Ένα φωτογραφικό οδοιπορικό του Γιώργου Ζαρζώνη στην Άνδρο από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου
06:33
Σώπασε για δευτερόλεπτα το φως του ο Φάρος Τουρλίτης στη θέα του κοκκινοκίτρινου δίσκου. Για πάνω από 120 χρόνια παίρνει πρώτος την ανάσα της ημέρας, έτσι όπως είναι χτισμένος στην κορυφή της χώρας της Άνδρου, πάνω σε σκαλιστό βράχο. Ο μοναδικός στην υφήλιο φάρος μέσα στη θάλασσα. Πάτησα αθόρυβα το κουμπί της μηχανής μου και φυλάκισα το φως, φυλάκισα και την του ψαρά ανάσα εκεί, λίγο πριν αποδράσει ανάμεσα στα βράχια.
07:12
Η πόλη ξυπνούσε αργά καθώς το φως άρχισε να μετράει ένα-ένα τα λευκά της πρώτα σπίτια, τις πόρτες και τα πόμολα που γυάλιζαν στο χρώμα τους. Σκαρφάλωσα το πέτρινο μονότοξο γεφύρι, το μοναδικό από όσα έχω δει πάνω από θαλασσινό νερό, για να περάσω σαν τους Ενετούς κάποτε κατακτητές της στο μικρό νησάκι-κάστρο. Στον Αφανή Ναύτη στάθηκαν τα μάτια, με τα ναυτικά ρούχα, το πηλίκιο στο κεφάλι και το ταξιδιωτικό τότε σακίδιο. Με το βλέμμα στο Αιγαίο την Άνδρο χαιρετά. Υπέροχη μεταλλική μορφή σαν παύλα στα ταξίδια των της Άνδρου ανδρών της.
09:17
Ένα σχήμα στη θάλασσα, ένας βράχος που ημέρεψε και μια μικρή κόκκινη στέγη που σκεπάζει την πίστη των κατοίκων του νησιού. Από τον θολό του ουρανού είδα την Παναγία τη Θαλασσινή, προστάτιδα των πολλών ναυτικών που γέννησε ο τόπος. Κι όταν πέρασα τη γαλάζια ξύλινη πόρτα της βρέθηκα μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, αυτή με τον μοναδικό γαλάζιο χιτώνα που τη δένει πιότερο με την Άνδρο.
12:19 & 12:20
Ακολούθησα τη ραχοκοκαλιά της χώρας, τον κεντρικό της πεζόδρομο με τα εντυπωσιακά αρχοντόσπιτα και τα πλακόστρωτα σοκάκια, που καταλήγουν στη θάλασσα. Μια ανάσα κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια της πλατείας Καΐρη και μετά το ποθητό στρίμωγμα στα στενά, τις μικρές αυλές και τις χαμηλές χρωματιστές πόρτες. Γι’ αυτό αγαπώ τις Κυκλάδες. Για μια ώχρα σκάλα που σκάβει με τη σκιά της τον τοίχο. Για την ίδια που με οδήγησε μπροστά στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Ομολογώ ότι αρνήθηκα να περάσω στον εντυπωσιακό αυτόν χώρο με μάσκα. Δεν... κάτι! Έτσι κράτησα το πράσινο του αγάλματος, κράτησα και το κενό που οδηγεί στο γαλάζιο. Ήταν και μια προγενέστερη εικόνα από το Δώμα του Μουσείου που είχα κάποτε επισκεφτεί, αυτή που επανέφερε στα νοερά κύματα του Μουσείου.
13:06
Με δυο πεταλιές στον πεζόδρομο της Άνδρου βρέθηκα μπροστά στον Δημήτρη Λοτσάρη, Δήμαρχο του νησιού. Συστάσεις, χαμόγελα και δυο κουβέντες που κράτησα: «Είσαι στο νησί του πολιτισμού, της φύσης και της ναυτοσύνης· το δεύτερο μεγαλύτερο των Κυκλάδων, με μικρή διαφορά από τη Νάξο σε μέγεθος. Δε θέλω να σε απογοητεύσω, αλλά με το ποδήλατο είναι δύσκολο να επισκεφτείς τέσσερα κεφαλοχώρια και εξήντα τέσσερις οικισμούς δορυφόρους. Αλλά αν μείνεις για λίγο καιρό εδώ, θα διαπιστώσεις ότι υπάρχει τελείως διαφορετική νοοτροπία από τόπο σε τόπο, αφού οι τρεις κάποτε ετεροθαλείς δήμοι γίνανε ένας. Και αν με ρωτάς το μεγάλο στοίχημα, πέρα από δρόμους και κτίρια που φροντίζουμε όπως και μόνος λες ότι διαπίστωσες, το στοίχημα λοιπόν είναι αυτό: Ντόπιοι και τουρίστες να αγαπήσουν τον ευλογημένο αυτό τόπο που λέγεται Άνδρος».
15:03
Δυο καπέλα κι ένας βράχος που μου έκανε ένα κλικ από τον Δρομέα του Βαρώτσου, ίσως με ένα πόδι λιγότερο. Κυρίες και κύριοι εδώ της Γριάς το πήδημα! Παραλία που κουβαλάει μύθους για αυτόν τον βράχο που φτάνει τα δεκαπέντε μέτρα ύψος έτσι όπως είναι παράξενα φυτεμένος σε νερά που αγαπούν το τιρκουάζ!
17:02
Από το Καλυβάρι στο Βαρύδι, χωριά χτισμένα σε έδαφος τραχύ. Οι ρόδες του ποδηλάτου ακροβατούν στα χαλίκια και στις πολλές γεωγραφικές αντιθέσεις του κυκλαδίτικου τοπίου με τα πολλά νερά της Άνδρου των νερών. Και φτάνει στα μάτια η θέα της μεγάλης αγκαλιάς που φέρει το όνομα «Ζόρκος». Κανένα κτίριο εδώ στα Βορειοανατολικά του νησιού. Μόνο η μαγική θέα του Αιγαίου και ένα ακούραστο μελτέμι που κάνει ακόμη πιο γαλανό το απέραντο το γαλάζιο του ουρανού μας.
19:20
Στην άκρη του βράχου με τη κόντρα των χρωμάτων στον απογευματινό ήλιο, τις λέξεις του Ελύτη θυμήθηκα για λίγο να ανασάνω... «Ὢ αμάραντο πέλαγο, τί ψιθυρίζεις πες μου...»
20:35
Ονειρική εικόνα! Δύο κορμιά και ένας ήλιος ο «εξουσιοδοτημένος» κατά Βρεττάκο να βυθίζεται απέναντι στην Εύβοια. Όχι άλλες λέξεις...αφού μέσα από το τελευταίο αυτό κόκκινο της μέρας, έρχεται η θέληση της νύχτας με αστέρια να φωτίσει αυτή εδώ την πλευρά της Άνδρου.
02:16
Τη μεγάλη ημέρα την διαδέχεται μια ακόμη μεγαλύτερη νύχτα στο Μπατσί, το πρώτο μέρος που από το 1970 άνοιξε τα τουριστικά φτερά της Άνδρου. Η παράδοση θέλει νεράιδες να γελάνε στην Πίσω Βρύση και οι μέρες μας δεν την προδίδουν. Τις κατεβάζουν απόγευμα στην παραλία, εκεί που γυρίστηκαν τα «Κορίτσια στον ήλιο», και από την ταινία εποχής, τα καταγάλανα νερά και τις ξέγνοιαστες διακοπές, τις περπατάνε στα στενά και στο ασφυκτικά γεμάτο Μπατσί για ξέφρενες βραδιές με χαμόγελα, selfies και απερίγραπτα κοκτέιλ στα πάνω από τα κύματα cocktail bars!
05:59
Κι όταν η μέρα κλείνει, και εκεί που η επόμενη ανοίγει, είναι εύκολο να σε κυριέψει η παραίσθηση της μυθολογίας που από το δημοτικό εδρεύει στην ψυχή σου. Λέω λοιπόν, ότι ενώ ο Ήλιος οδηγούσε το πύρινο άρμα του στον ουρανό, ξανά μπροστά στον άγρυπνο Τουρλίτη φάρο, ξανά μπροστά στα ορθάνοιχτα μάτια του ψαρά, μπροστά στα βράχια και το Ενετικό Κάστρο της χώρας...ξανά όλα, την ίδια στιγμή οι δύο αδελφές του, η του φεγγαριού θεά Σελήνη και η της αυγής θεά Ηώ καθρεφτίστηκαν δεξιά μου. Είμαι στη ράχη του ποδηλάτου και ακολουθώ τον έρημο δρόμο για τη χώρα. Και μέσα από την ονειρική εικόνα του δίσκου που δύει δίπλα από τη Γυάρο ήρθε διάφανο εκείνο το Déjà vu, η ελληνική προμνησία και κάθισε πάνω στο τιμόνι ψιθυρίζοντας: «ήδη έχεις δει...»
20°
© Γιώργος Ζαρζώνης
