Με αφορμή τη δίκη της Ελένης Τοπαλούδη ένας δικηγόρος με ειδίκευση στο Οικογενειακό και Ποινικό Δίκαιο γράφει για το τι φταίει και οι γυναίκες είναι θύματα βιασμών και βίας.
Γράφει ο Παναγιώτης Οικονόμου*
Η δίκη της τραγικής Ελένης Τοπαλούδη έφερε στην επιφάνεια ξανά το θέμα της βίας κατά των γυναικών. Το θύμα του βιασμού, ακόμα και νεκρό, παρουσιάστηκε ως «να πήγαινε γυρεύοντας». Γράφτηκε ότι συνήγορος υπεράσπισης αρνήθηκε τον βιασμό με το απίστευτο επιχείρημα «Βιασμό με στηθόδεσμο δε μπορώ να φανταστώ…».
Από την άλλη, ο βιαστής της Κέρκυρας, καταδικασμένος σε 53 χρόνια κάθειρξης για έξι βιασμούς τουριστριών, μόλις αποφυλακίστηκε, έκανε ξανά τα ίδια βιάζοντας μία 34χρονη γυναίκα και δεν έχει ακόμα συλληφθεί.
Τι φταίει για τα τόσα εγκλήματα κατά των γυναικών; Οι χαμηλές ποινές και το ότι στην Ελλάδα ότι και να κάνεις σε λίγα χρόνια είσαι ελεύθερος; Ή μήπως οι αιτίες του προβλήματος βρίσκονται έξω από την δικαιοσύνη;
Θεωρητικά η αυστηρή ποινική αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών θα έπρεπε να λειτουργεί αποτρεπτικά. Και πράγματι το ποινικό πλαίσιο έχει αυστηροποιηθεί με την πρόβλεψη ισοβίων για την περίπτωση του ομαδικού βιασμού και την αναγωγή της ενδοοικογενειακής βίας σε αυτοτελές αδίκημα που διώκεται αυτεπάγγελτα.
Όμως δεν αρκεί αυτό για την πρόληψη των εγκλημάτων.
Η πραγματική έκτιση των ποινών φυλάκισης ίσως θα βοηθούσε περισσότερο την πρόληψη. Δυστυχώς οι περισσότερες ποινές φυλάκισης μετατρέπονται σε χρηματικές ποινές. Αλλά και αυτές που δεν μετατρέπονται ποτέ δεν εκτίονται στο σύνολό τους εφόσον κάθε τόσο εκδίδονται νόμοι που παραγράφουν τις ποινές για να αποσυμφορηθούν οι φυλακές. Από το 2015 μέχρι σήμεραο επονομαζόμενος νόμος Παρασκευόπουλου έχει δώσει τη δυνατότητα σε περίπου 15.000 κρατούμενους για βιασμούς, ληστείες, κλοπές να αποφυλακιστούν πριν εκτίσουν τις ποινές τους.
Όμως ακόμα και αυτή η ουσιαστική ατιμωρησία δεν είναι η βασική αιτία της βίας κατά των γυναικών. Πίσω από όλα αυτά κρύβεται η ουσιαστική ανισότητα των δύο φύλων που καθιστά την γυναίκα εύκολο θύμα για πολλά εγκλήματα.
Ήταν το 1983 που η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου έκανε την μεγάλη τομή στο οικογενειακό δίκαιο και για πρώτη φορά επετράπη στην γυναίκα να διατηρεί το όνομά της και μετά τον γάμο, καταργήθηκε η προίκα και δόθηκαν πλήρη δικαιώματα στα εκτός γάμου παιδιά.
Όμως η κοινωνία δέχεται πράγματι την ισότητα των δύο φύλων;
Πράγματι διερωτώμαι πως οι γυναίκες ανέχονται να ακούν στον γάμο τους το «ἡ δέ γυνή ἵνα φοβῆται τόν ἄνδρα» και η μόνη τους αντίδραση είναι να πατάν το πόδι του γαμπρού …. Χαριτωμένο; Δεν νομίζω …Βαθιά αναχρονιστικό θα έλεγα, αντίθετο στο νόμο και στο Σύνταγμα αλλά κανένας δεν αντιδράει και η Πολιτεία δεν τολμάει να επέμβει.
Φυσικά σε σχέση με το Ισλάμ η κατάσταση είναι καλύτερη. Σύμφωνα με το Κοράνι οι άντρες είναι κύριοι των γυναικών και δικαιούνται να τις δέρνουν αλλά ελαφρά…Για να μην μιλήσουμε για την μπούρκα ή για την απαγόρευση στις γυναίκες να οδηγούν αυτοκίνητο….
Όμως όλα αυτά τα ανεχόμαστε στο όνομα της θρησκευτικής ελευθερίας. Ακόμα και όταν αυτοί οι άνθρωποι έρχονται και ζουν στην Ευρώπη, αντί να τους ζητηθεί να αναγνωρίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ισότητα των δύο φύλων, κλείνουμε τα μάτια και δεν τολμούμε να μιλήσουμε μήπως θεωρηθούμε ρατσιστές.
Δεν είναι όμως μόνο οι θρησκείες που ορίζουν άμεσα ή έμμεσα πρότυπα στις σχέσεις των δύο φύλων και διευρύνουν την ανισότητα.
Είναι η τηλεόραση, το Instagram και όλα τα μέσα της «εικόνας». Της εικόνας που επισκιάζει τα πάντα και δεν αφήνει την προσωπικότητα μίας γυναίκας να φανεί. Που κάνει νέες κοπέλες να εκθέτουν συνεχώς φωτογραφίες τους για να μαζέψουν like με την ελπίδα της απόλυτης κοινωνικής καταξίωσης του να γίνουν μοντέλα ή να θεωρηθούν influencers…
Πίσω λοιπόν από κάθε γυναίκα θύμα βίας ή βιασμού δεν υπάρχει μόνο μία αδύναμη αστυνομία ή δικαιοσύνη. Υπάρχει μία κοινωνία που υποκριτικά θεωρεί ότι η γυναίκα είναι ίση με τον άνδρα αλλά υποσκάπτει καθημερινά αυτή την ισότητα και θέλει την γυναίκα απλώς μια όμορφη εικόνα.
*Ο Παναγιώτης Οικονόμου είναι δικηγόρος με ειδίκευση στο Οικογενειακό και Ποινικό Δίκαιο.
20°
