Έρχεται το 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας

Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, ο αγαπημένος θεσμός της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, επιστρέφει, για πρώτη φορά διαδικτυακά με δεδομένες τις πρωτόγνωρες συνθήκες που διαμορφώθηκαν λόγω της πανδημίας.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ ανακοίνωσε η καλλιτεχνική διευθύντρια και πρόεδρος του ΔΣ της Ταινιοθήκης Μαρία Κομνηνού και οι συνεργάτες του ΦΠΚΑ στην συνέντευξη τύπου του Φεστιβάλ στον θερινό κινηματογράφο Λαΐς. Παρόντες ήταν εκπρόσωποι της Πρεσβείας της Πορτογαλίας, οι σκηνοθέτες Δημήτρης Αθανίτης και Δημήτρης Παναγιωτάτος, και το μέλος της κριτικής επιτροπής Θανάσης Νεοφώτιστος. ‘Όλοι ευχήθηκαν, ο κινηματογράφος να επιστρέψει σύντομα στο φυσικό του χώρο: την μεγάλη οθόνη.

Το 11ο ΦΠΚΑ ONLINE EDITION θα διεξαχθεί στις 16-26 Οκτωβρίου 2020, δωρεάν, μέσω της πλατφόρμας του Festival Scope και Shift72, στη διεύθυνση online.tainiothiki.gr φιλοδοξώντας να αναδείξει ό, τι πιο φρέσκο και ρηξικέλευθο συμβαίνει στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Η πλατφόρμα ανοίγει στις 16 Οκτωβρίου, ημέρα έναρξης του Φεστιβάλ.

Στο πλαίσιο του φετινού, εξαιρετικά πλούσιου προγράμματος, το οποίο θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε από την ασφάλεια του σπιτιού σας, θα προβληθούν 151 ταινίες.

Ο χρήστης, προκειμένου να παρακολουθήσει την ταινία θα πρέπει να κάνει εγγραφή και στη συνέχεια να κάνει κράτηση στην ταινία που τον ενδιαφέρει. Οι συζητήσεις και τα μάστερκλας του 11ου ΦΠΚΑ θα γίνουν συγκεκριμένες ημέρες και ώρες, και όσοι ενδιαφέρονται να τις παρακολουθήσουν θα πρέπει επίσης να το δηλώσουν.

Τι θα δούμε στο 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας

Διεθνές διαγωνιστικό
Περιλαμβάνει εννέα ταινίες (μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ από Αργεντινή, Αυστρία, Γαλλία, Ισπανία, Ισραήλ, Κίνα, Καναδά, Φιλιππίνες και Χονγκ Κονγκ) σκηνοθετών οι οποίοι πειραματίζονται με νέες μορφές αφήγησης. Αποστολή του είναι να ανακαλύψει και να χαρτογραφήσει το νέο χώρο που έχει επινοήσει η τέχνη του σύγχρονου κινηματογράφου.

Το 111ο ΦΠΚΑ θα παρουσιάσει σε πρώτη πανελλαδική προβολή τη νέα, μαυρόασπρη ταινία του Λαβ Ντίαζ Γένος Παν (Lahi, Hayop, και στα αγγλικά Genus Pan). Η ταινία, πριν μερικές εβδομάδες απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο τμήμα «Ορίζοντες» στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Ο σπουδαίος δημιουργός από τις Φιλιππίνες, εμβληματική μορφή του παγκόσμιου κινηματογράφου και γνωστός για την μεγάλη διάρκεια των ταινιών του, έχει αποσπάσει βραβεία στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου.

Το Διεθνές Πρόγραμμα, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την -επίσης μαυρόασπρη- ταινία Το σύννεφο στο δωμάτιό της της Ζενγκ Λου (Zheng Lu Xinyuan), από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, η οποία απέσπασε το μεγάλο βραβείο στο τελευταίο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ, αλλά και το βραβευμένο στο Σάντανς ντοκιμαντέρ Epicentro του Hubert Sauper (Aυστρία-Γαλλία), ένα συναρπαστικό πορτρέτο της μετα-αποικιακής “ουτοπικής” Κούβας. Στο ντοκιμαντέρ εμφανίζεται η εγγονή του Τσάρλι Τσάπλιν Oona Castilla Chaplin.

Όλες οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού είναι πανελλαδικές πρεμιέρες.

Σύμφωνα με την καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Μαρία Κομνηνού, «μέσα από την περίοδο της πανδημίας τέθηκαν ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν γενικότερα το μέλλον της ανθρωπότητας αλλά και τον ρόλο του κινηματογράφου, την προβολή του σε φυσική ή ψηφιακή μορφή, τον ρόλο των φεστιβάλ και των αρχείων. Η διασύνδεση επιμελητών και σκηνοθετών εξελίσσεται σε μια σχέση «συνενοχής» πάνω στον ρόλο του κινηματογράφου και των κοινωνικών και καλλιτεχνικών του εκφάνσεων. Το πρόβλημα παραμένει αν η τέχνη μπορεί να αλλάξει την ανθρώπινη μοίρα…».

Την κριτική επιτροπή του διεθνούς διαγωνιστικού απαρτίζουν οι έλληνες σκηνοθέτες Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη και Θανάσης Νεοφώτιστος και η καταξιωμένη συγγραφέας και σκηνοθέτης κινεζο-βρετανικής καταγωγής Σιαολού Γκουό, στην οποία το 9^ο ΦΠΚΑ είχε πραγματοποιήσει μεγάλο αφιέρωμα.

Τα βραβεία θα απονεμηθούν την Κυριακή 25 Οκτωβρίου στις 20:00, διαδικτυακά.

ΒΡΑΒΕΙΟ: Ο νικητής θα κερδίσει 10.000 ευρώ σε post production services για την επόμενη ταινία του από την Authorwave.

Αποκατεστημένες και υπέροχες
Η αγαπημένη ενότητα του ΦΠΚΑ φέτος περιλαμβάνει 11 ταινίες μεγάλου μήκους πρόσφατα αποκατεστημένες από Ταινιοθήκες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Λατινικής Αμερικής. Πρόκειται για ταινίες σταθμούς όπως ο Εξολοθρευτής Άγγελος (1962) του Λουίς Μπουνιουέλ (Μεξικό), οι βωβές ταινίες Έκσταση (1932) του Γκουσταβ Μαχατί (Τσεχοσλοβακία) και Η Φιλοξενία μας (1923) του Μπάστερ Κίτον (ΗΠΑ), αλλά και οι Απάχηδες των Αθηνών (1930) του Δημήτρη Γαζιάδη, που τον περασμένο Φλεβάρη είδαμε σε παγκόσμια πρώτη προβολή στο ΚΠΙΣΝ, και, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θα παρουσιαστούν online.

Θα προβληθούν ακόμα: η βωβή ταινία Στον Παράδεισο Των Γυναικών (1929) του Ζιλιέν Ντουβιβιέ (Γαλλία), Δυο Καλόγεροι (1934) του Χουάν Μπουστίγιο Όρο (Μεξικό), Ατιμασμένη Παρθένα (1950) της Ίντα Λουπίνο (ΗΠΑ), Το Καροτσάκι (1963) του Μπο Βίντερμπεργκ (Σουηδία), Ικαρία XB 1 (1963) του Γίντριτς Πολάκ (Τσεχοσλοβακία), Τα τρία πρόσωπα του Σατανά (1963) του Μάριο Μπάβα (Ιταλία, Γαλλία) και Φαντάζεσαι τον Ροβινσώνα (1968) του Ζαν Ντανιέλ Πολέ (Γαλλία).

Αφιερώματα
To 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας έχει εξασφαλίσει μια σειρά από εξαιρετικά ενδιαφέροντα αφιερώματα:

Έτσι, θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μια επιλογή 8 ταινιών του διεθνώς αναγνωρισμένου γάλλο-γεωργιανού Οτάρ Ιοσελιάνι, ενός από τους σημαντικότερους ευρωπαίους δημιουργούς, ο οποίος, λυρικός, ειρωνικός και χιουμορίστας, μετρά σχεδόν 60 χρόνια πορείας στην 7η Τέχνη.

Σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο, το ΦΠΚΑ θα συστήσει στο ελληνικό κοινό τον Μπορίς Βιάν: Ο Βιάν, σεναριογράφος και ηθοποιός (έχει εμφανιστεί σε δεύτερο ρόλο στις Επικίνδυνες Σχέσεις και σε άλλες ταινίες), αποτελεί μια καλτ μορφή στην Γαλλία: διανοούμενος, ποιητής, εφευρέτης, τζάζμαν, έκανε το δικό του πέρασμα από τον Μάη του ’68, ενώ έργα του έχουν γίνει ταινίες με την υπογραφή σημαντικών γάλλων δημιουργών (όπως του Μισέλ Γκοντρί). Το 11ο Φ.Π.Κ.Α., με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του, τιμά τη μυθική προσωπικότητα του Βιάν με μια επιλογή από ντοκιμαντέρ, κινηματογραφικές διασκευές των έργων του και μικρού μήκους ταινίες.

Θα έχουμε επίσης την ευκαιρία να δούμε την δουλειά μιας σειράς καινοτόμων, πειραματικών σκηνοθετών με ευδιάκριτη εικαστική ματιά:

Άντριου Κέτινγκ: βρετανός σκηνοθέτης με εικαστικές ευαισθησίες, το έργο του οποίου φλερτάρει με το μαύρο χιούμορ και το μελαγχολικό σουρεαλισμό της σημερινής Αγγλίας και παρουσιάζεται τόσο σε κινηματογραφικά φεστιβάλ, όσο και σε γκαλερί και μουσεία. Ο Άντριου Κέτινγκ είναι ένας από τους πιο επινοητικούς πολυμεσικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης Βρετανίας, με έργο που εκτείνεται από περφόρμανς, πολυ-αισθητηριακές εγκαταστάσεις, διαδικτυακές πλατφόρμες, εκδόσεις βιβλίων, μέχρι, βεβαίως, ταινίες, στις οποίες εφαρμόζει μικτές τεχνικές. Η κόρη του, καλλιτέχνις κι αυτή σήμερα, αποτελεί σημείο αναφοράς στο έργο του : “[...] η βαριά αναπηρία της μου έδωσε τη δυνατότητα να είμαι αυτό που είμαι». Το 11ο ΦΠΚΑ θα δείξει 20 ταινίες του.

Την Κυριακή 18/10 (20:00) ο Άντριου Κέτινγκ θα δώσει μάστερκλας, το οποίο θα συντονίσει η Εύα Στεφανή.

Πολίτες του Κινηματογράφου
Ρενέ Βιενέ-Χου Τσιέ: Ο Ρενέ Βιενέ, γάλλος συγγραφέας, εκδότης, κινηματογραφιστής και ιστορικός της Κίνας, «πατά» πάνω στις προπαγανδιστικές ταινίες του Μάο, τις αποδομεί και καταγγέλλει το καθεστώς. Στην πορεία του αυτή υπερασπίζεται το έργο του Χου Τσιέ ενός κινέζου χαράκτη και ντοκιμαντερίστα, ο οποίος, δουλεύοντας εντελώς ανεξάρτητος επί 25 χρόνια, ανασύρει και ιχνηλατεί τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν υπό το καθεστώς του Μάο. Χάρη στο 11ο ΦΠΚΑ μπορούμε να ακολουθήσουμε το μονοπάτι που χάραξαν αυτοί οι δύο δημιουργοί.

Μπερτράν Μαντικό: Νέος γάλλος σκηνοθέτης ο οποίος μετά από πληθώρα μικρού και μεσαίου μήκους υβριδικών ταινιών, έγινε γνωστός με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Άγρια Αγόρια (2017). Δίνεται η ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει 17 μικρού και μεσαίου μήκους ταινίες από το πειραματικό έργο του, το οποίο διακρίνεται από μια ριζοσπαστική προσωπική αισθητική. Σαν μετεωρίτης από ένα παράλληλο σύμπαν, o Mπ. Μαντικό ανατινάζει στερεότυπα και νόρμες, και μοιράζεται μαζί μας τις δικές του ουτοπίες, κουίρ, παιχνιδιάρικες και αισθησιακές.

Χάρμονυ Κορίν: ταινίες, φωτογραφίες, εγκαταστάσεις, μουσικά βίντεο, κολάζ, ζωγραφιές, κείμενα. Το εικαστικό και κινηματογραφικό έργο του αμερικάνου Χ.Κορίν είναι ταυτόχρονα απωθητικό και ελκυστικό, αυθάδες και κυνικό αλλά ειλικρινές όπως το ημερολόγιο ενός εφήβου –εξ ου και ο τίτλος του αφιερώματος: «Χάρμονι ο Ανάρμοστος»… Οι δουλειές του έχουν παρουσιαστεί στα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ, σε γκαλερί και στο Κέντρο Πομπιντού.

Θα δούμε τις τρεις τελευταίες του ταινίες Trash Humpers, Spring Breakers και The Beach Bum.

Μπρους Μπέιλι: από τους πιο επιδραστικούς κινηματογραφιστές της πρωτοποριακής σκηνής της Ν. Υόρκης της δεκαετίας του '60. Σκηνοθέτες όπως ο Τζορτζ Λούκας και ο Απιτσατπονγκ Ουερασεθακούλ τον αναφέρουν ως κύρια επιρροή τους. Οι φιλμικές του εικόνες εκπέμπουν λυρισμό και ποίηση ακόμα κι όταν η κάμερά του καταγράφει τις πιο πεζές εικόνες.

Το 11ο Φ.Π.Κ.Α., στη μνήμη του Μπρους Μπέιλι που πέθανε φέτος τον Απρίλιο, παρουσιάζει μια επιλογή 9 ταινιών από το πρωτοποριακό έργο του. Ο Μπέιλι υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές φιγούρες της αμερικανικής αβάν-γκαρντ της Δυτικής Ακτής, τόσο λόγω των πειραματικών φιλμ του, όσο και λόγω του ρόλου του στη δημιουργία χώρων και μηχανισμών υποστήριξης και προβολής πειραματικών κινηματογραφιστών.

Ντενί Κοτέ: Γαλλο-καναδός σκηνοθέτης, με έντονη φεστιβαλική πορεία. Ο κινηματογράφος του, άλλοτε ασκητικός, άλλοτε επιτηδευμένα weird, καταγράφει τον άνθρωπο στα όριά του, και σχεδόν πάντα, όπως έχει γραφτεί, συνιστά ένα «φιλμικό αξιοπερίεργο». Για κάθε ταινία υψηλού προϋπολογισμού που σκηνοθετεί (όπως το Η Βικ + Η Φλο Είδαν Μια Αρκούδα ) δημιουργεί μια μικρή ημι-αυτοσχεδιαστική ταινία ή ντοκιμαντέρ με το οποίο μοιάζει να “εκδικείται” την κινηματογραφική βιομηχανία και τους αμέτρητους κανόνες (και προσδοκίες) που θέτει στους κινηματογραφιστές.

Σύγχρονος Πορτογαλικός Κινηματογράφος: Τέσσερις ταινίες μεγάλου μήκους και τέσσερις μικρού μήκους, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, αντιπροσωπευτικές ενός νέου ρεύματος, ιχνηλατούν τις νέες τάσεις του Πορτογαλικού κινηματογράφου. Οι νέοι πορτογάλοι κινηματογραφιστές δείχνουν να γυρίζουν σελίδα σε σχέση με την αποικιοκρατική τους παράδοση, διατηρώντας ωστόσο την ταυτότητα των μεγάλων ταξιδευτών του πλανήτη. Στα must του αφιερώματος η ταινία Οι μεταμορφώσεις των πουλιών της 34χρονης Καταρίνα Βασκονσέλος, που μας έρχεται από το τμήμα “Encounters” της φετινής Μπερλινάλε, μια πολύ προσωπική ιστορία για το πένθος της σκηνοθέτριας όταν έχασε τον πατέρα της, αλλά, εν τέλει, μια ταινία για την ίδια της την χώρα. Το αφιέρωμα πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Πορτογαλίας.

Αφιέρωμα στον Ελληνικό Κινηματογράφο του Φανταστικού: Το φεστιβάλ της Ταινιοθήκης, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, θα δείξει μια σειρά ελληνικών ταινιών που ανήκουν σε ένα είδος που δεν αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στην χώρα μας: τον κινηματογράφο φαντασίας. Θα δούμε μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες των Νίκου Νικολαΐδη, Τόνιας Μαρκετάκη, Φρίντας Λιάπα, Γιώργου Καρυπίδη, Δημήτρη Παναγιωτάτου, Αλέξη Αλεξίου, Πάνου Κούτρα, Άγγελου Φραντζή, Δημήτρη Αθανίτη και Αχιλλέα Κυριακίδη.

Τζέιν Γκάμπριελ: μια επιλογή από το έργο της διάσημης Αγγλίδας δημοσιογράφου και σκηνοθέτη ταινιών ντοκιμαντέρ, η οποία από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον για την χώρα μας και γύρισε ταινίες για τον ελληνικό εμφύλιο, τα ιδρύματα εγκλεισμού (Λέρος), την αλλοτρίωση της εργασίας αλλά και για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Παντρεμένη με Έλληνα, η Τζέιν Γκάμπριελ, δημιούργησε έντονες αντιδράσεις εξ αιτίας της σειράς Hidden War που γύρισε για τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, για λογαριασμό του Channel 4, καθώς κατέγραψε μαρτυρίες και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Ο σάλος που δημιουργήθηκε στην Αγγλία από εκπροσώπους του αντικομουνισμού, ήταν τέτοιος, που στοίχισε στον τότε διευθυντή του Channel 4 Τζέρεμι Άιζακς μια θέση στο BBC… Στην Ελλάδα η τριλογία της για τον Εμφύλιο δεν προβλήθηκε ποτέ.

Η Τζέιν Γκάμπριελ, θα συμμετάσχει σε online διαδικτυακή συζήτηση την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου στις 20:00.

Από τον Πρώιμο στον Ανεξάρτητο Αφροαμερικανικό Κινηματογράφο: 1920-1989
Το 11ο Φ.Π.Κ.Α. παρουσιάζει μια επιλογή από 18 ταινίες και ντοκιμαντέρ που αναδεικνύουν, από τη σκοπιά των μαύρων, ζητήματα φυλής και ρατσισμού -ζητήματα πάντοτε φλέγοντα για την Αμερική. Επιλέχθηκαν ταινίες από την πρώιμη περίοδο 1920-1940, και ταινίες και ντοκιμαντέρ του ανεξάρτητου αφροαμερικανικού κινηματογράφου από την περίοδο 1960-1990.

Ταινίες οι οποίες συνετέλεσαν στην συνειδητοποίηση της ταυτότητας των Αφροαμερικανών της εποχής. Ενδεικτικά, η βωβή ταινία Εντός των Πυλών (1920), με μεταγενέστερη μουσική επένδυση από τον πολιτικοποιημένο Dj Spooky, ήταν η απάντηση στον απροκάλυπτο ρατσισμό της εμβληματικής ταινίας Η Γέννηση Ενός Έθνους (1915) του Ντ. Γ. Γκρίφιθ, από τον σκηνοθέτη και παραγωγό Όσκαρ Μισό που θεωρείται “ο πατέρας του μαύρου κινηματογράφου”.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει και την ριζοσπαστική ταινία Όπως Από Πάνω, Έτσι Κι Από Κάτω (1973) του Λάρι Κλαρκ.

Ο Λάρι Κλαρκ θα δώσει μάστερκλας την Παρασκευή 23/10 στις 20:00.

Ένα αφιέρωμα ιδιαίτερα επίκαιρο μετά το πρόσφατο κίνημα «I can’ t breathe»…

Μερικοί το προτιμούν μικρό
Επιλογές ταινιών μικρού μήκους από τον παγκόσμιο και ελληνικό κινηματογράφο που φανερώνουν την άνθηση της μικρής φόρμας διεθνώς. Θα προβληθούν συνολικά έξι ταινίες με συνδετικό κρίκο τη μνήμη και το αρχειακό υλικό. Ως έμπνευση λειτούργησε το ντοκιμαντέρ Η Μπομπίνα 11004 από τη Γαλλία, με θέμα μια μπομπίνα για το Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα η ύπαρξη της οποίας ήταν άκρως απόρρητη από το 1946. Η σκηνοθέτρια Μιραμπέλ Φρεβίλ βρήκε το αρχείο και το μόνταρε εκ νέου ώστε να καταγγείλει την πρώτη λογοκρισία της ιστορίας του πυρηνικού πολέμου. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την πολυβραβευμένη Bella της Θέλγιας Πετράκη και την ταινία της Αναστασίας Κρατίδη Στα βήματά της.

---

Online συζητήσεις και μάστερκλας
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα γίνουν πολλές live συζητήσεις, masterclasses και συνεντεύξεις με καλεσμένους δημιουργούς και ειδικούς από όλο τον κόσμο στις οποίες το κοινό του φεστιβάλ μπορεί να συμμετάσχει. Σύντομα θα ανακοινωθεί το πρόγραμμα και αναλυτικές πληροφορίες για κάθε live event και θεματική που θα συζητηθεί.

Οδηγίες εγγραφής στην πλατφόρμα
Οι ταινίες θα βρίσκονται διαθέσιμες για όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ (16-26.10.2020) στη διεύθυνση online.tainiothiki.gr και η ενοικίασή τους θα είναι δωρεάν. Αναλυτικές πληροφορίες θα υπάρχουν αναρτημένες εντός της πλατφόρμας και στα κοινωνικά μας δίκτυα.