Το εικαστικό ίχνος της Μπιενάλε στην πρόσοψη του μεγαλοπρεπούς «Μπαγκείου» της πλατείας Ομονοίας μιλά, νομίζεις, για όλα τα κτίρια που ξυπνούν από τη λήθη. Η ξενοδοχειακή αγορά του ιστορικού κέντρου έχει ζωηρέψει σημαντικά τους τελευταίους μήνες ώστε δειλά να περιγράφει μια, υπό κατασκευή, πόλη.
Δεν χρειάζεται να πας μακριά· στα αριστερά του Μπαγκείου, το Fashion Hotel (σφραγισμένο την τελευταία τετραετία) ανακαινίζεται σε ένα σύγχρονο urban hotel για να παραδοθεί σε λειτουργία μέχρι τα Χριστούγεννα. Είναι ένα από τα έξι ξενοδοχεία που θα προστεθούν στη λίστα της πόλης μέχρι την άνοιξη – θα ξεπεράσουν τα οκτώ αν ευοδωθούν τα σχέδια επιχειρηματιών που, προς το παρόν, κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους.
Ξενοδοχείον Εμπορικόν
Φωτό: Θανάσης Καρατζάς
Ξενοδοχείον Εμπορικόν
Φωτό: Χρήστος Δράζος
Στον άξονα της Μητροπόλεως
Στην κορυφή της Μητροπόλεως, στο ύψος της Βουλής, ο θόρυβος από τα φορτηγά και ο σταθερός βόμβος μίας μπουλντόζας μαρτυρά όσα κρύβουν επιμελώς οι πράσινες λινάτσες που ντύνουν το κέλυφος του παλιού Υπουργείου Παιδείας. Αργά το απόγευμα και, παρά το φως που ολοένα πέφτει, οι εργασίες για το νέο πεντάστερο ξενοδοχείο του ομίλου Electra συνεχίζονται αδιάκοπα. Σε λιγότερο από έξι μήνες θα λειτουργούν στις (απενεργοποιημένες από το 2007 εγκαταστάσεις του κτιρίου) 220 δωμάτια, υλοποιώντας τη μίσθωση της εκκλησιαστικής ιδιοκτησίας από τον όμιλο Electra για τα επόμενα 35 χρόνια.
Μέχρι το καλοκαίρι η κίνηση στα στενά πεζοδρόμια της Μητροπόλεως θα έχει διπλασιαστεί και, όπως φαίνεται, αυτή θα είναι μόνο η αρχή. Το διατηρητέο Μέγαρο Καλιμασιώτη, ένα πενταώροφο κομψοτέχνημα του αρχιτέκτονα Ανδρέα Κριεζή που από καταβολής (1925) στέγαζε οίκους υφασμάτων με πιο πρόσφατη την επιχείρηση Χυτήρογλου, θα αλλάξει, όπως όλα δείχνουν, οριστικά χρήση. Οι λεπτές λινάτσες που ανεμίζουν αγκαλιάζοντας τις δύο όψεις του, υπογραμμίζουν την αναστήλωσή του (σε μελέτη του γραφείου Oikonomidis architects) και όπως μας πληροφορεί ο ιδιοκτήτης του κ. Χυτήρογλου «στους επόμενους δύο μήνες θα έχουν ολοκληρωθεί οι στατικές εργασίες για να προχωρήσουμε στις διακοσμητικές επεμβάσεις». Ο όμιλος της Grecotel έχει εκδηλώσει ζωηρό ενδιαφέρον για τη μίσθωση του κτιρίου, αν και οι συζητήσεις έχουν αυτή την περίοδο παγώσει.
Ο εμπορικός χαρακτήρας του δρόμου πάντως φαίνεται πως θα γονιμοποιηθεί δυναμικά από ξενοδοχειακές μονάδες, αφού, εκτός από τα δύο θηριώδη κτίρια, μερίδιο στην αθηναϊκή φιλοξενία διεκδικούν και τα boutique hotels. Στο τέρμα της Μητροπόλεως ένα ακόμα κομψό νεοκλασικό θα αποκτήσει νέο κύκλο ζωής, αφού η εταιρεία The New Athens Story δρομολογεί τη δημιουργία ξενώνα 12 δωματίων. Λίγα βήματα πιο κάτω, στην πανσπερμία της Αιόλου, η εταιρεία λειτουργεί από το καλοκαίρι το Εμπορικόν. Ένα art nouveau του 19ου αιώνα «που είχε ζήσει και ξαναζεί ως ξενοδοχείο» σημειώνει η ιδιοκτήτρια Αναστασία Παππά. «Βέβαια, η κατάσταση έχει πια αλλάξει. Αρχικά προβληματιστήκαμε αν ένα ξενοδοχείο μπορεί να λειτουργήσει σε μια πλατεία τόσο πολύβουη όσο η Αγία Ειρήνη. Τελικά, τα καταφέραμε αναβαθμίζοντας ένα φανταστικό κτίριο, από αυτά που σε αναγκάζουν να κοιτάξεις ψηλά». Φιλοσοφία της εταιρείας, όπως άλλωστε προδίδει και το όνομά της, είναι μια νέα αφήγηση της πόλης έξω από το παγιωμένο τουριστικό στερεότυπο, κάτι που σύμφωνα με την κ. Παππά μόνο οι μικρές μονάδες μπορούν να πετύχουν. «Στους λίγους μήνες λειτουργίας, διαπιστώνουμε πράγματα που εκπλήσσουν κι εμάς τους ίδιους. Καταρχάς, έχουμε επισκέπτες που επιστρέφουν και κυρίως τουρίστες που με την παρότρυνσή μας ανακαλύπτουν την Αθήνα κι εκτός κέντρου ή αρχαιολογικών διαδρομών. Μας μεταφέρουν, ας πούμε, τον ενθουσιασμό τους από τη βόλτα στην παραλία του Φαλήρου ή το Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας στου Ψυρρή, που ακόμα και οι Αθηναίοι αγνοούν την ύπαρξή του».
Μέγαρο Καλιμασιώτη
Φωτό: Θανάσης Καρατζάς
Δείγμα ανάκαμψης;
Η κινητικότητα στον τομέα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων στην Αθήνα είναι κατά τον Γιώργο Τσακίρη, πρόεδρο του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, αποτέλεσμα «των δύο καλών τελευταίων χρόνων που έχουν φέρει αισιοδοξία στον κλάδο». «Ο τουρισμός της Αθήνας δείχνει να ανακάμπτει, ακολουθώντας τη γενικότερη τάση της χώρας. Σε αυτό συντέλεσε τόσο η βελτίωση της εικόνας της πόλης όσο και της καθημερινότητάς της. Παρόλα αυτά, η Αθήνα χρειάζεται να διανύσει πολύ δρόμο ώστε να φτάσει σε επιδόσεις τα επίπεδα του 2008. Ελπίζω ότι με την περαιτέρω ομαλοποίηση στη ζωή της πόλης θα αυξηθεί η ζήτηση και κατά συνέπεια οι επενδύσεις».
Στα πρώτα τρία χρόνια της κρίσης, η Αθήνα έχασε περισσότερες από δέκα μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τα Fashion House και Classical Hotel κατά την απόσυρση του ομίλου Δασκαλαντωνάκη από την Ομόνοια. Τα προσφυγόπουλα που παίζουν ανάμεσα σε χρήστες, πάνω στις πλατφόρμες της πλατείας, υπενθυμίζουν πως και σήμερα το τοπίο δεν έχει αλλάξει. Γι’ αυτό και η επιστροφή του Fashion Hotel είναι μάλλον αναπάντεχη. Ο Νίκος Φλετορίδης από τo Arch group, το υπεύθυνο γραφείο για το έργο ανακαίνισής του επισημαίνει: «Σαφώς και η επανεκκίνηση του ξενοδοχείου θα δώσει νέα ώθηση στην περιοχή. Ο φωτισμός, η 24ωρη λειτουργία μιας τόσο μεγάλης επιχείρησης, επιβάλλουν άλλους ρυθμούς. Κάθε τέτοια πρωτοβουλία είναι μία ευκαιρία για την πόλη να ανασάνει».
Πίνδαρος
Φωτό: Θανάσης Καρατζάς
Ξενοδοχεία vs Υποβάθμιση
Προχωρώντας βαθύτερα στις υποβαθμισμένες γειτονιές του κέντρου, έρχεται μία μεγαλύτερη έκπληξη (ή μία ακόμα ευκαιρία). Ο ιστορικός Πίνδαρος στέκει ακόμα στη διασταύρωση της Σοφοκλέους με την Αθηνάς· μα τα καναρίνια που τιτιβίζουν στα κλουβιά του pet shop, στο ισόγειό του, είναι το μοναδικό σημείο ζωής στο εσωτερικό του. Ωστόσο, ο όμιλος Υφαντής, ιδιοκτήτης και του ξενοδοχείου Fresh σε μεσοτοιχία με τον Πίνδαρο, προχώρησε στην εξαγορά του με σκοπό «την ανακαίνισή του και ίσως την προσθήκη κάποιων ορόφων». Αν και, προς ώρας, δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την αποκατάστασή του, δεν είναι μακριά η επιστροφή ενός urban legend στο κτιριακό δυναμικό της πόλης που έχει απαθανατιστεί κατά τη διάρκεια μαχών το 1944, που παρήκμασε μετατρεπόμενο σε οίκο ανοχής και που ερείπιο παραδόθηκε σε καλλιτεχνικά events, με τελευταία τη μουσική βραδιά που διοργάνωσε δύο χειμώνες πριν το six d.o.g.s.
Από το Σύνταγμα μέχρι την Ομόνοια, η μίνι διαδρομή που χαράσσουν τα προς κατασκευή ξενοδοχεία –σε αυτά αθροίζεται και το νέο Coco Mat Hotel στην αστική ζώνη της Πατριάρχου Ιωακείμ– δεν αρκούν για να μετασχηματίσουν το κέντρο. «Υπάρχουν πεντάστερα ξενοδοχεία στον άξονα της Πειραιώς, που δεν έχουν επιφέρει αλλαγές στην παραβατική δραστηριότητα της περιοχής. Όμως, δεν είναι μόνο η Αθήνα που αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προβλήματα. Στο Παρίσι, για παράδειγμα, υπάρχουν γειτονιές που εμφανίζουν άλλη όψη το πρωί κι άλλη το βράδυ· παρόλα αυτά δεν καθορίζουν τη λειτουργία των ξενοδοχείων» παρατηρεί η καθηγήτρια Πολεοδομίας και Χωροταξίας του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Σοφία Αυγερινού-Κολώνια. Είναι, λοιπόν, αποσπασματικές οι παρεμβάσεις που θα ενταχθούν στη ζωή της Αθήνας από τους επόμενους μήνες; «Η Αθήνα χρειάζεται βελτιωμένη διαχείριση με προτεραιότητα την ποιότητα ζωής των κατοίκων της και την ανάδειξη του πολιτιστικού της πλούτου μέσα από έναν ευρύτερο προγραμματισμό, σχεδιασμό και επιχειρησιακές παρεμβάσεις. Πολλές από τις προτάσεις που κατά καιρούς έχουν κατατεθεί είναι υλοποιήσιμες παρά την κρίση. Προτεραιότητα έχουν έργα ειδικής τουριστικής υποδομής, όπως η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων που έχει μείνει ατελής. Επιπλέον, ο αστικός τουρισμός πρέπει να συνοδεύεται από μεγάλα γεγονότα, όπως ποικίλες εκδηλώσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ, ώστε να καταφέρει η Αθήνα να παραμείνει ελκυστικός τουριστικός προορισμός. Αυτή τη στιγμή, η διαμονή στην πρωτεύουσα είναι δυστυχώς μία από τις μικρότερες στην Ευρώπη, αφού δεν ξεπερνά τις τέσσερις διανυκτερεύσεις».
Στις παρυφές της Γ΄ Σεπτεμβρίου, ένα ζευγάρι Άγγλων κόβει το βήμα σου για μία φωτογραφία με τα διαμάντια του Τσίλερ –το Μπάγκειον και τοn Μέγα Αλέξανδρο– στο φόντο. Σύμπτωση· ξενοδοχεία κι αυτά.
15°
