Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα το θυμόμαστε ως ένα δυνατό κράμα πολιτικής αλήθειας και κοινωνικής περιέργειας, που βουτάει με βουλιμία στο παρελθόν για να περιγράψει το παρόν και να προβλέψει το μέλλον. Από ένα άκρως ελκυστικό πρόγραμμα με δεκάδες άξιες παραγωγές κρατάμε τις πιο φωτεινές και ισχυρές ιστορίες που εντοπίσαμε σε επτά (5 ελληνικά και 2 ξένα) θαυμάσια ντοκιμαντέρ.
Σαντοάγια
Δύο ολλανδοί ακτιβιστές, αφού περιπλανώνται σε όλη τη Γη, καταλήγουν σε ένα ορεινό χωριό κρυμμένο ανάμεσα σε δύο χαράδρες της βορειοδυτικής Ισπανίας. Λογική και αισθητική θρίλερ (όλο το σασπένς του φιλμ των Αντρου Μπέκερ και Ντάνιελ Μέρερ δεν εξαντλείται μέχρι να πέσουν και οι τελευταίοι τίτλοι) σε μια πραγματική όσο και σοκαριστική ιστορία που αναδεικνύει όλη την υποκρισία –αλλά και τον κίνδυνο– που κρύβει η περίφημη «ειδυλλιακή επιστροφή στη φύση».
Ολόκληρη η ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από ένα απρόβλεπτα διασκεδαστικό βιογραφικό ντοκουμέντο που δεν το χορταίνεις όσο κι αν αυτά που «διαβάζεις» εντός του είναι ήδη γνωστά. Η αφηγηματική δεινότητα της Άλκης Ζέη σε συνδυασμό με το απαράμιλλο χιούμορ της αδελφής της Ελένη Κόκκου και τις υπόλοιπες μαρτυρίες (Μ. Ζαχαρία, Τ. Πατρικίου κ.α) που σχολιάζουν τα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα μισού και βάλε αιώνα, κάνουν το φιλμ της Μαργαρίτας Μαντά αληθινή απόλαυση.
Άουστερλιτς
Το «Ολοκαύτωμα» ως σκηνικό φρίκης και το σχέδιο της εξόντωσης των Εβραίων, δεν αρκούν για να γίνει κατανοητό στους πολλούς το μάθημα ιστορίας που αφηγείται ο διάσημος σκηνοθέτης Σεργκέι Λοζνίτσα. Το ζήτημα της μνήμης και της κατάργησης κάθε αξιοπρέπειας, εγείρεται κάθε φορά που ένας αστοιχείωτος τουρίστας ποζάρει περιχαρής στα πρώην στρατόπεδα συγκέντρωσης τα οποία έχουν μετατραπεί σε μια τεράστια τουριστική ατραξιόν, συνεχίζοντας έτσι την εξαθλίωση της πρώτης χρήσης τους. Αποστομωτικό και απέραντα μελαγχολικό αν όχι θλιβερό.
Ο Δομήνικος Ιγνατιάδης, πρώην χρήστης ηρωίνης, πάλεψε με τις φλόγες της καταστροφής του και τα κατάφερε. Στην κάμερα του «Ποτέμκιν» βρήκε το κουράγιο και έβαλε εαυτόν κι άλλους 5 πρώην τοξικομανείς να περιγράφουν την περιπέτειά τους. Για πρώτη φορά στο σινεμά αυτού του είδους, τα παραισθησιογόνα εφέ των ουσιών διαθέτουν όχι απλώς αλήθεια και αμεσότητα πίσω από το χρυσό περιτύλιγμα τους, αλλά και τη λυτρωτική δύναμη της απεξάρτησης που κρύβεται σε κάτι πιο ισχυρό και εθιστικό, όπως είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κινηματογράφος.
Τhe snake charmer
Το ταξίδι στην Ινδία και το Μπόλιγουντ, τη μεγαλύτερη κινηματογραφική βιομηχανία του κόσμου, για τη Νίνα Μαρία Πασχαλίδου, ταυτίζεται με την ιστορία του Ααμίρ Καν. Ενός σταρ του ινδικού σινεμά που τολμάει να εγκαταλείψει το πρότυπο του δυνατού και σκληρού άνδρα για να αναδείξει τα προβλήματα των γυναικών (τρομακτική η βία εναντίον τους) και να ευαισθητοποίησει το αντρικό κοινό, ώστε να καταπολεμηθεί το φαινόμενο.
Great Utopia
Ο Φώτος Λαμπρινός αποφασίζει να αφαιρέσει τη λάμψη της Οκτωβριανής Επανάστασης και να τα βάλει με τα ιερά και όσια του μύθου της. Άρτια ιστορική έρευνα, εικαστικές και αφηγηματικές ιδέες, σπάνιες μαρτυρίες, ειρωνικός πολιτικός λόγος. Ο δημιουργός του «Αρη, του αρχηγού των ατάκτων» επέστρεψε σε δαιμονιώδη φόρμα βάζοντας στο τέλος του έργου τον πίνακα του Σολομόν Νικρίτιν, «Δίκη λαού» να κρίνει την ιστορία από μια άλλη, εντελώς αθέατη μέχρι σήμερα, γωνία.
Πόσο μακρινή είναι η απόσταση μεταξύ Ασπροπύργου - Λονδίνου; Μεγάλη, θα σκεφτεί κανείς, αλλά κάποιοι αποφασίζουν να την καταργήσουν. Τα μέλη ενός συλλόγου από το Λονδίνο περιθάλπουν αδέσποτα από την Ελλάδα. Στον Ασπρόπυργο κυκλοφορούν πολλά από δαύτα. Ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης, δημιουργός του «Rom» και του «J.A.C.E.» προσδίδει στα «αδέσποτά» του (μια παραβολή για την Ελλάδα του σήμερα), σπάνια ευαισθησία αλλά και το μήνυμα της υπεράσπισης κάθε ανήμπορου όντος με κάθε τίμημα.
12°
