H Έλενα Φούντζηλα, MD, PhD, παθολόγος-ογκολόγος εξηγεί όλες τις καινοτόμες θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού
O καρκίνος του μαστού έχει εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, καθώς αποτελεί παγκοσμίως τη συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες, στις οποίες και παραμένει η συχνότερη αιτία θανάτου. Η έρευνα στα πεδία της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπείας του καρκίνου του μαστού έχει αναδειχθεί σε πρώτη προτεραιότητα παγκοσμίως. Τα θετικά αποτελέσματα της τεράστιας αλλά οργανωμένης προσπάθειας χιλιάδων ερευνητών και η κολοσσιαία δαπάνη οικονομικών πόρων είναι πλέον ορατά στην καθημερινή πρακτική.
Εντυπωσιακές είναι σήμερα οι εξελίξεις στον καρκίνο μαστού, όπως και σε πολλούς άλλους τύπους καρκίνου. Είναι δεδομένο ότι η βελτίωση των δυνατοτήτων πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης καρκίνου μαστού, η ανίχνευση γενετικών παραγόντων που προδιαθέτουν σε καρκίνο μαστού, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη δραστικών θεραπειών, έχουν πραγματικά αλλάξει τη διαχείριση και την πρόγνωση των ασθενών αυτών, επισημαίνει η Έλενα Φούντζηλα, MD, PhD, παθολόγος-ογκολόγος, Κλινική Άγιος Λουκάς, Θεσσαλονίκη, Clinical Associate Professor European University Cyprys, ακαδημαϊκός υπότροφος ΑΠΘ, Γενικό Νοσοκομείο Παπανικολάου.
Έλεγχος της νόσου με τη χρήση καινοτόμων φαρμάκων
Καινοτόμες στοχεύουσες θεραπείες επιτυγχάνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα σε μεγάλο ποσοστό ασθενών, φέρνοντας πιο κοντά την πραγματοποίηση του άπιαστου κάποτε στόχου για τις ασθενείς και τους επιστήμονες της μετατροπής του προχωρημένου καρκίνου του μαστού σε μία χρόνια πάθηση.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των αναστολέων των κυκλινοεξαρτώμενων κινασών 4/6 (CDK4/6 inhibitors) που προστέθηκαν στη φαρέτρα του παθολόγου ογκολόγου για τη θεραπεία ασθενών με προχωρημένο ορμονοευαίσθητο καρκίνο μαστού. Οι θεραπευτικοί αυτοί παράγοντες, οι οποίοι χορηγούνται με τη μορφή χαπιού, επιτυγχάνουν έλεγχο της νόσου για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα δεν επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, κάτι που είναι πολύ σημαντικό, καθώς λαμβάνονται ακόμη και για πολλά χρόνια. Αντίστοιχα, και άλλες από του στόματος χορηγούμενες θεραπείες (αναστολείς του ενζύμου PARP) έχουν αλλάξει τη θεραπευτική πρακτική σε ασθενείς με καρκίνο μαστού που έχουν κληρονομούμενες αλλαγές στα γονίδια BRCA1 ή BRCA2, τόσο στον προχωρημένο καρκίνο μαστού όσο και στον πρώιμο, σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη. Τέλος, πρόσφατα, δημοσιεύτηκαν πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα από τη χρήση καινοτόμων φαρμάκων που αποτελούνται από χημειοθεραπευτικές ουσίες συζευγμένες με αντισώματα έναντι της πρωτεΐνης HER2, η οποία είναι υπερεκφρασμένη στα καρκινικά κύτταρα επιλεγμένων ασθενών με καρκίνο μαστού. Όλα αυτά τα φάρμακα αποτελούν πολλά υποσχόμενες επιλογές της θεραπευτικής φαρέτρας ασθενών με καρκίνο μαστού.
Θεραπευτικές επιλογές - Εξατομικευμένη ογκολογία
Θα πρέπει να τονιστεί ότι όλες αυτές οι εγκεκριμένες θεραπείες είναι διαθέσιμες στη χώρα μας, δίνοντας την ευκαιρία στις ασθενείς μας να ωφεληθούν από τη χρήση τους. Έχοντας λοιπόν συχνά πολλές θεραπευτικές επιλογές, είναι σημαντικό να έχουμε δεδομένα ώστε να μπορούμε να επιλέξουμε σωστά τη θεραπευτική μας προσέγγιση για κάθε ασθενή με καρκίνο μαστού. Στα πλαίσια της εξατομικευμένης ογκολογίας, λαμβάνουμε υπόψη το ιστορικό της ασθενούς, τη φυσική της κατάσταση, τα ιδιαίτερα παθολογοανατομικά, μοριακά και ανοσολογικά χαρακτηριστικά του όγκου, καθώς και πολλούς άλλους παράγοντες, ώστε να επιλέξουμε την κατάλληλη θεραπεία για κάθε μία ασθενή με καρκίνο μαστού.
Η επιλογή αυτή συχνά βασίζεται και στα αποτελέσματα σύγκρισης θεραπευτικών επιλογών στα πλαίσια μεγάλων κλινικών μελετών. Ωστόσο, τα δεδομένα των μελετών αυτών δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικά αυτών της κλινικής πρακτικής, καθώς οι ασθενείς που συμμετέχουν σε αυτές είναι επιλεγμένες και πληρούν πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Το κενό αυτό έρχεται να συμπληρώσει η ανάλυση δεδομένων καθημερινής κλινικής πρακτικής. Πρόκειται για δεδομένα που συλλέγονται από ιατρικά αρχεία ασθενών, μητρώα ασθενών, εφαρμογές ενημέρωσης και επικοινωνίας ασθενών ή και βάσεις δεδομένων ασφαλιστικών εταιριών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εφαρμογές που απευθύνονται σε ασθενείς και φροντιστές με τις οποίες μπορούν να συλλεχθούν δεδομένα τοξικότητας, συμπτωμάτων και ποιότητας ζωής. Συνδυάζοντας κανείς δημογραφικά δεδομένα ασθενών, κλινικοπαθολογικά και μοριακά δεδομένα των όγκων, θεραπευτικές πρακτικές, καθώς και δεδομένα επιβίωσης, μπορεί να δημιουργήσει μία πηγή πλούτου πληροφοριών, από την οποία μπορεί να προκύψουν σημαντικές συσχετίσεις. Λόγω του μεγάλου όγκου και της πολυπλοκότητας των δεδομένων αυτών, συχνά απαιτείται η ανάλυση με την εφαρμογή αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.
Η πρόοδος σε όλους αυτούς τους τομείς και η διεπιστημονική συνεργασία στην προσπάθεια αντιμετώπισης του καρκίνου μαστού έχουν αλλάξει ριζικά την αντιμετώπιση της νόσου και την πρόγνωση των ασθενιών προσφέροντας σε χιλιάδες ασθενείς ελπίδα και δύναμη.
Έλενα Φούντζηλα, MD, PhD, παθολόγος-ογκολόγος, Κλινική Άγιος Λουκάς, Θεσσαλονίκη, Clinical Associate Professor European University Cyprys, ακαδημαϊκός υπότροφος ΑΠΘ, Γενικό Νοσοκομείο Παπανικολάου
8°
