Είναι πολλές οι φορές που περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας βλέπουμε κοσμήματα της αρχιτεκτονικής να μαραζώνουν, παρατημένα στο έλεος του χρόνου. Το βλέμμα σταματάει λυπημένα πάνω τους. «Είναι κρίμα», σκέφτεσαι, «πού πήγαν όλη αυτή η αίγλη τους, οι άνθρωποι που έζησαν εντός τους, τα χρώματα στα παντζούρια τους, τα ακροκέραμα που λείπουν από τη θέση τους;». Πόσες ιστορίες κρύβονται πίσω από τις κλεισμένες με λουκέτο, ξεθωριασμένες πόρτες; Υπάρχει άραγε κάποιος, κάπου, που θα ενδιαφερθεί για αυτά και θα τους δώσει πίσω την κλεμμένη τους πνοή;
Το 1870 τα Εξάρχεια διάνυαν την περίοδο της πρώτης τους ανοικοδόμησης. Ανάμεσα στα κτίρια που ανεγέρθηκαν τότε και το νεοκλασικό της ιστορίας μας, που έμελλε μάλιστα να γίνει η κατοικία του Καρόλου Κουν (ο μεγάλος θεατρικός σκηνοθέτης έζησε εδώ από τα μέσα του 1950 έως τα μέσα του 1960). Στα χρόνια που πέρασαν, το νεοκλασικό άλλαξε χέρια κι όψη, έγινε μέχρι κι εστιατόριο και έπειτα σταμάτησε να ζει. Κάποια στιγμή, μια οικογένεια αποφασίζει να το κάνει σπίτι της. Εμπιστεύεται λοιπόν το όνειρό της στο αρχιτεκτονικό γραφείο Schema κι όλα αλλάζουν. Αυτή η ιστορία έχει καλό τέλος.
Τα προβλήματα της ανακαίνισης για ένα τόσο παλιό και σε κακή κατάσταση σπίτι δεν ήταν λίγα. Το μεγαλύτερο από αυτά ήταν η έλλειψη φυσικού φωτός και οι μη λειτουργικοί του χώροι, που προσαρμοσμένοι στις ανάγκες μιας άλλης ζωής δεν ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο αναλαμβάνει δράση. Χρησιμοποιεί το χαρακτηριστικό ύψος των νεοκλασικών για να δημιουργήσει πολλαπλά πατάρια (τόσο σε στάθμη κοντά στο έδαφος όσο και σε στάθμη κοντά στη στέγη) και περισσότερους λειτουργικούς χώρους. Έπειτα ήρθε το φως. Στην ξύλινη στέγη τοποθετούνται φεγγίτες και οι βαριές, συμπαγείς εσωτερικές πόρτες αντικαθιστούνται με γυάλινες. Πλέον το φυσικό φως διαχέεται ελεύθερο σε όλο το κτίριο και μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας.
Η αρχική ταυτότητα του κτιρίου διατηρείται με την προσεκτική επιλογή των νέων υλικών και την επανάχρηση των παλαιών, που παραμένουν στη φυσική μορφή τους. Όλα τα καινούργια υλικά σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να συνεισφέρουν στην ιστορικότητα του κτιρίου αντί να αποσπούν κομμάτια της. Το σημαντικότερο κομμάτι όμως μπήκε στο τέλος… Η οικογένεια που το κατοικεί συμπλήρωσε το τελευταίο στοιχείο που έλειπε: τη ζωντάνια.
Δεν είναι απροσδόκητα όμορφο να λάμπουν ξανά τα ωραία νεοκλασικά μας; Ομορφαίνει η γειτονιά, σιγά-σιγά η πόλη, και κάπως έτσι ομορφαίνει και η καθημερινότητά μας.
Γραφείο: schema architecture & engineering
Έργο: Staggered House – Ανακαίνιση Νεοκλασικής Κατοικίας
«Το σημαντικότερο είναι να παραμένουμε πιστοί σε μια αρχιτεκτονική που βελτιώνει την καθημερινότητα και αφήνει θετικό αποτύπωμα στο περιβάλλον», τονίζει ο Πάνος Ευστρατίου.
Παλιά βιομηχανικά συγκροτήματα στην Αθήνα και τον Πειραιά μεταμορφώνονται σε σύγχρονες κατοικίες, γραφεία και πολιτιστικούς χώρους, συνθέτοντας τη νέα αφήγηση της πόλης
12°
