Ελληνική προεδρία και περιβάλλον

Τη Παρασκευή ολοκληρώθηκαν οι εργασίες των Άτυπων Συμβουλίων Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό την Προεδρία του Έλληνα Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα. Στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος εκτός από τους Υπουργούς των κρατών-μελών της Ε.Ε συμμετείχαν και η Επίτροπος για την Δράση για το Κλίμα Connie Hedegaard, ο Επίτροπος για το Περιβάλλον Janez Potocnik καθώς και υποψήφιες προς ένταξη χώρες, ενώ για τα θέματα της Ενέργειας εκτός από τους αρμόδιους Υπουργούς της Ε.Ε στην Αθήνα βρισκόταν και ο Επίτροπος για την Ενέργεια Gunther Oettinger.

Τα Άτυπα Συμβούλια δεν παίρνουν βέβαια αποφάσεις αλλά προετοιμάζουν το έδαφος για τις επίσημες συναντήσεις που θα ακολουθήσουν. Έτσι τα Συμβούλια της Αθήνας προετοίμασαν τις Υπουργικές συναντήσεις για την Κλιματική Αλλαγή που θα διεξαχθούν στη Βόννη, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης διεθνούς διαπραγμάτευσης, με επόμενο βήμα τη COP20 στο τέλος του χρόνου στη Λίμα, και τελικό στόχο την επίτευξη παγκόσμιας δεσμευτικής συμφωνίας στο Παρίσι το 2015.

Από τα βασικά θέματα ήταν το Θαλάσσιο Περιβάλλον και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για την αποτελεσματική προστασία του. Θεωρώντας ως δεδομένο ότι το Θαλάσσιο Περιβάλλον αποτελεί τη βάση για μια βιώσιμη Γαλάζια Ανάπτυξη, οι Υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως σε σχέση με την κατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος που απαιτεί επείγουσα δράση. Αναφέρθηκαν στα μέτρα για την βελτίωση της συνεργασίας με άλλες χώρες προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα, η αποτελεσματικότητα και η συνοχή για την προστασία του. Όπως τόνισε ο Υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης «Η καλή κατάσταση του περιβάλλοντος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος επί του οποίου πρέπει να βασιστεί η Γαλάζια Ανάπτυξη. Οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες διεξάγονται με τρόπο που υποβαθμίζει το θαλάσσιο περιβάλλον, δεν μπορεί να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμες», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών για τον αιγιαλό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον ορισμό της Ε.Ε για την Γαλάζια Ανάπτυξη. Επιπλέον ο Υπουργός ΠΕΚΑ επισήμανε ότι η Οδηγία Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες του ευρωπαϊκού κεκτημένου και επομένως θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με την ανάλογη βαρύτητα σε όλες τις διμερείς επαφές της Ε.Ε και να αποτελεί βασικό στοιχείο αξιολόγησης κατά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Για το θέμα της Κλιματικής Αλλαγής ο Υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης ως προεδρεύων του Συμβουλίου ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υπερκαλύψει τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κιότο και μπορεί να δώσει το στίγμα για δεσμευτικούς στόχους στη συνάντηση του Παρισιού το 2015. Όπως επισημάνθηκε στο Άτυπο Συμβούλιο η Ε.Ε έχει αποσυνδέσει την οικονομική μεγέθυνση από την περαιτέρω αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ σημαντικό είναι ότι υπάρχει σύγκλιση όλων των κρατών-μελών στη μείωση των εκπομπών ανεξαρτήτως κατά κεφαλήν εισοδήματος και ΑΕΠ. Ωστόσο επισημάνθηκε ότι η οικονομική κρίση μπορεί να εξηγήσει έως και το 50% των μειώσεων αερίων του θερμοκηπίου.

Στο Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας τα βασικά θέματα ήταν η ενεργειακή ασφάλεια, η χρηματοδότηση μέτρων ενίσχυσης και εξοικονόμησης ενέργειας καθώς και η χρηματοδότηση έργων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCI’s). Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο ευρωπαίος επίτροπος για την ενέργεια Oettinger « η Ευρώπη βρίσκεται στον 21ο αιώνα στις επικοινωνίες και στις μεταφορές αλλά στον 19ο αιώνα στις υποδομές διασύνδεσης ενέργειας. Γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για δίκτυα υποδομών ενέργειας». Η κρίση στην Ουκρανία και η ασφάλεια εφοδιασμού στην Ευρώπη απασχόλησαν το Συμβούλιο όπου αναφερόμενοι στη « δυνατότητα ανάπτυξης ενδογενών πηγών της Ένωσης» εκτός από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μένει ανοιχτό και το ενδεχόμενο της εξόρυξης σχιστολιθικού αερίου με ότι αυτό συνεπάγεται για την μόλυνση των υπογείων υδάτων και τις εκδηλώσεις σεισμών. Τα μέτρα για εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση της ενεργειακής ζήτησης ήταν από τα σημαντικά θέματα που συζητήθηκαν αφού η Ε.Ε πληρώνει κάθε χρόνο για εισαγωγές καυσίμων 420 δις ευρώ που αν τεθούν στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας μπορούν μέχρι το 2030 να πέσουν στα 300 δις ευρώ.

Παρότι υπάρχουν πολλές διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους δεσμευτικούς στόχους για τη Κλιματική Αλλαγή, εκείνο που έγινε αποδεκτό από όλους τους Υπουργούς Περιβάλλοντος της Ευρώπης, είναι ότι αποτελεί μονόδρομο για την Ευρώπη η υιοθέτηση πολιτικών φιλικών προς το περιβάλλον αν η Ευρώπη θέλει να πετύχει πραγματική ανάπτυξη και να ξεπεράσει κάποια στιγμή την οικονομική κρίση.