Τα μεταξωτά έργα της Ντέπης Παυλίδου τιμούν την Επανάσταση 1821

Η χρονιά που πέρασε, το 2021, σηματοδότησε 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, γεγονός ορόσημο για την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Αυτή η επέτειος αποτέλεσε μεγάλη έμπνευση για πολλούς καλλιτέχνες, όπως η Ντέπη Παυλίδου που δημιούργησε μια σειρά μεταξωτών έργων τα οποία παρουσιάστηκαν στους 27ους ΠΛΟΕΣ με θέμα «Τροχιές της μνήμης» στο «Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκα Κυδωνιέως» στην Άνδρο. Η ίδια μιλάει στην ATHENS VOICE για την απόφασή της να ασχοληθεί με την τέχνη, εξηγεί τη σκέψη πίσω από τη συλλογή «Το '21 ήταν η αφορμή» και τη σημασία των υλικών που επιλέχθηκαν και αποκαλύπτει τι νέο ετοιμάζει αυτή την περίοδο.

Η Ντέπη Παυλίδου γεννήθηκε στην Αθήνα και ενώ από μικρή είχε «καλλιτεχνικές ανησυχίες», επέλεξε να ακολουθήσει μια καριέρα στο μάρκετινγκ δουλεύοντας σε ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες. Τελικά, ο κόσμος της τέχνης κάποια στιγμή την κέρδισε και η ζωή της άλλαξε πορεία. «Από παιδί ζωγράφιζα, κένταγα κι έπλεκα, ενώ αργότερα ως έφηβη σχεδίαζα και έραβα τα ρούχα μου. Σπούδασα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο και ακολούθησε μία μακρόχρονη και πετυχημένη καριέρα στο χώρο του Marketing. Παράλληλα, διοχέτευα τη δημιουργικότητά μου στην χειροτεχνία. Ήρθε η στιγμή που ο κύκλος καριέρα έκλεισε και πήρα την απόφαση να γραφτώ σε σχολή ζωγραφικής. Γρήγορα διαπίστωσα ότι μπορώ να ζωγραφίσω καλύτερα από όσο νόμιζα και μπήκα στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο προετοιμασίας τον Σταύρο Μπονάτσο. Φοίτησα στο Γ΄ Εργαστήριο Ζωγραφικής, με καθηγητές τους Μάριο Σπηλιόπουλο και Παντελή Χανδρή και εκεί έμαθα πως και οι χειροτεχνίες που τόσα χρόνια "ξεδιψούσαν" τη δημιουργικότητά μου, ήταν επίσης τέχνη, απλά το μέσο άλλαζε. Έχω λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και το 2020 πραγματοποίησα την πρώτη μου ατομική έκθεση στην Άνδρο. Τον Ιούνιο του 2021 το έργο μου "Το τέλος της βάρδιας" επιλέχθηκε από το Κέντρο Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος" και το "Lincoln Center for the Performing Arts", για την εκπροσώπηση της έκθεσης "Πρόσωπα του Ήρωα - Από την Νέα Υόρκη μέχρι και την Αθήνα"».

Η έμπνευσή της μπορεί να προέρθει από οπουδήποτε: από μια εικόνα ή μια μυρωδιά, από τη φύση ή από κάτι καινούργιο που έμαθε. Για εκείνη μεγάλη έμπνευση αποτελεί και ο ίδιος ο άνθρωπος. «Τα έργα μου ασχολούνται με τον άνθρωπο, είτε είναι ορατός σε αυτά, είτε όχι. ακόμη και ο εαυτός μου με εμπνέει για αυτοσαρκασμό ή για παιχνίδι», αναφέρει και συνεχίζει: «Νομίζω όμως ότι τον θεατή δεν τον ενδιαφέρει από πού προέρχεται η έμπνευση. Περιμένει μόνο να συγκινηθεί από το έργο που του δείχνεις μετά την διαμεσολάβηση που -σαν κaλλιτέχνης- οφείλeις να έχεις κάνει σε οποιαδήποτε έμπνευση».

Το καλοκαίρι του 2021 συμμετείχε στους 27ους ΠΛΟΕΣ με θέμα «Τροχιές της μνήμης» στην Άνδρο με μια σειρά έργων εμπνευσμένων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ποιο ήταν το μήνυμα που ήθελε να περάσει μέσα από αυτή τη συλλογή; «Το 21 ήταν η αφορμή για την έρευνά μου. Έβγαλα από την ντουλάπα τη συλλογή μου με τα παλιά εργόχειρα, τα υφάσματά μου, επισκέφτηκα τα αγαπημένα ου μουσεία με τις φορεσιές και τα κοσμήματα, ήρθαν στην επιφάνεια βιώματα και μνήμες. Επέλεξα την φωτογραφία και τον υπολογιστή σαν μέσα για την δουλειά μου γιατί ήθελα να περάσω το μήνυμα ότι η σύγχρονη τέχνη εμπεριέχει τις μνήμες μας και μακάρι να εμπεριέχει και τις παραδόσεις μας. Και θα ήθελα να στείλω ένα ακόμη μήνυμα: Αντί να ντρεπόμαστε για τα κεντήματα αποκαλώντας τα -απαξιωτικά- "σεμεδάκια", πρέπει να καταλάβουμε ότι η Ελληνική Χειροτεχνία αποτελεί μέρος του πολιτισμικού μας πλούτου και "πρώτη ύλη" υψηλής αξίας για τη δημιουργία σύγχρονης τέχνης». Αναφερόμενη στην επιμελήτρια της έκθεσης, Αθηνά Σχινά, είπε: «Νιώθω πολύ τυχερή που προσκλήθηκα από την Αθηνά Σχινά να συμμετάσχω στην έκθεση, ανάμεσα σε τόσο ενδιαφέροντες καλλιτέχνες και διπλά τυχερή που μελέτησε το έργο μου και έγραψε για αυτό».

Ακολουθεί απόσπασμα από το κείμενο της επιμελήτριας σχετικά με τα έργα της Ντέπης Παυλίδου:
«Δύο παράλληλοι κόσμοι συναντώνται στα έργα της Ντέπης Παυλίδου, εκτός από την οπτική και την απτική παράμετρο, που υπαλλάσσονται και συνυπάρχουν. Πρόκειται για την ιστορία, που εμπνέει την δημιουργό, όπου στην συγκεκριμένη περίπτωση αφορά την περίοδο της Εθνικής Παλιγγενεσίας με συντελεστές της πρόσωπα και πράγματα, όπως αυτά όμως παρουσιάζονται μέσα από τις αντανακλάσεις τους στα έργα της τέχνης, αλλά και της καθημερινότητας. Το μετάξι προσφέρει στην ζωγράφο την αίσθηση της οργανικότητας και της αποϋλοποίησης, της ελαφρότητας και της διαφάνειας, της λεπταισθησίας και της εμπεριέχουσας επίσης λάμψης που ενυπάρχει στην διακεκριμένη υφή του υλικού. Η υφή μάλιστα του μεταξιού έχει την δυνατότητα (υπό γωνία και με τον κατάλληλο φωτισμό) να τροποποιεί τις χρωματικές τονικότητες της κάθε επιφάνειας. Ταυτοχρόνως, η επιφάνεια του μεταξιού φέρνει -στις αισθήσεις που αποκομίζουμε, την κλασματική σχέση ανάμεσα στο ορατό και στο μετουσιωνόμενο, στην σθεναρότητα (την αντοχή δηλαδή) κι ως έναν βαθμό στην ανθεκτικότητα (της χρωματικής και χειρονομιακής επεξεργασίας). Η συγκεκριμένη διπολικότητα ωστόσο συνυπάρχει με τα εφήμερα γνωρίσματα αυτού του ιδιότυπου κι αραχνοϋφαντου υλικού».

Τα έργα που εκτέθηκαν ήταν ψηφιακό κολάζ τυπωμένο σε μετάξι. Ρώτησα λοιπόν την καΠαυλίδου γιατί επέλεξε την τεχνική του κολάζ ως μέσο δημιουργίας και γιατί το μετάξι για την εκτύπωσή τους. «Ένα από τα αγαπημένα εργόχειρα της συλλογής μου, είναι ένας ολομέταξος θρακιώτικος τσεβρές, με ανάγλυφη ύφανση, χωρίς κέντημα αλλά στολισμένος με μεταξωτή κλωστή πλεγμένη με την τέχνη του μακραμέ. Είναι δώρο από την Ελένη Μαυρόμματου την οποία είχα σαν πρότυπο στους δρόμους της χειροτεχνίας και από τα έργα που πραγματικά δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι δημιουργήθηκε από ανθρώπινα χέρια. Με το έργο μου ήθελα να τιμήσω αυτό το κομμάτι, όπως επίσης τον σταυρό που με συγκίνησε στο Μουσείο Μπενάκη, το ψαλιδάκι και το ακρόπρωρο στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, την Μπουμπουλίνα σε γραμματόσημο. Το κολάζ μου έδωσε πραγματική ελευθερία να δημιουργήσω ό,τι συνδυασμούς ήθελα.

Όσο για την εκτύπωση σε μετάξι, μια επίσκεψη με τους φοιτητές της ΑΣΚΤ στο Σουφλί, στα πλαίσια του συνεδρίου "Silk in Ancient Greece and its resonance" που πραγματοποίησε το Σουηδικό Ινστιτούτο, ήταν αρκετή για να με εμπνεύσει. Επισκεφθήκαμε μουσεία, εργοστάσια επεξεργασίας, εκπαιδευθήκαμε σε υλικά και τεχνικές σχετικές με το μετάξι. Ωστόσο, ο βασικός λόγος που το επέλεξα για τα έργα μου ήταν η σύνδεση που νιώθω ότι μου δίνει το συγκεκριμένο υλικό με τις μνήμες μου. Πιστεύω ότι ο καλλιτέχνης δεν είναι ένα πράγμα μόνο αλλά πολλά, έχω επιλέξει, παράλληλα με τα λάδια μου, να πειραματίζομαι με το μετάξι».

Τα έργα της συλλογής «Το '21 ήταν η αφορμή» φέρουν ονόματα όπως «Εύζωνας», «Μετάλλιο» ή «Φορεσιά». Κάθε ένα από αυτά τα επτά έργα έχει τη δική του ιστορία για το πώς δημιουργήθηκε και το συμβολισμό του. Η κα Παυλίδου αναφέρθηκε σε δύο συγκεκριμένα όταν την ρώτησα ποιο έργο θα ξεχώριζε και γιατί. 
«Η Φορεσιά έχει αναφορές στην νυφική θρακιώτικη φορεσιά, την οποία θεωρώ αριστούργημα. Έχω δανειστεί το κεντημένο μπούστο της και την υπέροχη αυτοκρατορική της ζώνη που μας γεννά μνήμες από το Βυζάντιο, ενώ σε πρώτο πλάνο είναι ο υπέροχος σταυρός από το Μουσείο Μπενάκη. Μάλιστα, είναι τιμή μου που προσφέρθηκε δώρο από το Μουσείο Τέχνης του Μεταξιού στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε επίσκεψή της στο Σουφλί.
Όσον αφορά τη Μπουμπουλίνα, αναζητώντας την πραγματική μορφή της, πέραν από αυτή που μάθαμε από τα βιβλία του σχολείου, ανακάλυψα πως δεν υπάρχει. Όλες οι Μπουμπουλίνες που έχω δει ως τώρα, ήταν στην φαντασία κάποιου καλλιτέχνη. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την έμπνευση για το έργο μου: Πώς φαντασιώθηκαν την ύπαρξή της, στα 200 χρόνια που ακολούθησαν, οι ζωγράφοι, χαράκτες και γλύπτες, φθάνοντας μέχρι το εμπνευσμένο Playmobil».

Αυτή την περίοδο, τα έργα της συλλογής «Το '21 ήταν η αφορμή» μπορεί να δει κανείς στο www.depypavlidou.com. Τι άλλο ετοιμάζει η καλλιτέχνης αυτή την περίοδο; «Από τον περασμένο Σεπτέμβριο συμμετέχω σε ένα δυνατό ομαδικό project που λέγεται Manifesto 2020 και σύντομα θα παρουσιαστεί στο αθηναϊκό κοινό, αλλά και στον Καναδά. Ετοιμάζω επίσης κάποια έργα για μία έκθεση που θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι και θα έχει θέμα εμπνευσμένο από την καταστροφή της Σμύρνης».