Toν Φεβρουάριο του 1985 ο λογοτέχνης Γιώργος Ιωάννου σβήνει στην Αθήνα. 29 χρόνια μετά, το αρχείο, τα κοστούμια, τα χειρόγραφα, το τραπέζι όπου έγραφε και το σύνολο της βιβλιοθήκης του μαζί με δεκάδες προσωπικά αντικείμενα, ρολόγια, εταζέρες επαναπατρίζονται στη Θεσσαλονίκη - γενέτειρα πόλη. Ο έκτος όροφος του Βαφοπούλειου αποτελεί πλέον την τωρινή του κατοικία. Απασχολημένη όπως είναι η Θεσσαλονίκη να πανηγυρίζει τη μεγάλη της νίκη στην κατηγορία «Best Mid Sized City For Human Capital & Lifestyle», στο σχετικό διαγωνισμό που διοργάνωσαν οι βρετανικοί «Financial Times», δεν βγαίνει στο δρόμο για να πανηγυρίσει την επιστροφή του «Ιωάννιου σύμπαντος» στην πόλη που λάτρεψε. Αλλά και τον έδιωξε. Όσοι ξέρουν, ξέρουν...
Σε μια πόλη όπου η μνήμη και η ιστορία της είτε χάνονται στα βάθη του χρόνου και κανείς δεν είναι πρόθυμος να ανασκάψει είτε αναπλάθονται και παραδίδονται προς χρήση με τη μορφή νεοταβερνείων, μπαρ και παγωμένων γιαουρτάδικων, το όνομα Γιώργος Ιωάννου σε λίγους μόνο προκαλεί ρίγη συγκίνησης. Κι όμως, θα ακουστεί βέβηλο, αλλά θα το πω: ο μαγικός του τρόπος να γλιστρά στο παρελθόν αλλά και να ερμηνεύει το παρόν γινόταν πάντα με την ίδια δεξιοτεχνία που ο Μάικλ Τζάκσον εκτελούσε τη χορευτική φιγούρα «Moonwalking»! Τόσο αέρινα οι λέξεις τους υπερίπταντο της πραγματικότητας.
Κάθε φορά που ξεφυλλίζω τα βιβλία του, παραληρώ. Σαν τον Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο αλλά και σαν τον Χάντερ Τόμπσον όταν τριγύριζε στο Λας Βέγκας ή στο καρναβάλι της Καραϊβικής, ο Γιώργος Ιωάννου γράφει για τη Θεσσαλονίκη περιπλανώμενος στην πόλη, συνθέτοντας την ιστορία της μέσω συνειρμών. Δεν υπήρχε στην αφήγησή του κεντρικός πυρήνας, υπήρχαν μόνο γειτονιές και άνθρωποι σαν τρελά ηλεκτρόνια. Το στριφογύρισμά τους συνέθετε τη μεγάλη Ιστορία. Μοναχικός, ιδιότυπος, αυτοσαρκαστικός, φουλ παρατηρητικός και εκστατικός, παρατηρεί τη Θεσσαλονίκη που αλλάζει καταφέρνοντας να διαχέεται μέσα από την ατμόσφαιρά της και παραμένοντας ο ίδιος ανέπαφος.
Αναρωτιέμαι πώς θα την περιέγραφε σήμερα καθώς νέες πλατείες και νέες γειτονιές αναπτύσσονται και σφύζουν από ζωή, με τις φωτεινές πινακίδες να λάμπουν τόσο δυνατά, που είναι αδύνατο να δεις το μαύρο χρώμα της απώλειας. Το σύμπαν του Ιωάννου ήταν τα Σφαγεία, οι λαϊκές ταβέρνες στον Βαρδάρη, τα παροπλισμένα βαγόνια στο σταθμό, τα ύποπτα ξενοδοχεία της Εγνατίας, οι σαθροί βυζαντινοί ναοί και οι μοναχικοί τύποι που πήγαιναν στο σινέ «Ίλιον» για να δουν τους «Εραστές» του Λουί Μαλ. Δεν υπάρχει τίποτε από όλα αυτά, εννοείται, έτσι όπως η Θεσσαλονίκη φτιάχνει το καινούργιο της πρόσωπο μέσα από TEDx, OpenCoffees, ποδηλατόδρομους και νέες πεζοδρομήσεις. «Πολλαπλά κατάγματα», για να χρησιμοποιήσω και τον τίτλο ενός από τα πιο σημαδιακά του βιβλία.
Για αυτό επιβάλλεται μια επίσκεψη στο Βαφοπούλειο. Εκεί όπου πλέον στεγάζονται τα γκρι κοστούμια του αλλά και τα μπουφάν θυέλλης, το τεράστιο καλάθι με τα φρέσκα πορτοκάλια και κάποιες παλιές καρτ ποστάλ είτε από το Γιδά (Αλεξάνδρεια) είτε από τη Βεγγάζη, μέρη όπου υπηρέτησε σαν εκπαιδευτικός. «Δεν έχει πολύχρωμες εκρηκτικές ανατολές αυτή η πόλη, αλλά διαθέτει φλογοβόλες δύσεις», τον θυμάμαι σαν τώρα να αγορεύει στο βιβλιοπωλείο του «Ραγιά» – ήμασταν φοιτητάκια, είκοσι και κάτι, και τον ρωτήσαμε όλο σέβας, αυτός σαρανταφεύγα, να μας πει μια διαφορά της Θεσσαλονίκης από την Αθήνα. Φορούσε καρό πουκάμισο και είχε βάλει μπριγιαντίνη στα μαλλιά του, το κεφάλι του άστραφτε σαν γαλαξίας.
Αμφίθυμος, εύφλεκτος και την ίδια στιγμή φουλ συνεσταλμένος, ο Γιώργος Ιωάννου και όλος αυτός ο πλούτος που επιτέλους επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη ήρθε η ώρα να γίνουν το νέο viral, τα κείμενά του να σαρώσουν το διαδίκτυο και να πέσουν τα like αβέρτα! Καθόλου τυχαία οι λέξεις του πίσω από τη ρεπορταζιακή σκληράδα τους δεν κρύβουν μέλι, αφού το Ιωάννου ήταν το καλλιτεχνικό του. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιώργος Σορολόπης.
11°
