Ανεβάζει θερμοκρασία ο πλανήτης

Ο καύσωνας «Κλέων» που χτυπάει την «πόρτα» της χώρας είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ της συνολικής εικόνας υπερθέρμανσης του πλανήτη. 

Τα πρώτα σημάδια είχαν ήδη γίνει ορατά από πέρσι το καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες, πρωτοφανή ξηρασία, ακόμη και σε μεγάλους ποταμούς όπως ο Δούναβης που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς λογους -κάτι που είχε επιπτώσεις και στην Οικονομία του πλανήτη-, και χιλιάδες θανάτους.

Περισσότεροι από 60.000 θάνατοι το 2022

Περισσότεροι από 60.000 θάνατοι αποδίδονται στους καύσωνες που έπληξαν την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2022, σύμφωνα με μια ευρεία μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Medicine, με τους ειδικούς να ζητούν να πολλαπλασιαστούν οι προσπάθειες ώστε να αντιμετωπιστούν τα μελλοντικά κύματα ακραίας ζέστης.

Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων του γαλλικού Ινστιτούτου Ερευνών Υγείας (Isnerm) και του Ινστιτούτου της Βαρκελώνης για την Παγκόσμια Υγεία (ISGlobal) υποδηλώνουν ότι εάν δεν υπάρξει μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, η ευρωπαϊκή ήπειρος θα καταγράφει τουλάχιστον 68.000 θανάτους λόγω του καύσωνα κάθε καλοκαίρι μέχρι το 2030 και περισσότερους από 94.000 μέχρι το 2040.

Το καλοκαίρι του 2022 ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη και χαρακτηρίστηκε από αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα, ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας, ξηρασία και δασικές πυρκαγιές.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα δεδομένα όσον αφορά τη θερμοκρασία και τη θνησιμότητα κατά την περίοδο 2015-22 σε 823 περιοχές 35 ευρωπαϊκών χωρών όπου ο συνολικός πληθυσμός ξεπερνά τα 543 εκατομμύρια ανθρώπους. Στη συνέχεια κατάφεραν, με βάση επιδημιολογικά μοντέλα, να υπολογίσουν τους θανάτους που συνδέονται με την αύξηση της θερμοκρασίας σε κάθε περιοχή, ανά εβδομάδα. Συνολικά, από τις 30 Μαΐου μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου 2022, υπολόγισαν ότι 61.672 θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στον καύσωνα.

Κατά την περίοδο αυτή καταγράφηκε ένα πολύ έντονο κύμα καύσωνα, μεταξύ 18-24 Ιουλίου και υπολογίζεται ότι σε αυτό το διάστημα έχασαν τη ζωή τους 11.637 άνθρωποι λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών.

Οι μεσογειακές χώρες είχαν την υψηλότερη θνησιμότητα

«Ο αριθμός των θανάτων είναι πολύ υψηλός», σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ισάμ Ασεμπάκ, ερευνητής στο Inserm και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Γνωρίζαμε τις συνέπειες του καύσωνα (στην υγεία) με βάση μια προηγούμενη μελέτη του 2003 όμως με αυτήν την ανάλυση βλέπουμε ότι απομένει να γίνει πολλή δουλειά για να προστατευθεί ο πληθυσμός», πρόσθεσε.

Το καλοκαίρι του 2003, όταν η Ευρώπη βίωσε έναν από τους χειρότερους καύσωνες στην ιστορία της, υπολογίζεται ότι 70.000 άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της ακραίας ζέστης.

Στη μελέτη διαπιστώνεται ότι οι μεσογειακές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία) είχαν την υψηλότερη θνησιμότητα, αναλογικά με τον πληθυσμό τους. «Η Μεσόγειος πλήττεται από ερημοποίηση, τα κύματα καύσωνα εντείνονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ακριβώς λόγω αυτών των ξηρότερων συνθηκών», είπε ο έτερος συγγραφέας της μελέτης, ο Χοάν Μπαλέστερ, καθηγητής στο ISGlobal.

Τον περσινό Ιούλιο τα θερμόμετρα στην Πορτογαλία έδειξαν 47 βαθμούς Κελσίου, πλησιάζοντας το απόλυτο ρεκόρ των 47,3 βαθμών που είχε καταγραφεί στο χώρα αυτή το 2003.

Σε απόλυτους αριθμούς, οι περισσότεροι θάνατοι λόγω της ζέστης καταγράφηκαν στην Ιταλία (18.010), την Ισπανία (11.324) και τη Γερμανία (8.173).

Καθώς η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο οδηγεί στην αύξηση της θερμοκρασίας, οι καύσωνες γίνονται ολοένα και συχνότεροι και εντονότεροι. Η ακραία ζέστη μπορεί να σκοτώσει προκαλώντας θερμοπληξία ή επιδεινώνοντας καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις. Οι ηλικιωμένοι είναι μια από τις πιο ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού.

Copernicus: Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα συνεχιστεί όλο το έτος

Το καλοκαίρι του 2023 θα είναι εξαιρετικά θερμό, με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus να επιβεβαιώνει ουσιαστικά ότι ο συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής και το φαινόμενο El Niño ωθεί τις θερμοκρασίες στους ωκεανούς και τη Γη σε πρωτοφανή επίπεδα.

Αν και δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί η εξέλιξη του καλοκαιριού -από την Κίνα ως την Ισπανία, περνώντας από τον Ατλαντικό- καταγράφονται ρεκόρ θερμοκρασίας ήδη από τον Απρίλιο, δασικές πυρκαγιές, ξηρασία, σφοδρές βροχοπτώσεις…

«Ο φετινός Ιούνιος ήταν ο πιο θερμός που έχει καταγραφεί σε παγκόσμιο επίπεδο, λίγο περισσότερο από μισό βαθμό Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2000, ξεπερνώντας κατά πολύ το ρεκόρ του Ιουνίου του 2019», επεσήμανε η υπηρεσία Copernicus για την κλιματική αλλαγή (C3S), τα στοιχεία της οποίας, που συγκεντρώνονται από το 1950 , θεωρούνται μαζί με αυτά της αμερικανικής NOAA από τα πιο αξιόπιστα παγκοσμίως.

Η θερμοκρασία έσπασε ρεκόρ στη βορειοδυτική Ευρώπη, ενώ κάποιες περιοχές του Καναδά, των ΗΠΑ, του Μεξικού, της Ασίας και της ανατολικής Αυστραλίας «ήταν σαφώς πιο θερμές από το κανονικό», ανακοίνωσε το Copernicus, υπογραμμίζοντας πόσο μεγάλη ήταν η διαφορά της θερμοκρασίας από το κανονικό.

Αντιθέτως οι θερμοκρασίες στη δυτική Αυστραλία, τις δυτικές ΗΠΑ και τη δυτική Ρωσία ήταν χαμηλότερες από το συνηθισμένο.

Το φαινόμενο El Niño ωθεί υψηλά τη θερμοκρασία

Εδώ και 15 χρόνια οι θερμοκρασίες που καταγράφονται τον μήνα Ιούνιο είναι σταθερά πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2000, αλλά «ο Ιούνιος του 2023 είναι πολύ πάνω από τους άλλους. Πρόκειται για ένα είδος παρέκκλισης στο οποίο δεν είμαστε συνηθισμένοι», εξήγησε ο Ζουλιέν Νικολά ερευνητής στο C3S.

Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν τον Ιούνιο 16,51 βαθμοί Κελσίου, υψηλότερη κατά 0,53 βαθμό Κελσίου από τον μέσο όρο των τριών προηγούμενων δεκαετιών. Το προηγούμενο ρεκόρ, τον Ιούνιο του 2019, ήταν κατά 0,37 βαθμό Κελσίου πάνω αυτόν τον μέσο όρο.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα τροφοδοτείται τους επόμενους μήνες από το φαινόμενο El Niño το οποίο θα συνεχιστεί ολόκληρο το έτος με μία ένταση που αναμένεται να είναι «τουλάχιστον μετριασμένη», όπως έχει ανακοινώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας.

Παράλληλα «ο όγκος των παγετώνων της Ανταρκτικής μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδό για τον μήνα Ιούνιο από τότε που διατηρούνται δορυφορικά στοιχεία, κατά 17% μικρότερος από τον μέσο όρο», σύμφωνα με το Copernicus.

Κύμα καύσωνα στις ανατολικές ΗΠΑ

Το κύμα καύσωνα στην Καλιφόρνια, την Αριζόνα και τη Νεβάδα θα ενταθεί κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, ενώ το Τέξας εξακολουθεί να καταγράφει θερμοκρασίες-ρεκόρ για την εποχή.

Η μετεωρολογική υπηρεσία του Λος Άντζελες προειδοποίησε ότι το παρατεταμένο κύμα ζέστης θα πλήξει τη νότια Καλιφόρνια και θα διαρκέσει μέχρι και το Σαββατοκύριακο. Θερμοκρασίες που θα ξεπερνούν τους 37°C αναμένονται σε μια περιοχή που περιλαμβάνει το Σαν Ντιέγκο και εκτείνεται μέχρι το Λας Βέγκας στη Νεβάδα και το Φοίνιξ στην Αριζόνα.

Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (NWS) είναι πιθανό να δημιουργηθούν «επικίνδυνες συνθήκες» για τους κατοίκους που δεν έχουν πρόσβαση σε κλιματιζόμενους χώρους.

Στο Τέξας, οι υψηλές θερμοκρασίες επιμένουν. Το Ελ Πάσο, στα σύνορα με το Μεξικό, έσπασε το ρεκόρ των συνεχόμενων ημερών με θερμοκρασία άνω των 37,7°C, αφού και την Κυριακή, για 24η ημέρα, καταγράφηκε τέτοια θερμοκρασία, όπως ανακοίνωσε η τοπική μετεωρολογική υπηρεσία.

Προειδοποίηση για καύσωνα έχει εκδοθεί επίσης για τη νότια Φλόριντα, στην περιοχή του Μαΐμι.

Πλημμύρες σε κομητείες της Νέας Υόρκης

Την ίδια ώρα, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ εξέδωσε προειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης για πλημμύρες για τις κομητείες Orange, Putnam και Rockland, της Πολιτείας της Νέας Υόρκης.

Η αστυνομία έχει κλείσει τους δρόμους και έχει εκδώσει έκτακτη ανάγκη για σπάνιες πλημμύρες, καλώντας τους κατοίκους να αποφεύγουν τις μετακινήσεις.

Η κάτοικος της περιοχής Melissa Roberts, στην κομητεία Όραντζ, απαθανάτισε την πλημμύρα στην κάμερα - το νερό ήταν μέχρι τα γόνατά της και τα αυτοκίνητα βυθίστηκαν.

Πληροφορίες κάνουν λόγο για τουλάχιστον έναν νεκρό.

Πλημμυρικά φαινόμενα στην Ινδία

Την ίδια ώρα, στη βόρεια ινδική πολιτεία Χιματσάλ Πραντές σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις τις τελευταίες ημέρες που προκάλεσαν πλημμύρες και κατολισθήσεις στο λοφώδες έδαφος.

Το νερό παρασύρει γέφυρες, σπίτια και αυτοκίνητα και προκαλεί εκτεταμένες καταστροφές στην πολιτεία.

Η γειτονική πολιτεία Uttarakhand βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση και η στάθμη των υδάτων πολλών ποταμών στην περιοχή έχει ξεπεράσει το όριο κινδύνου.

Περισσότεροι από δώδεκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους τις τελευταίες τρεις ημέρες στη βόρεια Ινδία λόγω των βροχοπτώσεων.