Η Κατερίνα Ευαγγελάτου σκηνοθετεί τη θεατρική παράσταση «Άμλετ» στο «Αμφι-Θέατρο» του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο
Το ανέβασμα της παράστασης «Άμλετ» στο «Αμφι-Θέατρο» του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου από τις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, είναι σημαντικό χρονικό για πολλούς λόγους. Η κόρη του σκηνοθέτη, Κατερίνα Ευαγγελάτου, άνοιξε ξανά τις πόρτες του ιστορικού θεάτρου 8 χρόνια μετά το οριστικό κλείσιμό του, στην επέτειο των 45 χρόνων από την ίδρυσή του, αλλά και 28 χρόνια αφότου το εμβληματικό έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ από τον 17ο αιώνα είχε βρεθεί ξανά στη σκηνή του «Αμφι-Θεάτρου», με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Φέρτη.
Τώρα, τον διαχρονικό ρόλο του Άμλετ ενσαρκώνει ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, ενώ ο Γιάννης Φέρτης στα 81 του θα βρεθεί ξανά στην παράσταση ως το Φάντασμα, μέσα από βίντεο. Η παράσταση, που θα περιβληθεί από τη φυσική φθορά του χώρου του θεάτρου, έρχεται να βάλει στο προσκήνιο όλα τα ερωτήματα που ο Σαίξπηρ έθεσε με το κείμενό του και αφορούν τόσο την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη με την ουσία και τους σκοπούς της, όσο και τον ρόλο του θεάτρου στην αποκάλυψη της ανθρώπινης αλήθειας.
Δίπλα στους πρωταγωνιστές την παραγωγή της Λυκόφως ζωντανεύουν εννέα ακόμα ηθοποιοί. Αυτοί είναι ο Νίκος Ψαρράς ως Κλαύδιος, η Άννα Μάσχα ως Γερτρούδη, ο Δημήτρης Παπανικολάου ως Πολώνιος, η Αμαλία Νίνου ως Οφηλία, ο Μιχάλης Μιχαλακίδης ως Οράτιος, ο Γιώργος Ζυγούρης ως Λαέρτης, ο Γιάννης Κότσιφας ως ηθοποιός και νεκροθάφτης, ο Κλέαρχος Παπαγεωργίου ως Ρόζενκραντζ και ο Βασίλης Μπούτσικος ως Γκίλντενστερν.
Η σκηνοθέτης Κατερίνα Ευαγγελάτου σημειώνει για την αναβίωση της παράστασης στην ιστορική σκηνή: « Το 1991 ήμουν παιδί ακόμα, όμως η πρώτη μου επαφή με τον Άμλετ στην παράσταση του Αμφι-θεάτρου με σημάδεψε ανεξίτηλα. Η γοητεία που άσκησε επάνω μου η ατμόσφαιρα του ανεβάσματος σε συνδυασμό με τα νοήματα του έργου, με έκαναν, όχι μόνο να επιστρέψω στο θέατρο για να ξαναζήσω την εμπειρία της συγκεκριμένης παράστασης πολλές φορές, αλλά και να ξεκινήσω μια διαρκή μελέτη/ανάγνωση του έργου, η οποία διατρέχει τον βίο μου.
Έχει ειπωθεί χιλιάδες φορές πως το έργο αναφέρεται σε όλα σχεδόν τα θεμελιώδη -και φυσικά αναπάντητα- ερωτήματα του Ανθρώπου. Για εμένα πυρήνας του έργου είναι ο Θάνατος. Όχι μονάχα ο βιολογικός θάνατος του ατόμου και το τι υπάρχει - και αν υπάρχει-μετά από εκείνον, αλλά και ο θάνατος του Θεάτρου: o θάνατος της Τέχνης του Θεάτρου, ο θάνατος ενός κτηρίου που κάποτε ήταν θέατρο, ο θάνατος των παραστάσεων, και ο θάνατος των ανθρώπων που έστησαν θέατρα τα οποία σφράγισαν τις ζωές των συγχρόνων τους, ο θάνατος μιας εποχής. Η παρουσίαση της παράστασης στο εγκαταλελειμμένο κτήριο που στέγαζε το Αμφι-Θέατρο για περισσότερα από τριάντα χρόνια ήταν μοιραία.
Παρουσιάζουμε σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την παράσταση του 1991 έναν δικό μας Άμλετ που συνομιλεί ευθέως με την μνήμη όχι μόνο της παλαιάς παράστασης στον ίδιο χώρο, αλλά και με το σκηνικό, τα αντικείμενα, τις αισθητικές αναφορές, με τα ίδια τα πρόσωπα που μας καθόρισαν. Παίζουμε στα ίδια ξύλινα σανίδια που ο Γιώργος Πάτσας έφτιαξε για την παράσταση του 1991, με τα απομεινάρια διαφόρων σκηνικών που βρήκαμε στο χώρο. Ένα παλίμψηστο μνήμης που ξηλώνεται, απογυμνώνεται για να φθάσει στο τίποτα, στο χώμα αφού όλοι είμαστε από χώμα. Και ο Νεκροθάφτης μας, παραλλάσσει ελαφρά τα λόγια του Σαίξπηρ ώστε να πει για την νεκροκεφαλή του Γιόρικ: «Αυτό εδώ βρίσκεται μέσα στη γη από το ’91» («Αυτήν την είχαν φυτέψει στη γη πριν από είκοσι τρία χρόνια»)
Και όντως, πρόκειται για το ίδιο αντικείμενο, που βγήκε από τα σπλάχνα του θεάτρου μαζί με άλλα φροντιστηριακά αντικείμενα που ανακαλύπταμε με συγκίνηση, αλλά και το έντυπο πρόγραμμα της παράστασης του ’91 που ξεθάβεται κι αυτό και εμφανίζεται μπροστά μας μέσα από το χώμα ως ένα τεκμήριο μιας άλλης εποχής, ως ένας κρίκος σε μια αλυσίδα θεατρικής ιστορίας.
Όμως το ανέβασμά μας δεν επιθυμεί να συνομιλήσει μόνο με το χθες. Φτιάξαμε μια δραματουργία σφιχτή, που δεν περιλαμβάνει την παράλληλη ιστορία του Φόρτεμπρας, αλλά επικεντρώνεται στην υπαρξιακή καταβύθιση όλων των προσώπων και επιδιώκει να φωτίσει την σταδιακή “αποσύνθεσή” τους με οδηγό το κράμα ειρωνείας, ωμότητας και τρυφερότητας που ρίχνει ο Σαίξπηρ στα πρόσωπά του. Καθρεφτιζόμαστε στο παρελθόν και προβάλλουμε τις εικόνες μας στο μέλλον. Με τόλμη κοιτάζουμε κατάματα τους εαυτούς μας γυμνούς, μέσα σε όλη τη φθαρτή φύση της Τέχνης που υπηρετούμε. Τα ερωτήματα που μας βασανίζουν είναι αιώνια, ωστόσο τα αισθήματά μας είναι απολύτως σημερινά, προσωπικά και ειλικρινή. Καταθέτουμε, ο καθένας από την μεριά του αλλά όλοι στην ίδια γραμμή, μια εντελώς προσωπική παράσταση. Ευχαριστώ από καρδιάς όλους τους συνεργάτες για την γενναιοδωρία τους κατά τη διάρκεια προετοιμασίας της».
18°
