Γιατί το «The Odyssey» του Κρίστοφερ Νόλαν είναι ήδη το πιο πολυσυζητημένο project του 2026
Θα το πω ξεκάθαρα: η «Οδύσσεια» είναι pop. Και το εννοώ με την καλή έννοια. Δεν μιλάω για κάτι εύκολο ή εφήμερο, αλλά για κάτι που είναι παντού χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Είναι το θεμέλιο, η βάση πάνω στην οποία χτίστηκαν σχεδόν όλες οι ιστορίες που αγαπάμε τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια. Ο κύκλος είναι πάντα ο ίδιος: κάποιος φεύγει, δοκιμάζεται, αλλάζει, επιστρέφει. Αυτό το μοτίβο δουλεύει ακόμα, απλά αλλάζουν τα πρόσωπα και τα σκηνικά.
Και τώρα ο Κρίστοφερ Νόλαν, ο σκηνοθέτης που λατρεύει να μας μπερδεύει με τον χρόνο και την πραγματικότητα, αποφάσισε να πιάσει την αρχική ιστορία. Την απόλυτη. Το «The Odyssey» του είναι ήδη το πιο πολυσυζητημένο project του 2026, και το ενδιαφέρον μόνο κλιμακώνεται. Το Empire Magazine του αφιέρωσε εξώφυλλο και μεγάλο ρεπορτάζ, κάτι που δείχνει πως οι προσδοκίες γι’ αυτή την ταινία έχουν χτυπήσει κόκκινο. Όταν ένας από τους πιο σημαντικούς και αγαπημένους σκηνοθέτες του 21ου αιώνα διασκευάζει ίσως και το πιο επιδραστικό αφηγηματικό κείμενο της δυτικής λογοτεχνίας, είναι λογικό.
Το teaser που κανείς δεν είδε (εκτός κι αν ήσουν εκεί)
Και μετά ήρθε το teaser. Ο Νόλαν το έπαιξε με τον πιο Νόλαν τρόπο που μπορείς να φανταστείς. Δεν το ανέβασε στο YouTube, δεν το έριξε στα social media για να γίνει viral. Το έδειξε μόνο στις κινηματογραφικές αίθουσες. Αν ήθελες να το δεις, έπρεπε να πας εκεί. Στο σκοτάδι, μπροστά σε μια γιγάντια οθόνη, με άλλους ανθρώπους γύρω σου. Αυτό δεν είναι απλά marketing stunt, είναι statement. Ο Νόλαν μάς λέει ότι η Οδύσσειά του δεν είναι «content» για να το καταναλώσεις κάνοντας scroll με το ένα χέρι. Είναι εμπειρία που απαιτεί την πλήρη προσοχή σου.
Και εδώ είναι που η «Οδύσσεια» παραμένει τρομακτικά επίκαιρη. Δεν έμεινε ζωντανή επειδή είναι «κλασικό έργο» που πρέπει να το σεβόμαστε. Έμεινε ζωντανή επειδή περιγράφει μια εμπειρία που όλοι, κάπου, κάποτε, έχουμε νιώσει. Τον ξεριζωμό, την απώλεια, την αίσθηση ότι παλεύεις με πράγματα που σε ξεπερνούν. Ο Οδυσσέας δεν είναι κάποιος αψεγάδιαστος υπερήρωας. Είναι ένας άνθρωπος που φοβάται, που κάνει λάθη, που εξαπατά όταν χρειάζεται, που αποτυγχάνει και ξαναπροσπαθεί. Αναγκάζεται να αλλάξει για να επιβιώσει. Αυτό το κομμάτι, η αλλαγή μέσα από τη δοκιμασία, δεν είναι αρχαίο. Είναι σημερινό, είναι επίκαιρο, είναι παντοτινό.
Κάπου εδώ μπαίνει στο παιχνίδι και ο Τζόζεφ Κάμπελ, που με το βιβλίο του «Ο ήρωας με τα χίλια πρόσωπα» έβαλε σε θεωρητικό πλαίσιο αυτό που η «Οδύσσεια» έκανε στην πράξη. Ο Κάμπελ έδειξε πως όλες οι μεγάλες ιστορίες του κόσμου μοιράζονται τον ίδιο πυρήνα, το λεγόμενο «ταξίδι του ήρωα» (The Hero’s Journey). Και η Οδύσσεια είναι μια από τις πιο ολοκληρωμένες και επιδραστικές μορφές αυτού του ταξιδιού στη δυτική κουλτούρα. Ο Οδυσσέας έγινε το πρότυπο, ο «ήρωας με τα χίλια πρόσωπα» για τη δική μας παράδοση. Όλοι όσοι ακολούθησαν στη Δύση είναι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, παραλλαγές του.
Οι απόγονοί του στη μεγάλη οθόνη
Η επιρροή της «Οδύσσειας» στον κινηματογράφο είναι παντού, ακόμα κι εκεί που δεν το περιμένεις. Ο Ιντιάνα Τζόουνς είναι ίσως το πιο προφανές παράδειγμα. Ένας ήρωας που πηδάει από περιπέτεια σε περιπέτεια, από τόπο σε τόπο, σαν να αλλάζει νησιά. Κυνηγά θησαυρούς, αντιμετωπίζει μυθικά τέρατα και αρχαίες κατάρες, χρησιμοποιεί την εξυπνάδα του για να ξεφύγει από παγίδες, και πάντα επιστρέφει για το επόμενο ταξίδι. Ο Τζέιμς Μποντ είναι ο πολυμήχανος πράκτορας που χρησιμοποιεί την εξυπνάδα και την πονηριά για να ξεφύγει από τις παγίδες και να επιστρέφει πάντα για την επόμενη αποστολή, ένας σύγχρονος Οδυσσέας με σμόκινγκ. Ακόμα και ο Τζον ΜακΚλέιν στο «Πολύ σκληρός για να πεθάνει», ένας συνηθισμένος αστυνομικός που, παγιδευμένος σ’ ένα χάος, θέλει απλώς να γυρίσει στην οικογένειά του, είναι ένας μικρός Οδυσσέας.
Και φυσικά, ο Κούπερ στο «Interstellar» του ίδιου του Νόλαν. Αυτός είναι ίσως ο πιο ομηρικός ήρωας που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Φεύγει για να σώσει τον κόσμο, χάνει χρόνο, χάνει ανθρώπους που αγαπάει και τελικά επιστρέφει σε μια πραγματικότητα που τον έχει ξεπεράσει. Η κόρη του έχει μεγαλώσει χωρίς εκείνον. Το ταξίδι του θυμίζει ξεκάθαρα την ψυχολογική πραγματικότητα της «Οδύσσειας».
Γιατί αυτή η ταινία έχει νόημα για τον Νόλαν
Η επιλογή του Νόλαν να γυρίσει την «Οδύσσεια» δεν είναι τυχαία. Όλη η φιλμογραφία του, από το «Memento» μέχρι το «Inception», περιστρέφεται γύρω από ανθρώπους που χάνονται και παλεύουν να επιστρέψουν. Η Οδύσσεια είναι η φυσική κατάληξη αυτής της θεματικής, η επιστροφή στη ρίζα της ιστορίας που λέει εδώ και είκοσι χρόνια. Και κάθε φορά που ένα τέτοιο έργο επανέρχεται με αυτό το κύρος, η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στο κέντρο της παγκόσμιας συζήτησης. Όχι ως σκηνικό για τουριστικές φωτογραφίες, αλλά ως ο τόπος που γέννησε τον τρόπο με τον οποίο διηγούμαστε τις ιστορίες μας μέχρι σήμερα. Το buzz που έχει δημιουργηθεί πριν καν ξεκινήσει η επίσημη προώθηση δείχνει κάτι. Άλλωστε, η πρώτη προβολή για το 2026 είναι ήδη sold out κι αυτό από μόνο του λέει πολλά.
Τελικά, η «Οδύσσεια» δεν είναι ιστορία για θεούς και τέρατα. Είναι ιστορία για το τι σημαίνει να χάνεσαι και να παλεύεις να βρεις τον δρόμο της επιστροφής. Κι αυτό δεν παλιώνει ποτέ. Γιατί όλοι μας, κάπου, κάποτε, είμαστε ο Οδυσσέας, κι αυτό είναι pop.
Δείτε τη νέα στήλη του Γιάννη Δαβέτα «Johnny@athensvoice Τι θα δούμε αυτή την εβδομάδα» στο Instagram και στο TikTok της Αthens Voice
Η ετήσια διοργάνωση της Ταινιοθήκης της Ελλάδος επιστρέφει από 3 έως 18 Δεκεμβρίου - Μπείτε στην κλήρωση για να κερδίσετε εισιτήριο για όλο το φεστιβάλ
Μια κατασκότεινη αλληγορία για τη μητρότητα, τον γάμο και την εύθραυστη ψυχική υγεία που μόνο κατά διαστήματα γίνεται ουσιώδες ή αποτελεσματικό ως προς τους στόχους που θέτει.
14°
