Αυτοκίνητα χωρίς οδηγό: Ευλογία ή κατάρα;

Θεωρητικά η επιστημονική φαντασία και η ουτοπία στις μεταφορές είναι στη γωνία. Τη στιγμή που οι αλγόριθμοι θα πάρουν στα χέρια τους στο τιμόνι και τα ήσυχα, γρήγορα, φθηνά αυτόνομα οχήματα (ΑΟ) θα μας μεταφέρουν από το ένα μέρος στο άλλο. Χωρίς τους αναξιόπιστους ανθρώπους στο τιμόνι, η κυκλοφορία θα είναι πιο αποδοτική, η κίνηση στους δρόμους θα είναι λιγότερη και η ατμοσφαιρική ρύπανση θα μειωθεί. Θα είμαστε αραχτοί στις καμπίνες μας και θα απολαμβάνουμε το ταξίδι ακούγοντας μουσική και βλέποντας ταινίες.

Είναι όμως έτσι; Οι ειδικοί των συγκοινωνιών αρχίζουν και γίνονται όλο και πιο σκεπτικοί σχετικά με τα αυτο-οδηγούμενα. Εάν γίνει φθηνότερο και πιο εύκολο να ταξιδέψει κάποιος με αυτοκίνητο, όλο και πιο πολλοί θα το προτιμούν σε σχέση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς και έτσι είναι πολύ πιθανό, μετά την πρώτη μείωση τα χιλιόμετρα των αυτοκινήτων να αυξηθούν, μαζί με τη συμφόρηση και τη ρύπανση. Μια πολύ πιθανή εικόνα από το μέλλον είναι ένα κυκλοφοριακό κομφούζιο που θα έχει δημιουργηθεί από μια σειρά «έξυπνων» οχημάτων που έχουν σταματήσει το ένα πίσω από το άλλο μπροστά από ένα πεζό που κάθεται αραχτός στη μέση του δρόμου. Τα αυτο-οδηγούμενα μπορούν να μας πάνε και στον παράδεισο των μεταφορών αλλά και στην κόλαση. Το που θα καταλήξουμε, όπως σε όλες τις τεχνολογικές επαναστάσεις, εξαρτάται από εμάς.

10 εκατομμύρια: Τα μίλια δοκιμών σε δρόμους για τα ΑΟ που έχει κάνει η Waymo, η θυγατρική της Google (μαζί με άλλα 10 δισεκατομμύρια μίλια σε περιβάλλον προσομοίωσης) 

30 δισεκατομμύρια: Τα μίλια δοκιμών σε δρόμους που εκτιμούν Ισραηλινοί ερευνητές ότι μπορούν να εγγυηθούν μια αποδεκτή πιθανότητα θανατηφόρων δυστυχημάτων από την κυκλοφορία των ΑΟ 

1 δισεκατομμύριο δολάρια: Η τιμή που πλήρωσε η General Motors για να αγοράσει τη startup αυτο-οδήγησης Cruise το 2016 

1 δισεκατομμύριο δολάρια: Οι ετήσιες επενδύσεις της General Motors στην αυτο-οδήγηση 

14.700: Οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν στην General Motors το 2018 καθώς έκλεισαν 5 εργοστάσια 

1.500: Οι νέες θέσεις εργασίας που προστέθηκαν  στην General Motors τα τελευταία 4 χρόνια, κυρίως μηχανικοί υπολογιστών 

90%: Το ποσοστό των ιδιωτικών οχημάτων που θα μπορούσαν να αντικατασταθούν σε πόλεις όπως η Λισαβόνα και το Ώστιν στο Τέξας από ένα μικρό στόλο αυτόνομων robo-taxi, σύμφωνα με ερευνητές 

36: Οι πολιτείες στις ΗΠΑ που τρέχουν αυτή τη στιγμή πιλοτικά προγράμματα για ΑΟ οχήματα

2016: Η σύμβαση της Βιέννης του 1968 για την οδική κυκλοφορία τροποποιείται για να χωρέσει τα ΑΟ. Η συνθήκη είχε ορίσει ότι «κάθε οδηγός θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να μπορεί να ελέγχει το όχημά του». Τώρα επιτρέπει τα αυτόνομα χαρακτηριστικά που μπορούν να ενεργοποιηθούν (ή όχι) από τον οδηγό. 

2017: «Τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα δεν θα χρειαστεί να οδηγήσουν αυτοκίνητο», λέει ο ερευνητής της ρομποτικής, Henrik Christensen, «τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό θα είναι σε 10, 15 χρόνια στους δρόμους» 

Τα ΑΟ αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της προκλητής ζήτησης και της συλλογικής δράσης, κάτι που έχουμε δει και στους νέους αυτοκινητόδρομους. Η επέκταση των αυτοκινητοδρόμων δεν μειώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση με την πάροδο του χρόνου. Καθώς η δυναμικότητα του δρόμου διευρύνεται, περισσότεροι άνθρωποι οδηγούν, οδηγώντας σε ίδιες (ή ακόμα χειρότερες) καθυστερήσεις. Όταν όλοι ενεργούν ορθολογικά για να ωφεληθούν ατομικά, αυτό μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα για όλους. Θα ήταν καλύτερο για όλους να συνεργάζονται, αλλά δεν το κάνουν λόγω των συγκρουόμενων συμφερόντων που αποθαρρύνουν την κοινή δράση. Οι ταχύτερες και φθηνότερες εναλλακτικές διαμετακόμισης απαιτούν επενδύσεις και συντονισμό για την αποφυγή αυτής της παγίδας.

Ερευνητές στις ΗΠΑ παραχώρησαν σε μια ομάδα ανθρώπων δωρεάν ιδιωτικούς οδηγούς για να δουν τι θα συμβεί όταν αποκτήσουμε όλοι το ρομπότ-σωφέρ μας. Το αποτέλεσμα ήταν η χρήση του αυτοκινήτου να αυξηθεί κατά 83%. Αυτή είναι η μεγάλη απειλή σε μεγαλουπόλεις που έχουν ήδη πνιγεί στην κίνηση. Ο προάγγελος ενός τέτοιου μέλλοντος υπάρχει ήδη στην πραγματική ζωή, στο Σαν Φρανσίσκο. Μεταξύ του 2010 και του 2016, η κυκλοφοριακή συμφόρηση στην πόλη αυξήθηκε κατά περίπου 60%. Τα μισό από αυτή την αύξηση αποδίδεται στη Lyft και την Uber, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα ταξί τους αντί να μπουν στα λεωφορεία και το μετρό. Οι ειδικοί λένε ότι για να αποφύγουμε τη συμφόρηση είναι σημαντικό να διατηρήσουμε τα ιδιωτικά ΑΟ στην περιφέρεια των πυκνών αστικών κέντρων και να επικεντρωθούμε στις δημόσιες συγκοινωνίες στο κέντρο. Η φορολόγηση της πρόκλησης κίνησης και η φορολόγηση των οχημάτων ανά χιλιόμετρο αντί για φορολογία στα καύσιμα είναι δύο νέες στρατηγικές που δοκιμάζονται. Η Νέα Υόρκη θα είναι η πρώτη αμερικανική πόλη που θα επιβάλει φόρο στην κυκλοφοριακή συμφόρηση από το 2021, επιβάλλοντας στους οδηγούς που πηγαίνουν στις πολυσύχναστες περιοχές να πληρώνουν επιπλέον τέλη. Ο διαμοιρασμός επίσης είναι μια λύση. Αν τα ιδιωτικά ΑΟ ενταχθούν στο σημερινό τρόπο χρήσης θα ζήσουμε την κυκλοφοριακή κόλαση, λένε πλέον πολλοί ερευνητές.

Με πληροφορίες από: qz.com