Εξωσωματική μετά τα 40;

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η γονιμότητα μειώνεται με την ηλικία, τόσο λόγω της φυσιολογικής μείωσης του αριθμού των ωαρίων που απομένουν στις ωοθήκες, όσο και της σταδιακής υποβάθμισης της ποιότητάς τους. Αυτή η μείωση επηρεάζει όχι μόνο τη φυσική σύλληψη, αλλά και την επιτυχία των θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF).

Παρότι τα μέσα ενημέρωσης και τα social media συχνά προβάλλουν ιστορίες επιτυχημένων κυήσεων σε μεγαλύτερες ηλικίες, δημιουργώντας την εντύπωση ότι οι θεραπείες γονιμότητας μπορούν να είναι αποτελεσματικές ανεξαρτήτως ηλικίας, η επιστημονική πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σύμφωνα με όλες τις πρόσφατες μελέτες, η ηλικία μιας γυναίκας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τα ποσοστά επιτυχίας των θεραπειών αυτών, κάτι που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στον οικογενειακό προγραμματισμό. Η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) μπορεί να αποτελεί επιλογή για ασθενείς άνω των 40 ετών, υπό προϋποθέσεις.

Πώς η ηλικία επηρεάζει την ποσότητα και την ποιότητα των ωαρίων; Οι γυναίκες μετά τα 40 έχουν μειωμένες πιθανότητες να πετύχουν εγκυμοσύνη και αυξημένο κίνδυνο αποβολής, κυρίως λόγω της μείωσης τόσο στην ποιότητα όσο και στον αριθμό των ωαρίων. Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές που συμβαίνουν με την ηλικία, είναι η αυξημένη συχνότητα γενετικών ανωμαλιών, γνωστή ως ανευπλοειδία (δηλαδή, η παρουσία πάρα πολλών ή πολύ λίγων χρωμοσωμάτων στα έμβρυα). Τα έμβρυα με ανευπλοειδία είτε δεν εμφυτεύονται είτε καταλήγουν σε αποβολή. Όσον αφορά την ποσότητα των ωαρίων, το αποθεματικό των ωοθηκών μειώνεται προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου. Παρόλο που δεν υπάρχει άμεσος τρόπος να αξιολογηθεί η ποιότητα των ωαρίων, η ιατρική διαθέτει εξετάσεις για την εκτίμηση του ωοθηκικού αποθέματος, όπως η μέτρηση της αντιμυλλέριου ορμόνης (AMH).

Θεραπείες γονιμότητας σε προχωρημένη ηλικία

Η αξιολόγηση της γονιμότητας μετά τα 40 πρέπει να ξεκινά ήδη στους 3 μήνες προσπαθειών χωρίς επίτευξη εγκυμοσύνης, καθώς κάθε μήνας που περνάει είναι κρίσιμος και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας. Ο βασικός παράγοντας είναι η ωοθηκική εφεδρεία της γυναίκας. Υπάρχουν επιστημονικά μοντέλα που μας δείχνουν τον ελάχιστο αριθμό ωαρίων που απαιτείται, ώστε να έχουμε ρεαλιστικές πιθανότητες για τη δημιουργία ενός γενετικά φυσιολογικού εμβρύου, το οποίο θα οδηγήσει σε εγκυμοσύνη (κάτι που μπορεί επιτευχθεί με έναν ή περισσότερους κύκλους εξωσωματικής, ανάλογα της ωοθηκικής εφεδρείας).

Είναι σημαντικό αυτές οι πληροφορίες να μεταφέρονται στην ασθενή με σαφήνεια, ώστε να διαμορφώνει ρεαλιστικές προσδοκίες. Η προσφυγή σε πειραματικές μεθόδους χωρίς επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση, μπορεί όχι μόνο να επιβαρύνει οικονομικά το ζευγάρι, αλλά και να θέσει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας, καθώς η ασφάλεια αυτών των μεθόδων βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση. 

Σχετικό Άρθρο

Health & Fitness Παγκόσμια Ημέρα Υγείας η 7η Απριλίου: Γιατί το φετινό θέμα έχει τεράστια σημασία

Newsroom 07.04.2025, 23:03

Καθ. Παναγιώτης Δρακόπουλος 
MD, PhD Γυναικολόγος- Ειδικός Γονιμότητας