Από αυτή τη στήλη έχουμε μιλήσει πάρα πολλές φορές για την ανάγκη μετάβασης της Ευρώπης από τη γραμμική οικονομία, που παράγει σκουπίδια και κατασπαταλά πόρους, στην κυκλική οικονομία που όχι μόνο εξοικονομεί πόρους και προστατεύει το περιβάλλον αλλά αποτελεί και πραγματική επιχειρηματική ευκαιρία. Η Ευρώπη δεν βλέπει τα σκουπίδια ως απόβλητα αλλά ως ευκαιρία να περιορίσει την εξάρτηση της από τις εισαγωγές πρώτων υλών. Για το λόγο αυτό στηρίζει και τις καινοτόμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην κυκλική οικονομία. Άλλωστε σύμφωνα με τις οικονομικές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρώπη μπορεί να κερδίσει 600 εκατομμύρια ευρώ από την κυκλική οικονομία. Το παράδειγμα σε πρακτικό επίπεδο μας δίνει σήμερα η περιβαλλοντική οργάνωση MEDASSET που υλοποιεί για την Ελλάδα την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, «Healthy Seas: Νήμα Βγαλμένο από τη Θάλασσα».
Πρόκειται για μια κοινοπραξία της ΜΚΟ ECNC Group (Ευρωπαϊκό Κέντρο για τη Διατήρηση της Φύσης) με δυο επιχειρήσεις την Aquafil Group και την Star Sock που ένωσαν τις δυνάμεις τους για την αντιμετώπιση του προβλήματος των «διχτυών φαντασμάτων». Η πρωτοβουλία στοχεύει στη βιωσιμότητα τόσο με την περιβαλλοντική όσο και με την οικονομική έννοια, καθώς τα δίχτυα που ανασύρονται αντί να καταλήγουν στις χωματερές μετατρέπονται σε κάλτσες, μαγιό, χαλιά και άλλα χρηστικά αντικείμενα.
«Όταν το πρωτοείδα στην Ολλανδία κατάλαβα πόσο σημαντικό είναι. Τα άχρηστα κατεστραμμένα δίχτυα που εγκαταλείπονται στις θάλασσες μας από τους ψαράδες, περιπλανώνται χρόνια στη θάλασσα παγιδεύοντας εκατοντάδες θαλάσσια ζώα ανάμεσα τους και θαλάσσιες χελώνες. Από το βάρος των παγιδευμένων ψαριών, τα δίχτυα κάθονται στο βυθό και όταν τα ψάρια αποσυντεθούν ξανασηκώνονται και ξανά πάλι το ίδιο. Γι’ αυτό και ονομάζονται δίχτυα φαντάσματα» θα πει η Πρόεδρος του MEDASSET κυρία Λίλη Βενιζέλου.
Το MEDASSET σε συνεργασία με αλιευτικούς συλλόγους, ιχθυοκαλλιέργειες και δύτες συνέλεξαν, σε ένα χρόνο μόνο, 22 τόνους άχρηστων διχτυών. Τα δίχτυα αυτά τοποθετήθηκαν σε ειδικούς σάκους και εστάλησαν σε ειδικές μονάδες καθαρισμού στην Τουρκία και στη Λιθουανία και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη Σλοβενία για επεξεργασία και μετατροπή σε νήμα. «Για πρώτη φορά ΜΚΟ και επιχειρήσεις συνεργάζονται όχι μόνο για φιλανθρωπικούς λόγους ή για να εξασφαλίσουν χρήματα για ακτιβισμό αλλά για να εφαρμόσουν στην πράξη την κυκλική οικονομία» αναφέρει για την πρωτοβουλία η Maria Giovanna Sandrini, Υπεύθυνη Επικοινωνίας της εταιρείας ECONYL.
Περίπου 640.000 τόνοι εγκαταλελειμμένων διχτυών βρίσκονται σκαλωμένα πάνω σε βράχους και ναυάγια στο βυθό της θάλασσας. Εκτός ότι τα «δίχτυα φαντάσματα» ευθύνονται για το θάνατο πολλών θαλάσσιων θηλαστικών όπως δελφίνια και φώκιες, ευθύνονται και για την υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Όπως εξήγησε ο Ωκεανογράφος και Υποβρύχιος φωτογράφος, Γιάννης Ίσσαρης, κοράλλια που έχουν πολύ μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης καταστρέφονται ολοσχερώς από δίχτυα και πετονιές χωρίς να μπορούν να αποκατασταθούν ποτέ ξανά. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ένα κοράλλι 2.500 χρόνων μπορεί να καταστραφεί μέσα σε μια στιγμή». Η υποβάθμιση αυτή του βυθού έχει και συνέπειες και στην αναπαραγωγή των ψαριών και κατ’ επέκταση στην εξαφάνιση των αλιευμάτων.
Τέλος, η MEDASSET με ένα fashion project συνέδεσε τα απόβλητα με τη μόδα. Έτσι νέοι σχεδιαστές δημιούργησαν με «νήμα βγαλμένο από τη θάλασσα». Η κ. Τζένη Ιωάννου, Υπεύθυνη Επικοινωνίας MEDASSET “Healthy Seas: A Journey From Waste to Wear” αναφέρει για το fashion project: «Η κυκλική οικονομία μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης. Οι νέοι σχεδιαστές απ’ αυτήν την εμπειρία τους θα φέρουν στην βιομηχανία της μόδας την ευαισθησία και το σεβασμό για το περιβάλλον».
