Ο Independent αποθεώνει τον Γιώργο Λάνθιμο: Η τρελή ιδιοφυΐα από την Ευρώπη, που κατέκτησε το Χόλιγουντ
Η βρετανική εφημερίδα Independent επαινεί τον Γιώργο Λάνθιμο μέσα από ένα ενθουσιώδες άρθρο, με αφορμή τη νέα του δημιουργία, «Bugonia». Η ταινία, με την Έμμα Στόουν ξανά στον πρωταγωνιστικό ρόλο, προβλήθηκε στο Φεστιβάλ της Βενετίας, όπου απέσπασε θερμό χειροκρότημα διάρκειας επτά λεπτών και διεκδικεί τον Χρυσό Φοίνικα.
Το άρθρο του Independent έχει τον τίτλο: «Η τρελή ιδιοφυΐα από την Ευρώπη, που κατέκτησε το Χόλιγουντ – και έπεισε την Έμμα Στόουν να ξυρίσει το κεφάλι της».
«Λίγοι θεατές θα διάλεγαν να ζήσουν μέσα σε μια ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, αλλά το έργο του είναι τόσο καλό που μας κάνει να νιώθουμε σαν να το κάνουμε. Όπως ο Λιντς ή ο φον Τρίερ, ο Χέρτζογκ ή ο Μπουνιουέλ, δημιουργεί έναν κόσμο με τη δική του εσωτερική λογική. Έναν κόσμο έντονο, παράξενο και ημι-αποσπασμένο από τον δικό μας. Στα πρώτα του χρόνια, ο σκηνοθέτης ήταν μέρος ενός ρεύματος που έγινε γνωστό ως Greek Weird Wave, ζωγραφίζοντας διαστρεβλωμένα πορτρέτα μιας ταραγμένης χώρας στα πρόθυρα κατάρρευσης. Έπειτα, ο υπόλοιπος πλανήτης «τον πρόλαβε» και η καριέρα του απογειώθηκε διεθνώς. Όποια κι αν είναι η εθνικότητά μας, όλοι είμαστε πλέον Greek Weird Wave», αναφέρει η βρετανική εφημερίδα.
Ο «Κυνόδοντας» ξανά στο προσκήνιο
Στη συνέχεια, κάνει μια αναφορά στην πρώτη γνωστή ταινία του Λάνθιμου, «Κυνόδοντας»: «Το πρώιμο αλλά και το μεταγενέστερο σινεμά του Λάνθιμου παρουσιάζονται αυτόν τον μήνα, με την επανέκδοση της ταινίας-ορόσημο "Κυνόδοντας" (2009) και την πρώτη δημόσια προβολή στο Φεστιβάλ Βενετίας του τελευταίου του έργου, "Bugonia". Είναι περίεργα συγκινητικό να ξαναβλέπει κανείς τον Κυνόδοντα μετά από τόσα χρόνια και να θυμάται μια εποχή που φαινόταν σαν να ήταν ένα συναρπαστικό, μεμονωμένο εγχείρημα, ένα ιδιαίτερο έργο, όσο μακριά από το mainstream σινεμά ήταν και οι άτυχοι πρωταγωνιστές του από τους άμεσους γείτονές τους».
«Η σκοτεινή, σατιρική παραβολή του Λάνθιμου αφηγείται την ιστορία τριών παιδιών κλεισμένων μέσα σε μια όμορφη περιφραγμένη έπαυλη. Ο αυταρχικός πατέρας τους λέει ότι δεν μπορούν να βγουν έξω, γιατί οι δρόμοι είναι γεμάτοι από λυσσασμένους λύκους. Κανονίζει μια επισκέπτρια εργαζόμενη του σεξ για να εξυπηρετεί τον γιο, ενώ εκπαιδεύει τα παιδιά σε ένα λεξιλόγιο γεμάτο ψεύτικες λέξεις. "Θάλασσα" είναι η λέξη για την δερμάτινη πολυθρόνα του σαλονιού, εξηγεί, ενώ εκείνα τα γλυκά κίτρινα λουλούδια στον κήπο ονομάζονται "ζόμπι". Κάθε βράδυ η οικογένεια παρακολουθεί παλιά βίντεο, τρεφόμενη με έναν φαύλο κύκλο καταπιεστικής οικογενειακής ιστορίας».
«Ο Κυνόδοντας δεν είναι για όλα τα γούστα, αλλά είναι κοφτερός, ιδιοφυής και μας υπενθυμίζει ότι η κλειστή κοινότητα είναι ένα είδος κόλασης. Ακόμα κι αν φαίνεται όμορφη, με τα «ζόμπι» να φυτρώνουν στο γκαζόν», προσθέτει.
Στη συνέχεια, αναφέρεται στις άλλες βραβευμένες ταινίες του Λάνθιμου, όπως το «Η Ευνοούμενη» κάνοντας ειδική αναφορά στο οσκαρικό «Poor Τhings».
«Το "Η Ευνοούμενη" (2018), το πολυτελές δράμα στην εποχή της βασίλισσας Άννας, έμοιαζε σαν "Λάνθιμος light", που δεν ένιωθε ποτέ πλήρως άνετα με το βαρύ ιστορικό του υλικό. Το "Kinds of Kindness" (2024), μια μαύρη κωμική ανθολογία, θύμιζε άλμπουμ με "B-sides": συναρπαστικό σε κάποια σημεία, αλλά σε άλλα έμενε στάσιμο. Αντίθετα, ο "Αστακός" (2015) – μια ντελικάτη επιστημονικής φαντασίας αλληγορία για ένα σουρεαλιστικό ξενοδοχείο εργένηδων – ήταν εξαίσιο, ενώ το "Poor Things" (2023) αξιοποίησε στο έπακρο το ευρύ κινηματογραφικό του καμβά και ανέδειξε την οσκαρική ερμηνεία της Έμμα Στόουν ως θηλυκής εκδοχής του Φρανκενστάιν που ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Ήταν ξέφρενο, τολμηρό και σύνθετο, σπάνιες ποιότητες για μια ταινία που φιλοδοξούσε να απευθυνθεί σε μαζικό κοινό».
«Bugonia»: μια παραβολή εγκλεισμού και παρανοϊκών φόβων
Φυσικά, δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί στη νέα ταινία του Έλληνα δημιουργού, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη Βενετία, όπου και έκανε πρεμιέρα και πάει για το μεγάλο βραβείο.
«Το Bugonia είναι διασκευή της νοτιοκορεατικής καλτ ταινίας "Save the Green Planet!" (2003), αν και παραμένει απόλυτα στο ύφος του Λάνθιμου, κοιτώντας πίσω στον "Κυνόδοντα" με την έμφαση στον φρικιαστικό εγκλεισμό στο σπίτι. Αυτή τη φορά, το σκηνικό είναι το ταπεινό ξύλινο σπίτι του εκκεντρικού Τέντι Γκατζ, τον οποίο υποδύεται ο πάντα εξαιρετικός Τζέσι Πλέμονς. Ο Τέντι κρεμά την αμερικανική σημαία στη βεράντα του και "ρουφά" θεωρίες συνωμοσίας όσο κάνει ποδήλατο για τη δουλειά. Αυτές οι φαντασιώσεις έχουν τουλάχιστον εν μέρει ρίζες στην πραγματικότητα, καθώς σχετίζονται με τα φυτοφάρμακα, τις αιώνιες χημικές ουσίες και τα εγκλήματα της Big Pharma, αλλά τον έχουν οδηγήσει σε σκοτεινό και επικίνδυνο μονοπάτι. Ο Τέντι είναι πεπεισμένος ότι η Μισέλ Φούλερ της Στόουν, μια ψυχρά αποτελεσματική διευθύνουσα σύμβουλος εταιρείας, είναι στην πραγματικότητα εξωγήινη, μέλος της φυλής των Ανδρομέδιων. Αποφασίζει να την αλυσοδέσει στο υπόγειό του μέχρι να επικοινωνήσει με το διαστημόπλοιό της».
«"Νομίζω ότι ζεις σε έναν ηχητικό θάλαμο αντήχησης", του λέει η Μισέλ, κάτι που είναι αναμφισβήτητα αλήθεια, αν και ίσως ισχύει και για την ίδια, δεδομένης της πολυτελούς ζωής της, των βοηθών και του αποστειρωμένου γυάλινου γραφείου της. Ο Τεντ φροντίζει μέλισσες, τους μεγάλους επικονιαστές του πλανήτη, και σέβεται την αρμονική, τέλεια ισορροπημένη κοινωνία τους. Όμως ο κόσμος έχει γίνει δυσαρμονικός, αποσυνδεδεμένος, όλοι ζούμε πλέον μέσα στο δικό μας ιδιωτικό κελί. Και, εξαιτίας των χημικών που διοχετεύει η εταιρεία της Μισέλ, οι μέλισσες πεθαίνουν και μπορεί να πάρουν μαζί τους και τον κόσμο», συνεχίζει στην ανάλυσή του.
«Ο Τέντι ξέρει βαθιά μέσα του ότι η άτυχη Μισέλ είναι εξωγήινη και αρνείται να πειστεί από τις ολοένα και πιο απελπισμένες διαψεύσεις της. Αλλά αυτό μπορεί τελικά να είναι δευτερεύον, μια απόσπαση της προσοχής. Στην ουσία, όλοι είναι Ανδρομέδιοι σε μια ταινία του Γιώργου Λάνθιμου. Μιλούν τη δική τους εσωτερική γλώσσα και σπάνια δρουν όπως θα έπρεπε. Είναι απρόβλεπτοι και προδοτικοί, ένα μυστήριο για τις οικογένειές τους και συχνά για τους ίδιους. Αυτός είναι ο πλανήτης που μας δείχνει ο Λάνθιμος, και ποιος μπορεί να πει ότι δεν είναι αληθινός;», προσθέτει ο Independent αποθεώνοντας τον Έλληνα σκηνοθέτη.
«Παρανοϊκό και αλλόκοτο, το Bugonia εκτυλίσσεται σε ένα "ξένο έθνος" που μοιάζει ανησυχητικά κοντινό. Ο κόσμος του, φοβάμαι, δεν είναι παρίες ή φρικιά. Είναι οι πιο δικοί μας άνθρωποι, οι γονείς μας, εμείς οι ίδιοι», καταλήγει το άρθρο.
Η ετήσια διοργάνωση της Ταινιοθήκης της Ελλάδος επιστρέφει από 3 έως 18 Δεκεμβρίου - Μπείτε στην κλήρωση για να κερδίσετε εισιτήριο για όλο το φεστιβάλ
Μια κατασκότεινη αλληγορία για τη μητρότητα, τον γάμο και την εύθραυστη ψυχική υγεία που μόνο κατά διαστήματα γίνεται ουσιώδες ή αποτελεσματικό ως προς τους στόχους που θέτει.
