Αρκετοί άνθρωποι τον χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν την εστίασή τους ενώ άλλοι τον χρειάζονται για να κοιμηθούν. Τι είναι ο καφέ θόρυβος; Και πώς λειτουργεί;
Και το όνομα αυτού, καφέ θόρυβος: Καφέ θόρυβος για ύπνο, για χαλάρωση, για διαλογισμό, για μελέτη, για ανακούφιση από το στρες, καφέ θόρυβος ως ήπιο ηχητικό φόντο ή ανακουφιστική ηχητική θεραπεία.
Τα ΜΜΕ διατρανώνουν τα οφέλη του, οι επιστήμονες υποστηρίζουν την επίδρασή του ως εναλλακτικής χαλαρωτικής ιατρικής μεθόδου, οι πάσχοντες από διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας τον ασπάζονται μαζικά, τα κοινωνικά δίκτυα αποθεώνουν τη νέα τάση: Το hashtag #brownnnoise ξεπερνά αυτή τη στιγμή τα 85.3 εκατομμύρια views στο TikTok.
Ένα από τα βίντεο με τις υψηλότερες θεάσεις (1,3 εκατ. προβολές), δείχνει τη χρήστρια της πλατφόρμας @NatalyaBubb να δοκιμάζει για πρώτη φορά την εμπειρία του καφέ θορύβου. Φαίνεται αρχικά ξαφνιασμένη, μετά μαγεμένη.
«Πού πήγαν όλες οι σκέψεις;», αναφέρει ο υπότιτλος που προβάλλει στο πρόσωπό της με τα ορθάνοιχτα από την έκπληξη μάτια. Οι σχολιαστές των υπόλοιπων κλιπ με καφέ θόρυβο της Νατάλια είναι κυρίως –αν και όχι αποκλειστικά– ενθουσιώδεις. «Έκλεισα τα μάτια μου και κυριολεκτικά δεν σκέφτηκα ΤΙΠΟΤΑ… κάνει τον εγκέφαλό μου να αισθάνεται απαλός με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
«Το ένιωσα σαν καθαρό αέρα στα αυτιά μου»… «Σαν μια μαλακή κουβέρτα με βάρος στην οποία έχω στριμώξει με ασφάλεια τον εγκέφαλό μου», αναφέρει ένας συγγραφέας με ΔΕΠΥ, όπως είναι το ακρωνύμιο της διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.
Το «καφέ» της έννοιας καφέ θόρυβος δεν αποτελεί παραπομπή στο χρώμα, αλλά αναφορά στον ήχο που μιμείται την κίνηση Μπράουν, την κίνηση που κάνει η γύρη στο νερό, που αναγνωρίστηκε από τον βοτανολόγο Ρόμπερτ Μπράουν το 1827.
Τυχαία δείγματα καφέ θορύβου που εντοπίσαμε μέσα από μια απλή αναζήτηση στο YouTube, αποδεικνύουν τη δημοφιλία της χαλαρωτικής ηχητικής μεθόδου: Οι ακροάσεις ενός και μόνο βίντεο συγκεντρώνουν νούμερα που ξεπερνούν τα 17 εκατομμύρια.
Στην ουσία, ο καφές θόρυβος είναι ο γνωστός, στατικός ήχος του λευκού θορύβου, αλλά με τις νότες χαμηλής συχνότητας αυξημένες και τις λιγότερο ευχάριστες νότες υψηλής συχνότητας κλειστές, εξουδετερώνοντας τη φυσική τάση του ανθρώπινου αυτιού να ακούει δυνατότερα τις υψηλότερες συχνότητες.
«Ο καφές θόρυβος είναι μια πιο ευχάριστη εμπειρία ακρόασης επειδή οι περισσότερες από τις υψηλότερες συχνότητες, που μπορεί να είναι σκληρές ή αποσπούν την προσοχή του ακροατή, αφαιρούνται», λέει ο Ζιλ Γουίλιαμς, διευθυντής της μουσικής υπηρεσίας Rehegoo.
Ο καφέ θόρυβος έχει θαυμαστές πέρα από την κοινότητα της ΔΕΠΥ, συμπεριλαμβανόμενης της βραβευμένης Βρετανίδας συγγραφέως Ζέιντι Σμιθ. «Ακούω καφέ θόρυβο… μέρα και νύχτα», δήλωσε σε ένα podcast της Penguin. «Ζω σε αυτό το απογυμνωμένο ηχητικό τοπίο».
Δημοσιογράφος τον οποίο επικαλείται άρθρο του Guardian αναφέρει ότι ανακάλυψε τον καφέ θόρυβο στο πανεπιστήμιο. «Θα κατάφερνα να συγκεντρωθώ μόνο σε καφετέριες. Όταν ήμουν φτωχός και δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να πάω σε μια καφετέρια, προσπάθησα να βρω ήχους καφετέριας στο YouTube και μετά βρήκα κάτι που ονομάζεται “καφές θόρυβος για συγκέντρωση”. Έκτοτε, το χρησιμοποιώ κάθε φορά που το μυαλό μου είναι σκόρπιο και πρέπει να ολοκληρώσω τη δουλειά μου».
Πολλά άτομα χρησιμοποιούν τον καφέ θόρυβο ως ελιξίριο για μια ήρεμη νύχτα: «Δεν μπορώ να κοιμηθώ χωρίς αυτό», λέει ένας. «Με βοηθά να μην ξυπνάω ξαφνικά με κάθε μικροσκοπικό θόρυβο», αναφέρει άλλος.
Ο στατικός ήχος του λευκού θορύβου έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τον ύπνο και ορισμένες γνωστικές εργασίες για παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Άλλωστε οι μηχανές «λευκού θορύβου» υφίστανται από τη δεκαετία του 1960. Υπάρχουν τα ίδια αποδεδειγμένα οφέλη με τον καφέ θόρυβο;
Ο Νταν Μπερλάου, καθηγητής Φαρμακευτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Regis στο Κολοράντο, αναφέρει τα εξής: «Δε νομίζω ότι υπάρχει τίποτα μαγικό στον καφέ θόρυβο. Νομίζω ότι όλοι αυτοί οι ήχοι μπορούν να έχουν παρόμοια αποτελέσματα στον εγκέφαλο, αλλά στους ανθρώπους αρέσει ο καφές θόρυβος, οπότε αυτός είναι που πιάνει. Από ό,τι φαίνεται, η κοινότητα ΔΕΠΥ του TikTok αναγνωρίζει τον καφέ θόρυβο ως βοηθητικό, κάτι που είναι καταπληκτικό».
Σε οποιαδήποτε συνθήκη νιώθει κάποιος μη συγκεντρωμένος, υπερδιεγερμένος ή απλά περίεργος, δεν υπάρχει λόγος να μη δοκιμάσει να ακούσει καφέ θόρυβο, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Μπερλάου. «Εκτός και αν τον εκτοξεύετε σε σημείο που καταστρέφει τα αυτιά σας, πιθανότατα δεν υπάρχει κανένα μειονέκτημα να τον δοκιμάσετε για να δείτε εάν βοηθάει στην εστίασή σας».
