Ως αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο περιγράφουμε το γεγονός της ξαφνικής ανάπτυξης ενός νευρολογικού ελλείμματος, ως αποτέλεσμα της απόφραξης ή αιμορραγίας ενός ή περισσότερων αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου, με συνέπεια τη νέκρωση των εγκεφαλικών περιοχών που αιματώνονται από τα συγκεκριμένα αγγεία.
Τύποι του Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου (ΑΕΕ)
Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλεί βλάβη του εγκεφάλου η οποία οφείλεται σε διακοπή της παροχής αίματος σε μία περιοχή του εγκεφάλου (ισχαιμικό) ή σε αιμορραγία από τη ρήξη ενός αγγείου (αιμορραγικό).
Πιο συγκεκριμένα, το ισχαιμικό εγκεφαλικό οφείλεται σε απόφραξη αγγείων του εγκεφάλου είτε από δηµιουργία θρόµβου σε µία στενωµένη αρτηρία (θρόµβωση) είτε από θρόµβο που σχηµατίστηκε σε άλλο σηµείο του σώµατος και µετακινήθηκε στις αρτηρίες του εγκεφάλου (εµβολή). Από το μέγεθος της περιοχής που υποαιματώνεται καθώς και το χρόνο επαναιμάτωσής της εξαρτώνται ο τύπος, η σοβαρότητα και η αποκατάσταση των συμπτωμάτων του επεισοδίου.
Το αιμορραγικό εγκεφαλικό μπορεί να οφείλεται είτε σε ρήξη ανευρύσματος ή δυσπλασίας αγγείου του εγκεφάλου είτε σε ρήξη µικρών αγγείων εντός του εγκεφάλου και προκαλεί αιμορραγία μέσα ή γύρω από τον εγκέφαλο.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού κατά των Εγκεφαλικών Επεισοδίων:
• Ένας στους έξι ανθρώπους θα πάθει κάποια στιγμή στη ζωή του εγκεφαλικό επεισόδιο, ανεξαρτήτως ηλικίας
• Εγκεφαλικά επεισόδια: η τρίτη αιτία θανάτου μετά τα καρδιακά επεισόδια και τον καρκίνο
• Η θνησιμότητα στο πρώτο έτος μετά από ΑΕΕ ανέρχεται στο 30%, ενώ το 1/3 των ασθενών παρουσιάζουν κάποια μορφή αναπηρίας και χρειάζονται βοήθεια από άλλο πρόσωπο
• Το ΑΕΕ είναι «γυναικεία υπόθεση» καθώς το 60% συμβαίνει σε γυναίκες
• Δεν αποτελεί νόσο της τρίτης ηλικίας, αφού το 20% των ασθενών είναι κάτω των 55 ετών
• Πολλοί ασθενείς, αν και προσέρχονται εντός 3 ωρών στο νοσοκομείο, δεν λαμβάνουν θεραπεία λόγω κακής οργάνωσης και ελλιπούς στελέχωσής του
Διάγνωση και Θεραπεία
Παράγοντες κινδύνου για τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια είναι μεταξύ άλλων η αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, η υψηλή χοληστερίνη, το κάπνισμα και η έλλειψη φυσικής άσκησης.
Ο ασθενής με πιθανό εγκεφαλικό επεισόδιο κατά την άφιξή του στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του ΙΑΣΩ General αξιολογείται με ταχείς ρυθμούς. Νοσηλευτές με μακρόχρονη εμπειρία στα επείγοντα περιστατικά παραλαμβάνουν τον ασθενή και ενεργοποιούν την Ιατρική Ομάδα Εγκεφαλικών. Ειδικός νευρολόγος αναλαμβάνει την άμεση κλινική αξιολόγηση του ασθενούς, ενώ σε συνεργασία με έμπειρους ακτινολόγους και με τη βοήθεια αξονικής ή και μαγνητικής τομογραφίας προσδιορίζεται η έκταση της βλάβης στον εγκέφαλο.
Εφαρμόζονται οι πιο σύγχρονες θεραπευτικές μέθοδοι ανάλογα με την έκταση της βλάβης και το χρόνο από την εμφάνιση των συμπτωμάτων: η ενδοφλέβια χορήγηση ειδικού θρομβολυτικού φαρμάκου εντός 4,5 ωρών και η μέθοδος της μηχανικής θρομβεκτομής εντός 6 ωρών από την εγκατάσταση του εγκεφαλικού.
Το ΙΑΣΩ General δημιούργησε στα πρότυπα των διεθνών προδιαγραφών Μονάδα Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων (Stroke Unit), μία από τις ελάχιστες οργανωμένες και άρτια εξοπλισμένες Μονάδες σε όλη τη χώρα. Η δημιουργία της έρχεται να καλύψει το μεγάλο κενό που παρατηρείται στην αντιμετώπιση των εγκεφαλικών επεισοδίων στη χώρα μας, αφού σύμφωνα με επίσημα στοιχεία η πλειοψηφία των ασθενών με εγκεφαλικό δεν λαμβάνουν έγκαιρα την απαιτούμενη θεραπεία με αποτέλεσμα υψηλά ποσοστά αναπηρίας και θνησιμότητας.
Η Μονάδα λειτουργεί σε 24ωρη βάση με υποδομή συνεχούς παρακολούθησης του ασθενούς, εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και δυνατότητα παροχής ολοκληρωμένης φροντίδας συμπεριλαμβανομένων φυσικοθεραπείας, λογοθεραπείας, ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης. Ομάδα ειδικών Νευρολόγων σε συνεργασία με ιατρούς εμπλεκομένων ειδικοτήτων (Επεμβατικό Νευροακτινολόγο, Νευροαπεικονιστή, Νευροχειρουργό, Καρδιολόγο, Παθολόγο, Αναισθησιολόγο) προσφέρουν ταχεία διάγνωση και εξατομικευμένη θεραπεία. Οι άρτια εξοπλισμένες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας του ΙΑΣΩ General διασφαλίζουν την αυξημένη ιατρονοσηλευτική παρακολούθηση και φροντίδα που απαιτείται. Καταλυτικός παράγοντας για την έκβαση της θεραπείας είναι η άμεση προσέλευση του ασθενούς.
Η Μονάδα Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων ΙΑΣΩ General διαθέτει ειδική γραμμή 24ωρης επικοινωνίας (210 650 2700), με άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό που δίνει οδηγίες για τη σωστή αναγνώριση των συμπτωμάτων.
Αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός ΑΕΕ
Τα σημαντικότερα προειδοποιητικά σημεία και συμπτώματα ενός ΑΕΕ μπορεί να είναι αιφνίδια αδυναμία, μούδιασμα ή παράλυση σε ένα χέρι ή πόδι ή/και στη μισή πλευρά του σώματος ή/και του προσώπου. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι αιφνίδιο σκοτείνιασμα ή απώλεια της όρασης, δυσκολία στην έκφραση ή κατανόησης του λόγου. Η σωστή αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός ΑΕΕ και η άμεση προσέλευση του ασθενούς στο νοσοκομείο παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην έκβαση της θεραπείας. Ωστόσο, στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού κατά των ΑΕΕ δείχνουν ότι το 70% των ασθενών με εγκεφαλικό επεισόδιο δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα συμπτώματά του.
14°
