Θούλη Μισιρλόγλου, Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, Ηρώ Κατσαρίδου, Μαρία Τσαντσάνογλου: Τι τρέχει στα 4 Momus θεσμικά μουσεία της Θεσσαλονίκης;

Η Θουλή Μισιρλόγλου, Διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ο Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ του MOMus, η Ηρώ Κατσαρίδου, Διευθύντρια του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, και η Μαρία Τσαντσάνογλου, Διευθύντρια του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, είναι η Dream 4 που τρέχει την τύχη και το περιεχόμενο των τεσσάρων πιο σημαντικών μουσείων της Θεσσαλονίκης. Η A.V. λόγω της 87ης Διεθνούς Έκθεσης, που νομοτελειακά φέρνει στην πόλη πλήθος επισκεπτών, τους ζήτησε να προμοτάρουν τα «θέματά» τους. Ιδού τι μπορείτε να δείτε όσοι, πέρα από τα κλασικά που θα κάνετε και θα ζήσετε στην «ερωτική» πόλη, αποφασίσετε να βολτάρετε και στην περίφημη Θεσσαλονίκη του MOMUs. Ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης προσφέρει τέσσερις πολύ καλές αφορμές για τέχνη, βόλτες, σκέψεις, θέαμα και προβληματισμό. 

Μαρία Τσαντσάνογλου, τι τρέχει αυτή τη στιγμή στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη και τι να περιμένουν στο μέλλον;
Η έκθεση «50+1 Ιστορίες από τη συλλογή Κωστάκη» που συνεχίζεται στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη (Μονή Λαζαριστών) ως τις 26 Νοεμβρίου, μας εισάγει στην τέχνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας (1910-1930) με έναν ξεχωριστό τρόπο. Μας θυμίζει ότι η περίοδος της Ρωσικής Πρωτοπορίας είναι από μόνη της μια μεγάλη ιστορία που αποτελείται από επιμέρους συναρπαστικές ιστορίες, οι οποίες συμβαδίζουν με τις έντονες κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις των αρχών του 20ού αιώνα και με την επαναδιατύπωση κοσμοθεωριών που δηλώνουν ότι οι καλλιτέχνες δεν φοβούνταν τα ρήγματα με το παρελθόν αλλά κοιτούν δυναμικά προς το μέλλον. Τη δυναμική αυτή διατυπώνει η έκθεση μέσα από μικρές, όμορφες και «ανείπωτες» έως τώρα ιστορίες, που ακούγονται μεν σαν παραμύθια, είναι όμως μια πραγματική φουτουριστική διήγηση για το μέλλον όπως αυτό μπορεί να το οραματιστεί η ίδια η τέχνη. Πώς η τέχνη νίκησε την απολυταρχία και τον πόλεμο, πώς σχεδίασε την αθανασία και την εποίκηση του διαστήματος, πώς ανέδειξε τη δύναμη της γυναίκας και τη νέα γλώσσα επικοινωνίας και γιατί αυτά σήμερα, 100 χρόνια μετά, φαντάζουν ακόμα πρωτοποριακά και επίκαιρα στην κοινωνία μας; Οι «50+1 Ιστορίες από τη συλλογή Κωστάκη» κάνουν δημιουργικά άλματα από τις πρώτες μέρες του ηλεκτρισμού στο μέλλον των κυβερνητικών θεωριών και από τον Λένιν στη Γιόκο Όνο. Είναι μια έκθεση που δεν πρέπει να χάσουμε.

Έργα της συλλογής Κωστάκη θα πετάξουν στη Σαγκάη για την έκθεση «Art without Death», поυ θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο της Μπιενάλε της Σαγκάης (8.11.2023 -31.3.2024). Στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, μια μεγάλη έκθεση για τον Solomon Nikritin και την πορεία του στην τέχνη, με έμφαση τους πειραματισμούς του στην κίνηση και τον ήχο, θα εγκαινιαστεί λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Νωρίτερα, στις 14 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της Thessaloniki Photobiennale 2023 και του Φεστιβάλ Δημητρίων, θα εγκαινιαστεί μια έκθεση με θέμα τα «Γυμνά» του διάσημου φωτογράφου του μοντερνισμού Man Ray. Η έκθεση θα παρουσιάζει 38 εκτυπώσεις από τις πιο χαρακτηριστικές φωτογραφίες γυμνών, ορισμένες από τις οποίες είναι λιγότερο γνωστές και προβεβλημένες. Πρόκειται για αναπαραστατικά γυμνά που σηματοδοτούν την εξουσιαστική θηλυκότητα στη νέα μοντέρνα εποχή των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Παράλληλα, το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης ετοιμάζει μια σειρά από συναρπαστικά μαθήματα και εργαστήρια για τη Ρωσική Πρωτοπορία. Ιδιαίτερα θέλω να τονίσω τα εργαστήρια για την πειραματική μουσική που θα ξεκινήσουν το φθινόπωρο από τον διεθνώς γνωστό μουσικό και μουσικολόγο της πρωτοποριακής ηλεκτρονικής μουσικής Andrei Smirnov. Θα υπάρχουν κύκλοι σεμιναρίων τόσο για μουσικούς όσο και για το ευρύ κοινό. Όλοι και όλες οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν μια μοναδική δημιουργική γνώση για τη δύναμη της μουσικής, που είναι οργανικό στοιχείο της ζωής μας.

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Μονή Λαζαριστών
Έως τις 26 Νοεμβρίου 2023
«50+1 Ιστορίες από τη συλλογή Κωστάκη»

Η Θούλη Μισιρλόγλου του MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης παρουσιάζει τις δύο εκθέσεις που τρέχουν τώρα αλλά και αυτά που θα συμβούν στο μουσείο τον χειμώνα.

Το Μέλλον «κατακτά» το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του MOMus, με δύο εκθέσεις που δίνουν τη βάση και την προοπτική σε αυτό το πλαίσιο, μέσα από δημιουργίες παλαιών και νέων καλλιτεχνών. Στην έκθεση «Ένταση. Σενάρια μέλλοντος και άλλες ιστορίες», που αποτελεί προϊόν του καθιερωμένου ζωντανού εργαστηρίου που πραγματοποιείται από και μέσα στο Μουσείο, με τη συνεργασία φέτος δύο εξεχόντων καλλιτεχνών, του Μιχαήλ Καρίκη και του Albert Barqué-Duran, νέοι καλλιτέχνες σχολιάζουν τη σχέση με το μέλλον με τρόπους ευφάνταστους, παιγνιώδεις, χιουμοριστικούς, απρόβλεπτους. Στην έκθεση «Χρόνος Μέλλοντας», επανερμηνεύονται έργα τέχνης των συλλογών του Μουσείου, κάποια από τα οποία δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ. Μέσα από τον φακό του χρόνου, τα έργα αποκαλύπτονται εκ νέου και προκαλούν νέες εμπειρίες στους επισκέπτες μας, οι οποίοι αγκάλιασαν με εξαιρετική θέρμη και τις δύο εκθέσεις. Και οι δύο όροφοι του μουσείου, μαζί με τη μόνιμη έκθεση της ιστορικής δωρεάς Ιόλα, αποτελούν μια ευκαιρία για κάθε ξεχωριστό επισκέπτη να σκεφτεί και να φανταστεί αυτό που είναι ήδη εδώ. Οι πολύ θετικές εντυπώσεις όλων, αποτυπωμένες από το βιβλίο επισκεπτών του Μουσείου μέχρι το Instagram και το Tik Tok, είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη ότι έχουν λόγο πολύ περισσότεροι να τις επισκεφτούν. 

Ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα της εικονογραφίας της καλλιτεχνικής ιστορίας έρχεται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του MOMus από τις 30 Νοεμβρίου. Το μοτίβο της νεκροκεφαλής, σύμβολο αρχετυπικό και μυστικιστικό, παγανιστικό και χριστιανικό, εντοπίζεται στην τέχνη διαφορετικών περιόδων και πολιτισμών, ως μνημονική υπόμνηση του κύκλου της ζωής και της θνητότητας, της ματαιότητας και της φθαρτότητας, του εφήμερου των επίγειων ηδονών και απολαύσεων, της μελαγχολίας και της μετάνοιας, του αρχέγονου φόβου μιας αναπόδραστης μοίρας και μιας επερχόμενης τελικής κρίσης. Το μοτίβο της νεκροκεφαλής και άλλα θέματα γύρω από την έννοια της ματαιότητας πρωταγωνιστούν στην εν λόγω έκθεση.

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, εντός ΔΕΘ-Helexpo
«Χρόνος Μέλλοντας. Έργα από τις συλλογές του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης», έως τις 08 Οκτωβρίου 2023
«Ένταση. Σενάρια μέλλοντος και άλλες ιστορίες» στο πλαίσιο του προγράμματος Inspire Project 2023, έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2023
Συμμετοχή στη Thessaloniki Photobiennale 2023 με σειρά εκθέσεων (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2023)
«Vanitas», 30 Νοεμβρίου 2023 έως τα τέλη Φεβρουαρίου 2023

Η Ηρώ Κατσαρίδου παρατηρεί πώς αγκαλιάζει το κοινό της Θεσσαλονίκης την έκθεση «Eyewitness / Γιάννης Μπεχράκης» στο Μουσείο Φωτογραφίας. Την ίδια στιγμή ο προγραμματισμός του μουσείου δεν σταματά να εκπλήσσει. 

Η έκθεση «Eyewitness / Γιάννης Μπεχράκης» είναι αφιερωμένη στο έργο του μεγάλου Έλληνα φωτοδημοσιογράφου που έφυγε από τη ζωή πρόωρα πριν από τέσσερα χρόνια. Η έκθεση καλύπτει σκηνές από ιστορικά γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο από το 1987 έως το 2019, από το Ιράν και την Τσετσενία έως τη Σιέρα Λεόνε και τη σύγχρονη προσφυγική κρίση, όπως αποτυπώνονται από τον φωτογραφικό φακό του διεθνώς αναγνωρισμένου φωτοδημοσιογράφου. Ο αρχικός πυρήνας της έκθεσης πρωτοπαρουσιάστηκε το 2019 στο πλαίσιο του Athens Photo Word σε μια έκθεση σε επιμέλεια του επίσης φωτοδημοσιογράφου Λευτέρη Πιταράκη. Στην τωρινή εκδοχή οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να δουν την έκθεση εμπλουτισμένη με πρωτότυπο αρχειακό υλικό, που ευγενικά παραχώρησε η οικογένεια του φωτογράφου, βίντεο με συνεντεύξεις του ίδιου, αλλά και τον τεχνολογικό εξοπλισμό μιας προηγούμενης εποχής, που αποτυπώνει το πέρασμα της φωτογραφίας από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή. Η έκθεση έχει αγαπηθεί από το κοινό της πόλης, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων ξεναγήσεων που διοργανώνουμε, ενώ επίσης ετοιμάζουμε για τα τέλη Σεπτεμβρίου μια εκδήλωση λόγου για την ηθική της φωτοδημοσιογραφίας με αφορμή το έργο του Γιάννη Μπεχράκη. Ένα έργο που συνοψίζεται στη φράση του φωτογράφου: «Καθήκον μου είναι να φροντίσω κανένας να μην μπορεί να πει ότι δεν γνώριζε».

Το φθινόπωρο προμηνύεται φωτογραφικά συναρπαστικό για τη Θεσσαλονίκη. Τον Οκτώβριο εγκαινιάζεται η Thessaloniki Photobiennale, ένα από τα παλαιότερα φωτογραφικά φεστιβάλ της Ευρώπης, που φέτος συμπληρώνει τα τριάντα έξι χρόνια παρουσίας του στην πόλη. Με ένα πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει 25 εκθέσεις, εκδηλώσεις λόγου, εκπαιδευτικά προγράμματα και ανοιχτές δράσεις για το κοινό, με τη συμμετοχή περισσότερων από 100 φωτογράφων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σε 19 χώρους, μεταξύ των οποίων μουσεία, ιδρύματα πολιτισμού και αίθουσες τέχνης, η Thessaloniki Photobiennale θα αποτελέσει για άλλη μια φορά ένα σημαντικό βήμα παρουσίασης της σύγχρονης ελληνικής και διεθνούς φωτογραφικής δημιουργίας.

H κεντρική έκθεση της φετινής διοργάνωσης με τίτλο «Το φάντασμα του λαού» διερευνά τις πολλές διαφορετικές πτυχές του λαϊκισμού μέσα από τη φωτογραφία και το βίντεο, σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Julian Stallabrass, και θα παρουσιαστεί στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών.

Το πρόγραμμα της διοργάνωσης ξεκινάει από τις αρχές Οκτωβρίου 2023, ακολουθεί η επίσημη έναρξη με τα εγκαίνια της κεντρικής έκθεσης στις 20 Οκτωβρίου που θα φιλοξενηθεί στο μουσείο και ολοκληρώνεται στις 11 Φεβρουαρίου 2024.

MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Αποθήκη Α’, Προβλήτα Α’, λιμάνι, Έκθεση «Eyewitness / Γιάννης Μπεχράκης», έως τις 08 Οκτωβρίου 2023
Αποθήκη Α’, Προβλήτα Α’, λιμάνι, Thessaloniki Photobiennale 2023
Κεντρική έκθεση «Το φάντασμα του λαού», 20 Οκτωβρίου 2023 – 11 Φεβρουαρίου 2023

Το Φεστιβάλ Φεστιβάλ Ηλεκτροακουστικής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών Stereoma (έκθεση, συναυλίες και περφόρμανς) διερευνά τις νέες ιδέες σύγχρονων πειραματικών προσεγγίσεων του ήχου και επιδιώκει την εξοικείωση σε θέματα της σύγχρονης ηχητικής έκφρασης και εμπειρίας. Εξαιρετικά ζωντανό και στην αιχμή του ηλεκτροακουστικού πειραματισμού, συγκεντρώνει έργα και συνθέσεις καλλιτεχνών και καλλιτέχνιδων που εξερευνούν και αναδεικνύουν τις πολιτισμικές, κοινωνικές, πολιτικές και ποιητικές πτυχές της ακουστικής εμπειρίας, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιούν τον ήχο ως καλλιτεχνική πρακτική, δημιουργώντας νέες μουσικές δομές και ήχους που δεν έχουν ακουστεί και εμπειρίες που δεν έχουν βιωθεί. Μέσα από μια απόλυτη ελευθερία του πειραματισμού, οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες εξερευνούν και αμφισβητούν τα όρια της ηχητικής ερμηνείας και αποκαλύπτουν ένα κόσμο αόρατων ήχων που συνυπάρχουν με την ορατή πραγματικότητα, δημιουργώντας συναρπαστικές εμπειρίες και μια εντελώς νέα αίσθηση και κατανόηση του περιβάλλοντος.

Αποθήκη Β1, Προβλήτα Α’, λιμάνι
Φεστιβάλ Ηλεκτροακουστικής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών Stereoma, 13 Σεπτεμβρίου – 15 Οκτωβρίου 2023
Συμμετοχή στη Thessaloniki Photobiennale 2023 με τη φιλοξενία μέρους της κεντρικής έκθεσης «Το φάντασμα του λαού» (20.10.2023 – 11.02.2023)