Εύα Σταυρογιάννη, πώς γεννιέται µια χορογραφία;

Χαρακτηρίζει τον εαυτό της αυθόρμητο, ανήσυχο και με πολλούς προβληματισμούς, με διάθεση να υπογράφει μια δημιουργία από το Α έως το Ω, χωρίς πάντως να φοβάται και να γκρεμίσει αυτό που έχτισε, αν χρειαστεί. Στα δεκατρία της χρόνια, το 2009, βρέθηκε να σπουδάζει στην Κρατική Ακαδημία Χορού της Μόσχας (απ' όπου αποφοίτησε με άριστα), υπό την καθοδήγηση της απόλυτης πρίμα μπαλαρίνας Μάγια Πλισέτσκαγια. Πλέον, όμως, έχει επιλέξει τα μονοπάτια της σύγχρονης κίνησης, χορεύοντας και χορογραφώντας μεταξύ Αθήνας και ΗΠΑ. Στα 27 χρόνια της η Εύα Σταυρογιάννη ετοιμάζεται να συστηθεί στο αθηναϊκό κοινό μέσα από το «Platform B, ένας αγώνας σιωπής», την πρώτη δουλειά της νεοσύστατης ομάδας της Indak Dance Co, που κάνει πρεμιέρα στις 18 Φεβρουαρίου στο Θέατρο Ροές στο Γκάζι.

«Indak σημαίνει να κινείσαι αρμονικά και ρυθμικά», μου λέει, έχοντας μόλις τελειώσει από την πρόβα της ημέρας, και είναι αυτά τα στοιχεία που θέλει να αναγνωρίζουμε στη δουλειά της. Τη σχέση της με τον χορό τη χαρακτηρίζει «καρμική». Έχοντας ασχοληθεί με τη ρυθμική γυμναστική από μικρή ηλικία, αντιλήφθηκε γρήγορα πόσο πολύ της άρεσε να χορεύει. «Δεν σταµατούσα ποτέ, σαν µια µηχανή που είχε µόνο “on”, µε επτάωρες προπονήσεις ηµερησίως και ήµουν µόνο εννέα ετών». Λίγα χρόνια  αργότερα η µητέρα και η προπονήτριά της, έχοντας εντοπίσει σ’ εκείνη «κάτι το οποίο θα είχε µέλλον», θα την πήγαιναν να παρακολουθήσει ένα σεµινάριο του Anatoli Kovalenko κι εκεί αρχίσαν όλα. Ο Ρώσος καταξιωμένος χοροδιδάσκαλος την ξεχωρίζει κι αμέσως ζητά να μιλήσει με τους γονείς της ώστε να τους πείσει να τη στείλουν για σπουδές στη Μόσχα. Μια δύσκολη απόφαση για όλους τους που, όμως, της άλλαξε τη ζωή.

Τι κρατάς από τη ζωή και τη µαθητεία σου εκεί;

Στη σχολή του Μπολσόι η ιεραρχία, η στοχοπροσήλωση, η επιμονή, η πειθαρχία είναι οι πρώτες αξίες που θα σου εμφυσήσουν. Τις θεωρώ απαραίτητες για κάθε χορευτή και θα με συνοδεύουν σε όλη μου τη διαδρομή. Ήταν μια απότομη ενηλικίωση το να βρίσκεσαι ξαφνικά μόνη, χωρίς τους γονείς σου στα δεκατρία σου, αλλά είναι κάτι που το συνηθίζεις. Τέτοια ήταν η δίψα μου να σπουδάσω εκεί…

Ποιοι είναι οι άνθρωποι που καθοδήγησαν τα βήµατά σου στη συγκεκριμένη τέχνη και τι κρατάς από αυτούς;

Ως ανήλικη για να µπορέσω να µείνω στη Μόσχα έπρεπε κάποιος να υπογράψει ως κηδεµόνας µου, δηλαδή ως ο άνθρωπος που θα είχε την ευθύνη µου καθ’ όλη τη διάρκεια παραµονής µου. Είχα την τύχη και την τιµή, λοιπόν, αυτή να είναι η Μάγια Μιχαήλοβνα Πλισέτσκαγια. Ό,τι και να πω για έναν τέτοιο άνθρωπο είναι λίγο. Πώς να την περιγράψεις µε λέξεις; Ωστόσο, από εκείνη έχω κρατήσει τα πάντα. Η αγάπη της, η απλόχερη προσφορά των γνώσεων και των εµπειριών της, ακόµη και οι πιο απλές τεχνικές διορθώσεις της είναι για µένα φυλαχτό. Η συµβουλή της που κρατάω πάντα µέσα στην καρδιά µου είναι να έχω τα πόδια µου καρφωµένα στο έδαφος ενώ τα µάτια µου στ’ αστέρια!

Στιγµές που ξεχωρίζεις στη µέχρι τώρα πορεία σου;

Δεν µπορώ να ξεχωρίσω κάποια συγκεκριμένη συνεργασία, γιατί η εµπειρία που σου προσφέρει κάθε project είναι µοναδική. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό όλες µου οι συνεργασίες υπήρξαν ένα ταξίδι αρκετά εποικοδοµητικό. Το διάστημα που έζησα στη Ρωσία (2009-2012) χόρεψα στο corps de ballet του Μπολσόι. Από το 2021, οπότε αποφοίτησα από την ανώτερη επαγγελματική σχολή χορού «Ραλλού Μάνου», ζω και εργάζομαι μεταξύ Αθήνας και Αμερικής όπου έχω δουλέψει με την ομάδα Complexions και τη Yue Yin στη Νέα Υόρκη και τους Whim W’Him στο Σιάτλ.

Κλασικός ή σύγχρονος χορός;

Δύσκολη ερώτηση… Με τον κλασικό χορό ξεκίνησα και τον διδάχτηκα κυριολεκτικά στην «πηγή» του. Αυτό από µόνο του τον κάνει πολύ σηµαντικό και ξεχωριστό για µένα. Παρ' όλα αυτά ασχολούµαι περισσότερο µε τον σύγχρονο χορό. Είναι µια τεχνική του «εδώ και τώρα», που µπορείς πολύ εύκολα να µπλέξεις στοιχεία ή επιρροές. Αυτό από µόνο του την καθιστά πιο πρακτική.

Τι είναι για σένα ο χορός;

Είναι πολλά. Αλλά αν θα προσπαθούσα να τον παροµοιάσω, θα έλεγα ότι είναι σαν ένα µεσηµέρι στον πιο πολυσύχναστο δρόµο της Νέας Υόρκης. Σκέψου να βρίσκεσαι στο χάος της Times Square. Αν καθίσεις και αντικρύσεις αυτή την εικόνα ως θεατής, αυτή τη συνεχή κίνηση προς κάθε κατεύθυνση και επίπεδο, με ανθρώπους από κάθε γωνιά του κόσμου να τραβούν στον δρόμο τους, αυτό είναι ουσιαστικά χορός. Πόσο δύσκολο, όμως, είναι να μεταφερθεί αυτό στη σκηνή…

Πώς βλέπεις τον χορό σήµερα διεθνώς; Τι προβληµατισµούς και τάσεις διακρίνεις;

Πιστεύω πως περιέχει τα πάντα και, κυρίως, είναι πολύ πιο ανοιχτός στη διαφορετικότητα. Ευτυχώς έχουν αλλάξει πολύ τα στερεότυπα για τις χορεύτριες του τύπου «ψηλή, κοντή, αδύνατη και όχι…», ειδικά στην Ευρώπη. Υπάρχει δηµιουργία, υπάρχει καινοτοµία προς όλες τις κατευθύνσεις, που αυτό από µόνο του σου προσφέρει ένα διαφορετικό εύρος κίνησης. Η µεγαλύτερη τάση αυτήν τη στιγµή στο σύγχρονο χορό είναι το release, μια τεχνική που δέχεται κάθε κινησιολογικό κώδικα, επικεντρώνοντας στον αυτοσχεδιασµό.

Πώς γεννιέται µια χορογραφία; Πώς δουλεύεις;

Όλα ξεκινούν από µια κεντρική ιδέα, τη µεγάλη εικόνα, αυτό στο οποίο θέλεις να επικεντρωθείς και να επικοινωνήσεις στο κοινό. Από εκεί και πέρα, ο κάθε χορογράφος αποφασίζει διαφορετικά πώς θα χτίσει το έργο του. Προσωπικά, μοιράζομαι την κεντρική ιδέα με τους συνεργάτες µου, ούτως ώστε µέσω της συζήτησης και της αναζήτησης να τεθούν διαφορετικές απόψεις, από διαφορετικές οπτικές. Μετά όλη αυτή η θεωρία ξεκινάει σιγά σιγά να γίνεται πράξη αυτοσχεδιάζοντας και ψάχνοντας τρόπους και λόγους για να παραχθεί η κάθε κίνηση, σαν ένα παζλ που προσπαθούµε να βρούµε το ιδανικό κοµµάτι του, ώστε προσθέτοντάς το να πλησιάζουµε όλο και περισσότερο στη συνολική εικόνα.

Η Εύα Σταυρογιάννη για το «Platform B, ένας αγώνας σιωπής»

Παρουσιάζεις σύντοµα στην Αθήνα την παράσταση χορού µε τίτλο «Platform B, ένας αγώνας σιωπής». Μίλησέ µας σχετικά.

Η σπίθα που τη γέννησε ξεκίνησε από δύο σπουδαίες σύγχρονες Ελληνίδες, οι οποίες βίωσαν ακραία περιστατικά βίας. Το γεγονός ότι ως κοινωνίες οδηγούμαστε ηθικά προς σκοτεινά µονοπάτια, ήρθε και συµπλήρωσε τη σκέψη να δηµιουργηθεί ένα τέτοιο έργο. Αυτό που θα δείτε επί σκηνής βασίζεται στη δύναµη της εικόνας. Εικόνες οι οποίες παρουσιάζονται σαν μια παρτίδα σκάκι. Πέντε άνθρωποι γεννιούνται μέσα σε μία «μαύρη τρύπα» και εξερευνούν διαρκώς, μέσα από μια σειρά κινησιολογικών ιδεών, την πολύπλευρη και ταχύρρυθμη ανάπτυξη ενός κακοποιητικού περιβάλλοντος. Είναι κυριολεκτικά ένας αγώνας σιωπής ενάντια στη βία που υφίσταται ένας άνθρωπος, είτε σεξουαλική είτε ψυχολογική είτε ακόμη και λεκτική, μια κατάσταση που μοιάζει να μην έχει τέλος, και την προσπάθειά μας να βγούμε στο φως.

Ποιος ο ρόλος της µουσικής και του λόγου στη χορευτική σου δηµιουργία;

Μουσική, κίνηση και λόγος είναι τα στοιχεία πάνω στα οποία δομείται το έργο και αλληλοσυµπληρώνονται προκειµένου να αποδοθεί το νόηµα. Η µουσική από µόνη της έχει τη δυνατότητα να σε ταξιδεύει προς µια κατεύθυνση. Ταυτόχρονα ο λόγος σε συνδυασµό µε την κίνηση προσδίδουν κάτι παραπάνω στο ηχητικό άκουσµα. Γι’ αυτό επιλέξαµε το κείμενο που ακούγεται να είναι στη γερμανική γλώσσα, προκειµένου η ευαισθησία να αποδοθεί µέσω ενός αρκετά σκληρού λόγου, που αλλάζει συνεχώς ρυθµό.

Σύστησε µας την οµάδα Indak Dance Co. Ποιος είναι ο στόχος σας;

Η οµάδα αποτελείται από νέα παιδιά, γεµάτα ιδέες, έτοιµα να δοκιµάσουν και να προτείνουν τα πάντα. Είναι οι χορευτές Νίκος Γονίδης, Αναστασία Μήλου, Σπύρος Ντόγκας, πτυχιούχοι της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης, η ηθοποιός Κατερίνα Μοίρα, απόφοιτος της Ανωτέρας Δραµατικής Σχολής «Ίασμος», και ο μουσικός Αντώνης Παπακωνσταντίνου. Μαζί, φυσικά, και η βοηθός µου Κατερίνα Μαλτέζου, η οποία οργάνωσε και «έτρεξε» πάνω από το µισό project. Πιστεύω πως το πιο σηµαντικό είναι η πρόταση που κάνουµε ως νεοσύστατη οµάδα μέσα από την πρώτη μας παράσταση, καθώς καταπιανόμαστε με ένα ζήτημα εξαιρετικά ευαίσθητο και δύσκολο.

Τι σε φοβίζει περισσότερο σήµερα και τι σου δίνει ελπίδα;

Δεν µου αρέσει ο φόβος ως συναίσθηµα γιατί, κατά κάποιον τρόπο, σε ακινητοποιεί, οπότε δεν ξέρω τι ακριβώς να σου απαντήσω. Αυτό που  σίγουρα µε κάνει να ελπίζω είναι η αγάπη. Ελπίζω µια μέρα να επικρατήσουν άλλες αρετές από αυτές κατακλύζουν τις ζωές μας τελευταία.

Το όνειρο που θα ήθελες να γίνει πραγµατικότητα;

Το µεγαλύτερο όνειρό µου ήταν να µπορέσω να κάνω το πάθος µου δουλειά. Έχουν ήδη χτιστεί τα θεµέλια, οπότε πηγαίνω με το ρεύμα και σιγά σιγά όλα θα πραγµατοποιηθούν.

Ποιο είναι το µότο που συνοψίζει την φιλοσοφία/στάση σου για τη ζωή;

Keep moving, no matter what! Δεν θα άντεχα καθόλου τη στασιµότητα.

INFO:

Platform B, ένας αγώνας σιωπής

Θέατρο Ροές, Ιάκχου 16, Γκάζι

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 18, 19 & 24, 25, 26 Φεβρουαρίου, στις 21:15
Εισιτήρια: €15 € γενική είσοδος και € 12 μειωμένο (φοιτητές, άνεργοι, ΑμεΑ και γκρουπ)

Διάρκεια: 60'