά».
«Ιππείς» του Κωνσταντίνου Ρήγου
Η τελική φάση του debate μεταξύ των δύο διεκδικητών γίνεται μπροστά στον Δήμο (Στέλιος Ιακωβίδης) -στην πόλη, στο κοινό δηλαδή-, που εμφανίζεται γερασμένος, ετοιμόρροπος, τελματωμένος. Μερικές σπαρταριστές σκηνές εκτυλίσσονται σ' αυτό το σημείο, με τον Δήμο να γέρνει προς την πλευρά του Αλλαντοπώλη, που γίνεται ο νέος επικεφαλής, και ανανεώνει τον Δήμο. Ο χορός σ' όλη αυτή τη διάρκεια είναι πρωταγωνιστικά παρών, σχολιάζει, υπογραμμίζει, σαρκάζει, αναρωτιέται.
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος στην πρώτη του επιδαύρια σκηνοθεσία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο χορό, εντάσσοντας σ' αυτόν στοιχεία χοροθεάτρου. Είχε να διαχειριστεί μία από τις λιγότερο δημοφιλείς κωμωδίες του Αριστοφάνη και πολύ αραιά παιζόμενες (στο Εθνικό Θέατρο παρουσιάστηκε το 1968 και το 1976 σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού και το 1991 σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα). Κι ενώ έφερε, και μέσω του εξαιρετικού χορού και της μουσικής, στοιχεία φρεσκάδας και ευφρόσυνου κλίματος, αρκετά συχνά επέστρεφε στις συνταγές και το ύφος των παλαιότερων παραστάσεων αρχαίας κωμωδίας με τον εύκολο σχολιασμό της επικαιρότητας. Ακόμα και σε συστατικά επιθεώρησης, όπως το πορτ πουρί με τα τραγούδια για την Αθήνα, παρότι είναι μία από τις ωραιότερες στιγμές της παράστασης και του Κωνσταντίνου Μπιμπή. Κι αυτό ήταν το αδύνατο σημείο της παράστασης, μαζί με τα πάρα πολλά θέματα που θέλησε να θίξει, και τις παραβάσεις που προστέθηκαν στο έργο, με αποτέλεσμα να χάνεται ο ρυθμός κάποιες στιγμές. Η μουσική, τα κοστούμια, οι φωτισμοί, η κίνηση, η μουσική διδασκαλία ήταν όλα πολύ σημαντικά στοιχεία της παράστασης, όπως και οι ερμηνείες. Ο Κωνσταντίνος Μπιμπής ήταν στην καλύτερη στιγμή του, η Στεφανία Γουλιώτη στους δύο μονολόγους της, αλλά και στην κίνηση, θαυμάσια, ο Στέλιος Ιακωβίδης ήταν απολαυστικός ως Δήμος, όπως και ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης ως Αλλαντοπώλης. Ο Κώστας Κόκλας απέδωσε τα στοιχεία του άξεστου, του νεόπλουτου, του αυθάδους και του ανάλγητου επικεφαλής, με την υποκριτική σκευή της δικής του θεατρικής γενιάς. Ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος ήταν επαρκής, ενώ ο Πάνος Μουζουράκης είχε την απόλυτη άνεση της σκηνής και της επαφής με το κοινό, αλλά η άρθρωσή του δημιουργούσε κενά στους διαλόγους.
«Ιππείς» του Κωνσταντίνου Ρήγου
Η πρώτη προσπάθεια του Κωνσταντίνου Ρήγου στην Επίδαυρο μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένη με όλες τις επιμέρους παρατηρήσεις. Είχε υπεύθυνη προετοιμασία, είχε κέφι, είχε καλές ερμηνείες. Και κυρίως είχε έναν απολαυστικό χορό.
19°
