Τον τελευταίο καιρό τα «παντρέματα» θεατρικών (και μη) κειμένων είναι του συρμού. Το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα επιτυχημένο και συχνά ρέπει προς την ανισότητα. Ευτυχώς όμως υπάρχουν και αυτά τα έργα στα οποία η συρραφή διαφορετικών ειδών κειμένου και η άντληση έμπνευσης από ποικίλες λογοτεχνικές (ή εξωλογοτεχνικές) πηγές αποφέρει θαυμάσια αποτελέσματα (στο νου έρχεται το περσινό "Ντιμπέιτ").
Το έργο «Πληγή», που ανεβαίνει αυτή την περίοδο στο θέατρο Βρυσάκι, σε δραματουργική σύλληψη, σκηνοθεσία και ερμηνεία από τις πρωτοεμφανιζόμενες Χριστίνα Ροκαδάκη και Αθηνά Μαθιουδάκη, επιχειρεί μία ακόμα τέτοια διασταύρωση κειμένων: από τη μια, το αυτοβιογραφικό πεζό «Μαμά» της Μαργαρίτας Καραπάνου και από την άλλη το λίαν αφαιρετικό, άνευ πλοκής και καθορισμένων προσώπων θεατρικό «Λαχταρώ» της Σάρα Κέιν, μία καταδρομή στην αγριότητα της ψυχής, των συναισθημάτων, της επιθυμίας.
Πρόκειται για ανορθόδοξο ζευγάρωμα – και, παραδόξως λειτουργεί, σαν δυο άγρια, άσχετα είδη λουλουδιών που δένουν απροσδόκητα καλά μεταξύ τους και αλληλογονιμοποιούνται, αποφέρουν κάτι καινούριο και γόνιμο. Αυτό που βλασταίνει όμως δεν είναι το παραμορφωμένο μπάσταρδο βρέφος που θα φανταζόταν κανείς πως θα προέκυπτε από την πνευματική τεκνοποιία της Καραπάνου και της Κέιν. Αντίθετα, στέκεται σαν ένα οιονεί καινούριο έργο από μόνο του.
Μαργαρίτα Καραπάνου (1946-2008)
Είναι γεγονός πως η Καραπάνου και η Κέιν είναι δύο πολύ διαφορετικές φυσιογνωμίες με διαφορετικές ζωές. Η πρώτη κόρη μίας διάσημης συγγραφέως, με κοσμοπολίτικη ζωή, η δεύτερη enfant terrible του Λονδίνου με τα τρομερά θεατρικά της και το πρόωρο τέλος της. Όμως υπάρχουν κοινές υπόγειες διαδρομές: η η «Πληγή» σκάπτει βαθέως και ανασύρει στην επιφάνεια αυτό το κοινό υπόστρωμα – σαν λουλούδι, φύεται στη ματωμένη κοινή περιοχή του ασυνειδήτου στην οποία συναντιούνται οι νευρώσεις, φοβίες και αγωνίες που μοιράζονταν οι δύο γυναίκες.
Άλλωστε, είναι αυτό ακριβώς το υπαρξιακό τραύμα που κυρίως συνδέει τις δύο αυτές λογοτέχνιδες – αυτό καθώς και μία παρόμοια λογοτεχνική ευαισθησία, μία παρόμοια «θερμοκρασία» απέναντι στον πόνο του κόσμου. Είναι και οι δύο σπαρακτικές, καταφαγωμένες από την κατάθλιψη και αφανισμένες από την ανθρωποφαγική δύναμη του έρωτα. Μπορεί εκ πρώτης όψεως να μην ανήκουν σε παρόμοια ρεύματα (ούτε καν στο ίδιο είδος), ωστόσο η «Πληγή» πατάει πάνω στην κοινή τους αυτή ποιητική του μαρτυρίου.
Η Χριστίνα Ροκαδάκη και Αθηνά Μαθιουδάκη, που συνέλαβαν την ιδέα του έργου ενόσω φοιτούσαν στη δραματική σχολή, αποφάσισαν (σοφά) να αποδώσουν επί σκηνής τα κείμενα παρατακτικά, και όχι να επιχειρήσουν να συνδυάσουν ποικιλοτρόπως αποσπάσματα από τα κείμενα –πειραματισμός που ενέχει πολλούς κινδύνους, όπως ατσαλοσύνη, υπερβολή και τη γενικότερη απορρύθμιση του έργου.
Αντίθετα, παρατάσσοντας αποσπάσματα από το «Μαμά» και ακολούθως από το «Λαχταρώ», τα κορίτσια χώρισαν την «Πληγή» σε δύο διακριτά ημίσεα που το καθένα εξυπηρετεί τον σκοπό του. Το πρώτο μέρος, με πιο ζωηρή πλοκή, εμπνευσμένη από τα κωμικοτραγικά, γλυκόπικρα ενσταντανέ καταστάσεων που περιγράφει η Καραπάνου στη «Μαμά», συχνά δομημένα γύρω από τη σύγκρουση με τη μητέρα της ή τις ερωτικές απογοητεύσεις της, είναι πιο κινητικό, σχεδόν σωματικά φαρσικό, σλάπστικ σε ορισμένα σημεία. Τα σώματα των ερμηνευτριών, σαν μαριονέτες, αναδιπλώνονται και τινάσσονται σε συχνά αφύσικες στάσεις, υπογραμμίζοντας έτσι τον παραλογισμό λόγων και έργων και την υποκριτική αναντιστοιχία μεταξύ αυτών.
Στο δεύτερο μέρος, με αποσπάσματα από το «Λαχταρώ» ο τόνος γίνεται πιο ατμοσφαιρικός, βραδύς, καθώς η επίπλαστα ιλαρή διάθεση του πρώτου μέρους αποκαλύπτεται ως αυτό που είναι, μία μελαγχολική όσο και αγωνιώδης λαχτάρα. Η μετάβαση ευτυχώς είναι ομαλή και μαρτυρά την καλή δουλειά που έχει γίνει στη ροή των κειμένων. Και είναι μία σχεδόν λογική εξέλιξη και κορύφωση, η μετατόπιση από την επεισοδιακή «Μαμά» στο φορτισμένο, συγκινητικό, αμείλικτα τρυφερό «Λαχταρώ».
Η Μαθιουδάκη και η Ροκαδάκη τα έβγαλαν παλικαρίσια εις πέρας σε αυτή, την πρώτη τους επαγγελματική δουλειά. Πέτυχαν να δείξουν το πέρασμα, το ταξίδι από τον κόσμο του κοριτσιού και της παρουσίας της μαμάς («Μαμά») στον κόσμο του ενηλίκου που καλείται τώρα να εισπράξει τα όσα του είχαν υποσχεθεί («Λαχταρώ». Ή αλλιώς δύο «πληγές» που καίγονται πλάι πλάι, σαν ετοιμοθάνατες πυγολαμπίδες.
Info: «Πληγή», θέατρο Βρυσάκι, Βρυσακίου, 17, Πλάκα. Έως 30/4, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, 22.00
12°
