70 χρόνια μετά δεν αποφεύγουμε τις διάφορες κρίσεις στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη διότι δεν καταφέραμε να φτιάξουμε όση Ευρώπη χρειαζόμασταν
«Δεν υπάρχει ένας αριθμός τηλεφώνου για να μιλήσεις στην Ευρώπη, όταν χρειάζεται». Η διάσημη ρήση αποδίδεται στον Χένρι Κίσινγκερ και εξακολουθεί να είναι η πιο αντιπροσωπευτική λεζάντα στην φωτογραφία του χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την περίοδο 2010-2012, κατά τη διάρκεια της κρίσης στην ευρωζώνη ο Tim Geithner, τότε επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ είχε παραδεχθεί ότι το να μιλάει διαδοχικά με την Μέρκελ, τον Σαρκοζί, τον Τρισέ, τον Σόιμπλε και τον Ντράγκι δεν ήταν (και πολύ) παραγωγικό.
Ο Robert Schuman προλογίζοντας την ιδρυτική πράξη της Ένωσης Άνθρακα και Χάλυβα το 1950 είχε πει ότι δεν αποφύγαμε τον πόλεμο, το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διότι δεν καταφέραμε να φτιάξουμε την Ευρώπη! Λοιπόν, κι εμείς 70 χρόνια μετά δεν αποφεύγουμε τις διάφορες κρίσεις στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη διότι δεν καταφέραμε να φτιάξουμε όση Ευρώπη χρειαζόμασταν προκειμένου να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τις κρίσεις.
Στις ΗΠΑ υπάρχει ένα ομοσπονδιακό κράτος, υπάρχει ένα Σύνταγμα, ένα υπουργείο οικονομικών, μια δημοσιονομική πολιτική και μια ομοσπονδιακή τράπεζα με μηχανισμό διαπολιτειακής αναδιανομής. Η αποτυχία των ΗΠΑ στην διαχείριση της πανδημίας οφείλεται κυρίως στον Πρόεδρο χωρίς ιστορική συνείδηση κι όχι στην αρχιτεκτονική του ομοσπονδιακού συστήματος.
Η ΕΕ αποτελεί υπαρξιακή ανάγκη για όλα τα κράτη και τους λαούς που την απαρτίζουν. Στην Ευρώπη όμως δεν έχουμε ούτε Σύνταγμα, ούτε ενιαία δημοσιονομική πολιτική. Έχουμε πλεόνασμα εθνικού πατριωτισμού και έλλειμα ευρωπατριωτισμού. Κάποιοι ανατριχιάζουν και μόνο στο άκουσμα της λέξης «Ομοσπονδία».
Η δημιουργία της νομισματικής ένωσης χωρίς την δημοσιονομική ολοκλήρωση αποδείχθηκε κατασκευαστικό λάθος. Η αξία του νομίσματος ευρώ δεν είναι η ίδια στις ανομοιογενείς οικονομίες της ευρωζώνης. Για να λειτουργήσει με επιτυχία μια δημοσιονομική ένωση απαιτείται κοινός προϋπολογισμός. Για να έχεις κοινό προϋπολογισμό χρειάζεται να έχεις κάποιας μορφής πολιτική ένωση και μια ενιαία οικονομική διακυβέρνηση. Η Ευρώπη θα αντιμετώπιζε διαφορετικά την πανδημία, αν οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν βυθίζονταν στις αυταπάτες τους, ότι τόση Ευρώπη αρκεί.
Ιστορική ανάγκη είχε χαρακτηρίσει το 2001 ο Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας. το Ευρωσύνταγμα. «Η ήπειρός μας μπορεί να διαφυλάξει τον πολιτισμό και τη σημερινή μορφή ζωής, που δείχνει να απειλείται, μόνο αν μετατραπεί σε ένα ενιαίο πολιτικό ον».
Τον Μάιο του 2005 οι ίδιοι οι εμπνευστές του ΕυρωΣυντάγματος το απέρριψαν εν πολλοίς γιατί λεγόταν «Σύνταγμα», που παρέπεμπε στην έννοια τους κράτους και της κρατικής κυριαρχίας. Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών -λόγω ελλιπούς ενημέρωσης- νόμιζαν ότι καταργείται η εθνική υπηκοότητα.
Δυστυχώς, ο κορωνοϊός δεν νοιάζεται για την εθνικότητα των ανθρώπων που σκοτώνει. Σαρώνει οικονομίες, βαθαίνει τις ανισότητες και αλλάζει δραματικά την φύση της παγκοσμιοποίησης και τους κανόνες της διεθνούς οικονομίας.
Δεν βρισκόμαστε όμως στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, όπου το κέντρο βάρους βρισκόταν στα κράτη-μέλη που βάζουν τα εθνικά τους συμφέροντα πάνω από το υπερ-εθνικό/κοινοτικό συμφέρον.Ούτε το Συνταγματικό Δικαστήριο κάθε κράτους μέλους μπορεί να δίνει τη δική του ερμηνεία για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει η Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είναι ο συνταγματικός φύλακας της ΕΕ και αυτός πρέπει να παραμείνει.
Είναι από τις σπάνιες στιγμές που οι περισσότεροι στον πλανήτη συμφωνούν ότι οι πολιτικοί θεσμοί είναι αυτοί που παίρνουν τις πρωτοβουλίες. Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με την βαθύτερη ύφεση στην ιστορία της.Η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν την ευκαιρία συναποφασίσουν τον αναπροσανατολισμό των οικονομιών, επιλέγοντας ποιους από τους χειμαζόμενους κλάδους θα στηρίξουν και ποιους όχι.
Οφείλουν να ανταποκριθούν στην Ιστορία κι όχι στην συγκυρία.Να ανοίξουν την συζήτηση για μια νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη, με σαφείς κανόνες διακυβέρνησης με στόχο την οικοδόμηση μιας Πολιτικής Ένωσης ομοσπονδιακού περιεχομένου. Η ενιαία αγορά, όπως αποδείχθηκε, είναι πολύ ευάλωτη χωρίς ενιαία πολιτική.
Σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών, κλιματικής αλλαγήςκαι άλλων αναδυόμενων απειλών για την υγεία και την κοινωνία, η επιστροφή στο εθνικό κράτος που ευαγγελίζονται οι κάθε είδους εθνολαϊκιστικές, ευρωσκεπτικιστές δυνάμεις θα προκαλεί μόνο επιπλέον ύφεση. Καμία χώρα της Ευρώπης, δεν έχει πλέον ούτε το ειδικό βάρος, ούτε το μέγεθος για να είναι πρωταγωνιστής στην παγκόσμια σκηνή.
O μ.Κ. (μετά κορωνοϊού) Κόσμος δεν θα είναι ίδιος την επόμενη μέρα. Πολλές βεβαιότητες στην οικονομία, την τεχνολογία και την ασφάλεια θα κλονιστούν. Η Ευρώπη θα μείνει ίδια;
16°
