Σήμερα αφιερώνω όλη τη στήλη στους αναγνώστες – κι ευχαριστώ ήδη όσες/όσους θ’ αναφέρω ονομαστικά. Ξεκινάω με την κ. Νάντια Κατσαΐτη, η οποία μού ζητάει να μιλήσω για το ύφος του κυριακάτικου παζαριού στο Θησείο. Ιδού λοιπόν φωτογραφία της στις 13 Ιουλίου, από το μόνο αληθινό παζάρι αυτής της πόλης. Τα λέει όλα. Ανοιχτό ακόμα και κατακαλόκαιρο.
Γιατί το λένε Μαυρομμάτη
Η υποσυνοικία και στάση λεωφορείου στην Ακαδημία Πλάτωνα ονοματίστηκε από το μπακάλικο του Απόστολου Μαυρομμάτη, Πλάτωνος και Κρατύλου. Ο κ. Μαυρομμάτης έγραψε το βιβλίο «Τα παραδοσιακά παντοπωλεία και το συνεταιριστικό τους κίνημα» (αυτοέκδοση, Αθήνα 2008, περισσότερα στη διεύθυνση www.tamos.gr) και η κόρη του κ. Βάσω Μαυρομμάτη είχε την καλοσύνη να μου το στείλει. Ενδιαφέροντα στοιχεία για την ιστορία της αθηναϊκής αυτής συνοικίας και για τα μπακάλικα εν γένει, μέχρι την επικράτηση των σούπερ μάρκετ. Προσθέτω ότι υπάρχει ίδιο τοπωνύμιο Κωνσταντινουπόλεως και Ιερά Οδός, στα Σίδερα του Βοτανικού, προερχόμενο όμως από παλιό συνώνυμο νυχτερινό κέντρο.
Διόρθωση ημαρτημένων
Δύο προσεκτικοί αναγνώστες, οι κ. Δημοσθένης Μπούκης και Στέφανος Βαλμάς, με διορθώνουν για τον πειραιώτικο κήπο: δεν ονομάζεται Τιτάνιος, αλλά Τινάνιος, προς τιμήν του Τινάν, Γάλλου ναυάρχου του 19ου αιώνα. Λάθος μου, δυστυχώς οι αραχτοί που είχα ρωτήσει επιτόπου με πήραν στο λαιμό τους. Η δε επιγραφή στο μαραμένο δέντρο, γράφει ο κ. Βαλμάς, κάνει λάθος στο όνομα του πλοίου που κατέστρεψαν τα γερμανικά στούκας: όχι “Clan Fraser”, αλλά “Klan”, αφού η εταιρεία βάφτιζε τα καράβια της από σκοτσέζικες φάρες (klan).
«Η μπαλάντα των παιδιών της πλατείας Βάθη»(ς)
Ο ακούραστος κ. Τάκης Ψαράκης είχε την ευγένεια να μου στείλει το βιβλίο αυτό (εκδόσεις Βιβλιοφιλία, Αθήνα 2008, κολλητή μεταξοτυπία στο εξώφυλλο), που αποτελείται από 27 ποιήματα, τα 25 από τα οποία αναφέρονται σε δρόμους της ως άνω περιοχής, ενώ δύο αποτελούν την «εισαγωγή» και τον «επίλογο». Κάθε ποίημα έχει τρία μέρη: α. δρόμος – κάτοικος β. συνδετικό από το παιδικό τραγουδάκι «Ψάξε, ψάξε, δε θα το βρεις» γ. σκωπτικό ή άλλο τραγουδάκι (παιδικό, λαϊκό, πανελλήνιο δημοτικό). Πολύ έξυπνη και πρωτότυπη δουλειά, εστιασμένη στην παλιά Βάθη (ή Βάθεια), έτοιμη π.χ. για θεατρικό ανέβασμα. O χαλκέντερος συγγραφέας προσεγγίζει τα 50 βιβλία!
«Η αρχαία σκουριά» ξανά
Ο κ. Στέφανος Τσαπάλας μού συμπληρώνει ότι o κύριος λόγος που οι ασφαλιστικές εταιρείες «μαρκάριζαν» τα παλιά νεοκλασικά σπίτια με τα τσίγκινα σήματά τους ήταν ότι τα ασφάλιζαν, και όχι π.χ. ότι δανειοδοτούσαν την αγορά τους, που έγραψα εγώ. Ορθότατη παρατήρηση.
Κατά της λάσπης
Πώς λεγόταν το εξάρτημα μπροστά στο κατώφλι των παλιών αθηναϊκών θυρών, όπου ξύνονταν τα παπούτσια από τις λάσπες; Η κ. Άννα Βακαλοπούλου μού ζήτησε να το ψάξω. Το ’ψαξα κι η επικρατέστερη απάντηση ήταν «σκάρα παπουτσιών» (δευτερεύουσα: «ξύστρα»). Άλλος;
Espana
Ο κ. Γιώργος Πολίτης μού γράφει ότι η ορθή γραφή της φίλης χώρας είναι με n τονισμένο (=εσπάνια) και όχι με n άτονο (=εσπάνα). Απαντώ ότι δόθηκε σωστά, αλλά υπάρχει και ο αρχαίος εκείνος «δαίμονας του τυπογραφείου». l
22°
