Τι κάνει ένα παιδί με την εφαρμογή TikTok: Η Μανίνα Ζουμπουλάκη γράφει για το app που γνωρίζει μεγάλη διάδοση.
«Μην μπεις μέσα, κάνω ΤικΤοκ!», «Μη μιλάς, ΤικΤοκ!», «Όχι τώρα, ΤικΤοκ!» : αν έχετε παιδί, ανίψι, εγγόνι ή γειτονάκι, έχετε ακούσει για το ΤικΤοκ – προ Κορωνοιού, το πήρε το αυτί σας αφηρημένα, ως δραστηριότητα που δεν σας αφορά ντιπ για ντιπ (αν δεν είστε 10-20 χρονών). Λόγω του Μένουμε Σπίτι , το έχετε σίγουρα κάνει γαργάρα το ΤικΤοκ, αν όχι εσείς προσωπικά τότε τα παιδιά, ανίψια, εγγόνια και γειτονάκια σας. Που δεν κάνουν άλλη δουλειά, «φτιάχνουν ΤικΤοκ» όλη την ώρα, μια και είναι κλεισμένα σπίτι, χωρίς σχολικές ή εξωσχολικές δραστηριότητες πέραν των Διαδικτυακών.
Όπως όλες οι μαμάδες, υποψιάζομαι ότι πίσω από κάθε (Διαδικτυακή) γωνία κρύβεται κι ένας ανώμαλος που καραδοκεί να ανοίξει στα παιδιά μου την virtual καμπαρντίνα του, ή και χειρότερα. Στο ερώτημα «Μα τι είναι το ΤικΤοκ;» τα παιδιά γελάνε, χοροπηδάνε πάνω-κάτω, μου δείχνουν τα κινητά τους που κουνιούνται περισσότερο από τα ίδια τα παιδιά και βασικά με βγάζουν από το δωμάτιό τους επειδή, είπαμε, ΤικΤοκ. Μα τι έγινε το Μιουζικάλι; Εκτοπίστηκε από το ΤικΤοκ; Και πώς θα μάθει η μέση μαμά τι σκατά είναι το ΤικΤοκ;
Ας μη σκάει η μέση μαμά, έψαχνα κάμποσες ώρες, οπότε ορίστε: το ΤικΤοκ είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, έσκασε γιουνιβέρσαλι το 2018, και το 2019 ήταν το δεύτερο πιο downloaded app, ή η πιο πολύ-κατεβασμένη εφαρμογή, στον κόσμο. Καλά θυμάμαι το Μιουζικάλι (από το ’14), γιατί το κατάπιε το ΤικΤοκ, που όπως πολλά άλλα πράγματα, ξεκίνησε από την Κίνα, αρχικά, το ’16. Η μητρική εταιρεία «ByteDance» αγόρασε το «Musical.ly» το ’17 προς 1 δις δολάρια, και το έκανε σάντουιτς με το ΤικΤοκ, σκίζοντας χασέδες, και πάλι μεταφορικά, σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Τι κάνει ένα παιδί με το ΤικΤοκ: μπορεί να γυρίσει (=να κινηματογραφήσει με το κινητό του) ένα κλιπάκι 15-60 δευτερολέπτων και να εκφράσει την σαχλαμάρα, το χιούμορ, τις χορευτικές του ικανότητες, την κίνηση, την δημιουργικότητα και ό,τι άλλο γουστάρει να εκφράσει. Το κάνει επειδή δεν βγαίνει βόλτα με το πατίνι του, αλλά κι επειδή έχει πλάκα… όπως κι επειδή το κάνουν ΟΛΑ τα παιδιά που ξέρει, και εκατομμύρια παιδιά που δεν ξέρει. Οι χοροί τους οποίους λανσάρει το ΤικΤοκ, δηλαδή κάποιο παιδί μέσα από το κινητό του, γίνονται viral γιατί τους αντιγράφουν, επαυξάνουν, επαναλαμβάνουν, εμπλουτίζουν και διακωμωδούν, τα εκατομμύρια παιδιά, που λέγαμε. Κάθε τόσο, μια χορευτική «ρουτίνα» των 20 δευτερολέπτων γίνεται Το Τωρινό Σουξέ, για πέντε-έξη μέρες και πολλές λέω, μέχρι που πετιέται στην άκρη από άλλη ρουτίνα, με παρόμοιες πλην όμως ελαφρά διαφορετικές κινήσεις.
Το πιο περίεργο είναι… τα «λάικ»: κλιπάκι με έναν τύπο που ξηλώνει ταπετσαρία τοίχου, μαζεύει 4,1 εκατομμύρια λάικ. Κάθονται δηλαδή και τον βλέπουν να κατεβάζει την ταπετσαρία του, πατάνε λάικ, και προχωράνε στο επόμενο ΤικΤοκ. Το ότι αποκαλώ τα ΤικΤοκ «βιντεάκια» και την εφαρμογή, εφαρμογή, δείχνει πόσο δεινόσαυρος είμαι – τα παιδιά λένε σκέτο ΤικΤοκ και καταλαβαίνονται.
Διάφορα σελέμπριτις υιοθέτησαν μάνι-μάνι το ΤικΤοκ, όχι επειδή είχαν ανάγκη να εκφράσουν την δημιουργικότητά τους αλλά για να αρπάξουν το πολύ νέο κοινό από τα μούτρα. Ο Τζάστιν Μπίμπερ, η Λίζζο, ο Ρομέο (υιός) Μπέκαμ, ο Γουιλ Σμιθ, η Τέηλορ Σουιφτ, ο Λούις Καπάλντι, η Αντέλ, η Κάρντι Μπι, σχεδόν όλοι οι ράπερς και οι πρωταγωνιστές των ρηάλιτυ, φτιάχνουν συνέχεια ΤικΤοκ. Για πλάκα, αλλά κυρίως για να βγάλουν λεφτά από το ανήλικο κοινό τους.
Ποιος βγάζει λεφτά από το ΤικΤοκ; Αυτοί που μαζεύουν πάρα πολλά λάικ, που μπορούνε άρα να πουλήσουνε προϊόντα, οι οποίοι και αποκτούν αμέσως σπόνσορες – εταιρείες που σκυλο-διαφημίζονται με τα προϊόντα τους, εφόσον τα χρησιμοποιούν/προβάλλουν οι ΤικΤόκερς. Μια Τεξανή πιτσιρίκα, πχ, γύρισε ένα ΤικΤοκ 26 δευτερολέπτων στο οποίο απλώς πίνει kombucha* και δείχνει τις αντιδράσεις της («πολύ γέλιο!»). Το κλιπάκι μάζεψε 2,1 εκατομμύρια λάικ σε μια νύχτα και η πιτσιρίκα έγινε τρομερή φίρμα, την βάλανε μετά σε μια διαφήμιση σε υπερ-γήπεδο, έβγαλε ένα σκασμό λεφτά, και τώρα ετοιμάζει σώου στο Netflix, παρακαλώ. Κάθε φορά που κάποιο πιτσιρίκι σε ένα φρέσκο ΤικΤοκ δείχνει ένα αναψυκτικό, μπέργκερ, σνακ, καλλυντικό κλπ, το πιτσιρίκι έχει πάρει λεφτά, χοντρά ή ψιλά, πάντως περισσότερα από εμάς που δεν κάνουμε ΤικΤοκ. Το σελέμπριτυ έχει πάρει ακόμα περισσότερα πολλά λεφτά, εφόσον μαζεύει λάικ (εννοείται χωρίς λάικ, δεν πέφτει τάλιρο…)
Μιλάμε για πολύ εφήμερη δόξα, και ακόμα πιο εφήμερα κέρδη, για αρπαχτές, κανονικά: οι σταρ στο ΤικΤοκ, μέχρι να «επικοινωνηθούν» στα παιδιά της ίδιας παρέας, ξεπερνιούνται από άλλους, ακόμα πιο σταρ. Ξεχνιούνται μέσα σε μια νύχτα – ακριβώς όσο τους πήρε να γίνουν σταρ…
Το επιχείρημα «τα παιδιά μας θα έπρεπε να διαβάζουν βιβλία και όχι να παίζουν με κινητά!», συνήθως με θυμωμένο θαυμαστικό στο τέλος, είναι ένα επιχείρημα «στου κουφού την πόρτα»: η εποχή έχει αλλάξει, το κινητό δεν είναι πια παιχνίδι, ο τρόπος που διασκεδάζουν οι άνθρωποι αλλάζει μαζί με την εποχή, και οποιοδήποτε «βήμα» για να εκφράσει την δημιουργικότητά του ένα παιδί, είναι καλύτερο από το κανένα βήμα. Δυστυχώς, τα παιδιά από μια ηλικία και μετά, ό,τι διάβασαν, διάβασαν - προτιμούν την κινούμενη εικόνα από τα βιβλία… και το λέω με θλιμμένο χαμόγελο Τζοκόντας, μια και γράφω βιβλία χρόνια τώρα. Ίσως είναι καιρός να το γυρίσω στο ΤικΤοκ, ή έστω, να μάθω κανέναν καινούργιο χορό για μέσα στο σπίτι…
(*) Kombucha: τσάι ελαφρώς αλκοολούχο, από ζύμωση τσαγιού ειδικών μανιταριών. Λέγεται πως έχει φρικτή γεύση αλλά κάνει πολύ καλό στην υγεία. Παρόλο που έχει μούχλα από πάνω.
13°
