12 ραντεβού για αυτή την εβδομάδα | 13 - 19 Απριλίου 2023

Μέσα από τον φακό της Nelly’s
Οι αιθέριες γυμνές χορεύτριες που απαθανάτιζε στη Γερμανία αλλά και στην Ακρόπολη –σκανδαλίζοντας την συντηρητική Αθήνα του Μεσοπολέμου–· εκφραστικά πορτρέτα αστών Αθηναίων αλλά και ρακένδυτων προσφύγων· μοναστήρια, αρχαιολογικοί χώροι και ξωμάχοι από τις περιοδείες της ανά την Ελλάδα· πορτρέτα από τις Δελφικές Εορτές· οι περίφημες ενότητες «Παραλληλισμοί» και «Easter Parade» αλλά και οι φωτογραφικές μηχανές της. Άκρως χορταστική η αναδρομική έκθεση για την Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998) παρακολουθεί την Μικρασιάτισσα φωτογράφο από τις σπουδές της στην Δρέσδη στην καταξίωση στην Αθήνα αλλά και τη λιγότερο γνωστή περίοδο της δουλειάς της στη Νέα Υόρκη.
Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, έως 23 Ιουλίου 2023

Μιχαήλ Καρίκης - «Γιατί είμαστε μαζί»
Από τα κορυφαία εικαστικά ραντεβού στην πόλη το αφιέρωμα στον διεθνώς γνωστό και δυο φορές υποψήφιο για το περίφημο Jarman Award καλλιτέχνη. Η δουλειά του, ταυτισμένη με τη συμμετοχική πρακτική και την ανάδειξη κοινωνικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών εντάσεων, με όχημα την εικόνα και τον πολυφωνικό μουσικό αυτοσχεδιασμό, επιμένει να διανοίγει χαραμάδες ελπίδας σε ένα μέλλον το οποίο προδιαγράφεται δυσοίωνο. Όπως, άλλωστε, έχει δηλώσει στην Athens Voice, πιστεύει ότι «Ο καλλιτέχνης οφείλει να φανταστεί τη λύση που θα οδηγήσει στην αλλαγή» και ιεραρχώντας τη φροντίδα ως το πιο σημαντικό στη ζωή, προσπαθεί να αιχμαλωτίσει την ακουστική της. Πιάστε θέση αναπαυτικά μπροστά στις προβολές. Θα κολλήσετε.
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, έως 28 Μαϊου

Με «το χέρι» του Βασίλη Σκυλάκου
Οξυδερκής παρατηρητής του αστικού πολιτισμού, ο Σκυλάκος συνδέθηκε με την τέχνη της συναρμογής (assemblage) καταφέρνοντας να αναδείξει τη χρησιμότητα του άχρηστου. «Η δουλειά μου άρχιζε πάντοτε από το οριακό εκείνο σημείο όπου κάτι άλλο είχε οριστικά αχρηστευτεί, είχε χάσει κάθε λόγο ύπαρξης. […] Μ’ ενδιαφέρει να δώσω ζωή σε ό,τι δεν χρειάζεται πια, να κάνω ορατό ό,τι δεν υπάρχει», έγραφε ο ίδιος το 1979. Έργα από τέσσερις δεκαετίες διαδρομής (1957-1997) αναδεικνύουν μια εικαστική κατάθεση κατά βάση διαισθητική, ενός δημιουργού που·επίλεξε να «ζωγραφίζει παίζοντας».
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, έως 23 Απριλίου

Ο Γιάννης Γαϊτης και η ουσία του απρόσωπου
Αντλούσε την έμπνευσή του από την καθημερινότητα και, με το χαρακτηριστικό του εκφραστικό ιδίωμα, προσέγγιζε με σαρκασμό και χιούμορ το πρότυπο του εφησυχασμένου ανθρώπου. Έναν αιώνα από τη γέννηση του Γιάννη Γαΐτη (1923-1984), εκατό και πλέον έργα του –πρώιμες ρεαλιστικές αυτοπροσωπογραφίες, πορτρέτα οικείων του, συνθέσεις με έντομα αλλά και τα διάσημα ανθρωπάκια σε έργα όπως οι Σειρήνες-Οδυσσέας, «Ω! Θεοί» ή Οι Συμπληγάδες, Παρέλαση, Μοτοσικλετιστής– αλλά και δημιουργίες της συζύγου του Γαβριέλλας Σίμωσι μας περιμένουν σε μια έκθεση στην καρδιά της Αθήνας.
Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη, έως 14 Μαϊου

Το μυστικό του Θησαυρού του Ατρέα
Τι ιστορίες μπορεί να κρύβει ένα θραύσμα επιστυλίου από την πρόσοψη του περίφημου μνημείου των Μυκηνών; Και τι λένε για την διαδρομή του αλλά και για τη δική μας τα γκράφιτι που πρόσεξαν οι μελετητές χαραγμένα πάνω του; Στο πλαίσιο της δράσης Αθέατο Μουσείο που προβάλλει αρχαιότητες από τις αποθήκες του πρώτου μουσείου της χώρας, ο αρχαιολόγος Κώστας Πασχαλίδης μας ταξιδεύει στον Θησαυρό του Ατρέα. Αφορμή ένα μαρμάρινο θραύσμα το οποίο βρέθηκε στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου Μυκηνών μαζί με άλλες αρχαιότητες, όπου το είχε περισυλλέξει από τα χώματα του μνημείου το 1758 ένας παπάς, που θέλησε να το προφυλάξει, 63 χρόνια πριν από την Ελληνική Επανάσταση.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 19 Απριλίου στις 13:00

Στο Ίδρυμα Γουλανδρή οικογενειακώς
Με το νεογέννητο μωρό, τα νήπια ή και τα τριτάκια σας, οι μέρες του Πάσχα σηκώνουν έν-τεχνες περιηγήσεις στο Μουσείο του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή. Θα ανακαλύψετε σημαντικά έργα των 19^ου και 20ού αιώνα σε μια ειδική ξενάγηση παρέα με τα μωρά σας 0-20 μηνών (στις 13, 19 και 20/4). Τα πιτσιρίκια 3-5 ετών θα μπορούν να φτιάξουν με κολάζ «Μια ιστορία με τυχαία σχήματα» και να μάθουν για το έργο «Ενώ η γη κοιμάται» του Μαξ Ερνστ (στις 13 και 19/4). Ενώ για τα παιδιά 5-8 ετών ετοιμάζουν «Παιχνίδια στον αέρα» με κατασκευές γλυπτών mobiles (στις 13 και 19/4).

20+1 αριστουργήματα από την Ακρόπολη
Ποιον Αθηναίο της αρχαιότητας πιστεύεται ότι απεικονίζει ο Μοσχοφόρος; Πόσο χρωματιστή ήταν η αμφίεση της Πεπλοφόρου Κόρης; Ποια ήταν η μεγαλύτερη σε μέγεθος Κόρη της Ακρόπολης και ποιος την αφιέρωσε στη θεά Αθηνά; Τι διηγούνται ο Βιτρούβιος και ο Λουκιανός για τις Καρυάτιδες; Για ένα διαφορετικό μεσημέρι Μεγάλου Σαββάτου, κλείνουμε θέση στις θεματικές παρουσιάσεις του Μουσείου Ακρόπολης και ανακαλύπτουμε μαζί με τους αρχαιολόγους του μύθους και θρύλους, ιστορικά ορόσημα και ανθρώπινες ιστορίες που κρύβουν διάσημα εκθέματά του.
Μουσείο Ακρόπολης, κάθε Σάββατο στις 12:30

5 εικόνες σε κλίμα πασχαλινό
Βγαίνουμε για «σαφάρι» τέχνης σε πέντε αγαπημένα αθηναϊκά μουσεία αναζητώντας έργα στο πνεύμα των ημερών

Η ταφή του Χριστού του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου
Ένα από τα τρία έργα του Γκρέκο στη συλλογή της ΕΠΜΑΣ, είναι φιλοτεχνημένο στη Βενετία (π. 1568-1570). Η προοπτική διατύπωση του χώρου και το πλάσιμο του όγκου με το σκιοφωτισμό μαρτυρούν την προσπάθειά του να αφομοιώσει τα στοιχεία της αναγεννησιακής τέχνης. Τα μόνα στοιχεία που θυμίζουν τη βυζαντινή καταγωγή της τέχνης του ζωγράφου είναι το ξύλο όπου ζωγραφίστηκε ο πίνακας και η αυγοτέμπερα, που εδώ συνδυάζεται με το λάδι.
Εθνική Πινακοθήκη, Βασ. Κωνσταντίνου 50  

O επιτάφιος Βαλαδώρου
Τον κέντησαν στις αρχές του 14^ου αιώνα σ’ εργαστήριο της Θεσσαλονίκης με χρυσή κλωστή σε πορφυρό μετάξι, όμως σήμερα η σπαρακτική παράσταση του νεκρού Χριστού προβάλλει κατευθείαν πάνω στο λινό αστάρι. Μνημειώδης στις διαστάσεις του είναι από τους πρωιμότερους και τεχνικά πιο άρτιους βυζαντινούς επιτάφιους που έχουν σωθεί. Πάνω από το σώμα του Χριστού, δύο άγγελοι με στολή διακόνου τελούν την Ουράνια Λειτουργία και τους ακολουθούν δύο άγγελοι που θρηνούν.
Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1, Κολωνάκι

JHS (Jesus Hominum Salvator)
Δημιούργημα του Κρητικού ζωγράφου Aνδρέα Pίτζου, από τον 15^ο αιώνα, φανερώνει την εξοικείωσή του με έργα της δυτικής τέχνης. Στην επιγραφή-έμβλημα των Φραγκισκανών (Iησούς Λυτρωτής των Ανθρώπων) εικονίζονται οι παραστάσεις της Σταύρωσης, της Aνάστασης και της Εις Άδου Kαθόδου. Η Σταύρωση καταλαμβάνει τα γράμματα J και H, ενώ στο S εικονίζονται οι δύο αλληλοδιάδοχες παραστάσεις της Aνάστασης με τον βυζαντινό και τον δυτικό τύπο.
Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Βασ. Σοφίας 22

Η Αγία Τριάδα, η Εις Άδου Κάθοδος και ο Επιτάφιος Θρήνος
Η τρίζωνη εικόνα δημιουργεί έναν μοναδικό συνδυασμό αυτών των τριών θεμάτων σε μια πρωτότυπη σύνθεση. Φέρει την υπογραφή του Κρητικού ζωγράφου Θεοδώρου Πουλάκη, ο οποίος έδρασε στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα στα Επτάνησα. Βαθύς γνώστης της βυζαντινής τέχνης, επηρεάζεται σημαντικά από τις δυτικές χαλκογραφίες και στα έργα του καταφέρνει να συγκεράσει την ανατολική και τη δυτική εκκλησιαστική ζωγραφική παράδοση.
Μουσείο Λοβέρδου, Μαυρομιχάλη 6

Εικόνα με παράσταση του Ενταφιασμού του Χριστού
Έργο του 1679 του Εμμανουήλ Τζάνε, εικονίζει την στιγμή που Ιωσήφ και ο Νικόδημος αποθέτουν το νεκρό σώμα του Χριστού σε σαρκοφάγο, ενώ η Παναγία σκύβει προς αυτόν θρηνώντας. Ο Τζάνες εγκατέλειψε την Κρήτη μετά την οθωμανική κατάκτηση και εργάστηκε στα Επτάνησα και την Βενετία. Ιδιαίτερος είναι ο τρόπος που πλάθει ζωγραφικά την σάρκα των μορφών και τα τολμηρά χρώματα που χρησιμοποιεί στην απόδοση των υφασμάτων και της σαρκοφάγου.
Μουσείο Κανελλοπούλου, Θεωρίας 12, Πλάκα