Θερμό χειροκρότημα για το Herrumbre του Νάτσο Ντουάτο από το Μπαλέτο της ΕΛΣ (εικόνες, video)

Την Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2019 στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα του Herrumbre, της σπουδαίας χορογραφίας του Νάτσο Ντουάτο, την οποία ερμήνευσαν συγκλονιστικά δεκαεπτά χορευτές του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Το Herrumbre είναι μια χορογραφία εμπνευσμένη από τις σκληρές εικόνες βίας που αναπαράγονται καθημερινά από τα ΜΜΕ – μια παράσταση για την απώλεια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Μέσα από έναν σκοτεινό και λιτό σκηνικό χώρο, με απόκοσμους φωτισμούς, ο Ντουάτο επιλέγει να μιλήσει για τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης και την απώλεια της αξιοπρέπειας.

Μουσικές και ήχοι, άλλοτε σαν ένα εφιαλτικό ηχητικό περιβάλλον και άλλοτε σαν μια υπόμνηση ρομαντισμού, συνοδεύουν τη συγκλονιστική κίνηση των χορευτών. Η χορογραφία του Ντουάτο στο Herrumbre υποχρεώνει τον θεατή να συνειδητοποιήσει όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω του αλλά επιμένει να μην τα βλέπει και να μην τα «αγγίζει». Οι βίαιες εικόνες εναλλάσσονται με σκηνές ποιητικού ρομαντισμού, έχοντας ως συνδετική γραμμή μια αδιόρατη ευαισθησία. 

Η πρεμιέρα του Herrumbre ολοκληρώνει με μεγάλη επιτυχία την πρώτη συνεργασία του Μπαλέτου της ΕΛΣ με έναν από τους σπουδαιότερους χορογράφους παγκοσμίως, τον Νάτσο Ντουάτο, και μάλιστα σε μια χορογραφία που θεωρείται εμβληματική του σύγχρονου ρεπερτορίου, όπως είναι το Herrumbre.

* Επόμενες παραστάσεις 8, 9, 15, 16, 17 Φεβρουαρίου 2019

Για τον Νάτσο Ντουάτο, αφετηρία για να δημιουργήσει το Herrumbre υπήρξε μια φωτογραφία από τις φυλακές του Γκουαντάναμο που δείχνει τους φυλακισμένους πεσμένους στο έδαφος σαν ζώα. Στη χορογραφία του μεταμορφώνει σε κινήσεις τις εικόνες βίας που προβάλλονται από τα ΜΜΕ. Σκοπός του είναι να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο γύρω από ένα ζήτημα που θα έπρεπε να μας αφορά όλους, καθώς θεωρεί ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους άλλους καθορίζει εξ ολοκλήρου το ποιοι είμαστε εμείς οι ίδιοι πραγματικά. Η διαδοχή των εντυπωσιακών σκηνών, η καθεμιά πιο βίαιη από την προηγούμενη, με ανθρώπους ταπεινωμένους και τρομοκρατημένους σε μια σκληρή φυλακή, αποτελεί μια σπουδαία δήλωση του χορογράφου ενάντια σε κάθε μορφή τρομοκρατίας. 

Ο χορογράφος σημειώνει: «Έχοντας κουραστεί να βλέπω εικόνες βίας και βασανιστηρίων κάθε είδους, αισθάνθηκα την ανάγκη να μεταφράσω όλον αυτόν τον τρόμο σε κίνηση. Το Herrumbre –Σκουριά– είναι ένα κάλεσμα να προβληματιστούμε, όχι ένα δογματικό έργο. Θέλω να προκαλέσω ανθρώπους να μελετήσουν αυτό το θέμα – ένα ζήτημα που συμβαίνει καθημερινά σε όλο τον κόσμο και όχι τόσο μακριά από μας. Αλλά το Herrumbre δεν αφορά μόνο τα βασανιστήρια, αλλά και το πώς ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε μια τόσο εξευτελιστική ακραία κατάσταση, όπως η απώλεια της αξιοπρέπειας […] Συγκρίνω τον άνθρωπο με τον σίδηρο, ο οποίος οξειδώνεται, σαν να σκουριάζει η ψυχή. Όταν προσπαθώ να φανταστώ τι ωθεί ένα άτομο να βασανίζει ένα άλλο, δεν βρίσκω απάντηση στην ερώτησή μου. Γι’ αυτό δουλεύω πάνω σε αυτή τη χορογραφία: Για μένα είναι κάτι απίστευτο, είναι πιο δύσκολο να το αντιληφθεί κανείς ακόμα και από την ιδέα της βίαιης δολοφονίας».

Ο Ντουάτο εμπνεύστηκε τον τίτλο Herrumbre (που σημαίνει σκουριά) από το ποίημα «Παλιοσίδερα» –«Chatarra»– του Άνχελ Γκονθάλεθ όταν το Διεθνές Φόρουμ Πολιτισμών που πραγματοποιήθηκε στη Βαρκελώνη το 2004 παράγγειλε σε αυτόν και στο Εθνικό Μπαλέτο Ισπανίας (CND) ένα νέο έργο με θέμα τα βασανιστήρια. Ήταν η εποχή του τρομοκρατικού χτυπήματος στον σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα της Μαδρίτης, αλλά και των βασανιστηρίων στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Γκουαντάναμο. 

Η μουσική είναι των Πέδρο Αλκάλδε και Σέρχιο Καβαγέρο, ενώ ακούγεται επίσης η σύνθεση «Σκοτεινό ξύλο» –«Dark Wood»– του Ντέιβιντ Ντάρλινγκ. Όπως σημειώνει ο Αλκάλδε, η συγκεκριμένη μουσική δημιουργεί ένα είδος σάουντρακ, με στόχο να μεταφερθεί ο θεατής σε φυσικά αλλά και προσωρινά περιβάλλοντα, που όμως παραμένουν αφηρημένα. 

Μετά την πρώτη παρουσίασή του στο Μεγάλο Θέατρο Λισέου της Βαρκελώνης το 2004, το Herrumbre παρουσιαζόταν σταθερά από το Εθνικό Συγκρότημα Χορού της Ισπανίας έως και το 2009 σε πολλές πόλεις της Ισπανίας, όπως επίσης σε Παρίσι, Μόναχο και Χάγη. Το 2016 παρουσιάστηκε από το Κρατικό Μπαλέτο του Βερολίνου στη γερμανική πρωτεύουσα.

Ο Νάτσο Ντουάτο γεννήθηκε στη Βαλένθια το 1957 και σπούδασε στη Σχολή Ράμπερτ του Λονδίνου και στη Σχολή Μούντρα του Μωρίς Μπεζάρ στις Βρυξέλλες. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Αμερικανικό Χοροθέατρο Άλβιν Έιλυ της Νέας Υόρκης και ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του το 1980 στα διάσημα Μπαλέτα Κούλμπεργκ της Στοκχόλμης. Συνεργάστηκε με το Nederlands Dans Theater ως χορευτής και φιλοξενούμενος χορογράφος για δέκα χρόνια. Εκεί παρουσίασε την πρώτη χορογραφία του το 1983, ύστερα από παρότρυνση του Γίρζι Κύλλιαν. Υπήρξε από το 1990 έως το 2011 καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Μπαλέτου της Ισπανίας, το οποίο κατάφερε να κάνει περιζήτητο σε όλον τον κόσμο για την ποιότητα και το ρεπερτόριό του. Από το 2011 έως το 2014 είχε την ευθύνη του Μπαλέτου του Θεάτρου Μιχαηλόφσκι της Αγίας Πετρούπολης. Από το 2014 έως το 2018 υπήρξε γενικός και καλλιτεχνικός διευθυντής και του Κρατικού Μπαλέτου του Βερολίνου, ενώ πλέον έχει επιστρέψει ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Μπαλέτο του Θεάτρου Μιχαηλόφσκι της Αγίας Πετρούπολης.

Τις χορογραφίες του έχουν ερμηνεύσει οι σπουδαιότερες ομάδες χορού παγκοσμίως όπως, μεταξύ άλλων, οι Nederlands Dans Theater, American Ballet Theatre, The Australian Ballet, Les Grands Ballets Canadiens, Stuttgart Ballet, San Francisco Ballet, Royal Ballet, Miami City Ballet, Paris Opera Ballet, Martha Graham Dance Company.

---