Υψηλά επίπεδα από «παντοτινά χημικά» βρέθηκαν σε προϊόντα δημητριακών σε όλη την Ευρώπη
Υψηλά επίπεδα μίας τοξικής, ανθεκτικής χημικής ουσίας που παραμένει για πάντα (forever chemical) έχουν βρεθεί σε προϊόντα δημητριακών σε όλη την Ευρώπη, λόγω της παρουσίας του χημικού σε φυτοφάρμακα. Σύμφωνα με μελέτη του Pesticide Action Network Europe (PAN), το πιο μολυσμένο τρόφιμο είναι τα δημητριακά πρωινού
Η μελέτη εντόπισε τριφθοροξικό οξύ (TFA) — μια χημική ουσία που παράγεται όταν φυτοφάρμακα που περιέχουν χημικές ουσίες PFAS διασπώνται στο έδαφος — σε δημητριακά πρωινού, δημοφιλή γλυκίσματα, ζυμαρικά, κρουασάν, ψωμί ολικής και λευκό ψωμί, καθώς και αλεύρι. Οι περ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) είναι μια ομάδα χημικών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία και προστίθενται σε καταναλωτικά προϊόντα από τη δεκαετία του 1950.
Ονομάζονται «παντοτινά χημικά» επειδή μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια για να αποδομηθούν, ακόμη και μετά την απόρριψη των προϊόντων στα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί. Αυτό σημαίνει ότι, αν διαρρεύσουν στο έδαφος ή στο νερό — κάτι που συμβαίνει συχνά — μπορεί να παραμείνουν εκεί για αιώνες. Οι επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον μόλις αρχίζουν να γίνονται ξεκάθαρες, με νέες μελέτες σχετικά με πιθανές συνδέσεις ορισμένων από αυτές τις ουσίες με ασθένειες όπως ο καρκίνος.
Το TFA έχει τη δυνατότητα να βλάψει την ανθρώπινη αναπαραγωγική λειτουργία, τη γονιμότητα και την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Έχει επίσης συνδεθεί με αρνητικές επιδράσεις στη λειτουργία του θυρεοειδούς, του ήπατος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Ακτιβιστές ζητούν από τις κυβερνήσεις να θεσπίσουν πολύ αυστηρότερα όρια ασφαλείας για το TFA και να απαγορεύσουν όλα τα φυτοφάρμακα PFAS και άλλες πηγές TFA. Προς το παρόν, οι κυβερνήσεις δεν παρακολουθούν τα επίπεδα TFA στα τρόφιμα.
Τι έδειξε η μελέτη για τα δημητριακά;
Η μελέτη ανέλυσε 65 συμβατικά προϊόντα δημητριακών που αγοράστηκαν σε 16 ευρωπαϊκές χώρες — η πρώτη μελέτη τέτοιου είδους σε επίπεδο ΕΕ. Προηγούμενες αναφορές είχαν βρει υψηλά επίπεδα TFA σε κρασί, καθώς και κάποιες ποσότητες σε νερό βρύσης. Είναι υδατοδιαλυτό, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να απορροφηθεί από τα φυτά μέσω του εδάφους.
Το TFA ανιχνεύτηκε στο 81,5% των δειγμάτων (53 από τα 65) σε 16 ευρωπαϊκές χώρες, με υψηλά επίπεδα μόλυνσης. Τα προϊόντα σιταριού είναι σημαντικά πιο μολυσμένα από άλλα προϊόντα βάσης δημητριακών. Τα υψηλότερα επίπεδα βρέθηκαν σε ιρλανδικά δημητριακά πρωινού. Το TFA εντοπίστηκε σε ένα τεράστιο εύρος προϊόντων, από σπαγγέτι μέχρι cheese scones και gingerbread.
«Όλοι οι άνθρωποι εκτίθενται στο TFA μέσω πολλαπλών οδών, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και του πόσιμου νερού. Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την άμεση ανάγκη για απαγόρευση των φυτοφαρμάκων PFAS, ώστε να σταματήσει η περαιτέρω μόλυνση της διατροφικής αλυσίδας», δήλωσε η Salomé Roynel, υπεύθυνη πολιτικής του PAN Europe.
Αν και η Βρετανία δεν συμπεριλήφθηκε στη μελέτη, τα αποτελέσματα έχουν επιπτώσεις και εκεί. Τα PFAS συγκαταλέγονται στις πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων στο Ηνωμένο Βασίλειο, με 27 γνωστά PFAS να χρησιμοποιούνται σε βρετανικά φυτοφάρμακα, εκ των οποίων τα έξι έχουν χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερα επικίνδυνα. Χρησιμοποιούνται επειδή οι ιδιότητές τους μπορούν να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα ενός φυτοφαρμάκου — κάνοντάς το πιο στοχευμένο, ταχύτερο και με μεγαλύτερη υπολειμματική δράση στους οργανισμούς - στόχους.
14°
