Η ορθοδοντική θεραπεία και η σημασία της έγκαιρης επίσκεψης του παιδιού στο γιατρό
Στο προσκήνιο έρχονται τα προβλήματα σύγκλεισης των δοντιών, οι πιθανές συνέπειές τους αλλά και τα οφέλη της έγκαιρης θεραπείας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ορθοδοντικής Υγείας στις 15 Μαΐου. Η κακή σύγκλειση των δοντιών είναι πολύ συχνή. Μελέτες έχουν δείξει ότι περισσότερα από ένα στα δύο ελληνόπουλα αντιμετωπίζουν ποικίλου βαθμού προβλήματα σύγκλεισης των δοντιών, ενώ περισσότερα από ένα στα τέσσερα έχουν τόσο σοβαρό πρόβλημα ώστε έχουν μεγάλη ή πολύ μεγάλη ανάγκη για θεραπεία. Δυστυχώς, όμως, οι γονείς συχνά καθυστερούν να πάνε τα παιδιά τους για ορθοδοντικό έλεγχο, με συνέπεια να καθυστερεί και η έναρξη της απαιτούμενης θεραπείας.
Σύμφωνα με την Αμερικανική και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ορθοδοντικών η πρώτη επίσκεψη στον ορθοδοντικό πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 7 ετών, όταν ακόμα τα παιδιά διατηρούν και νεογιλά δόντια, ώστε να γίνει εγκαίρως η διάγνωση τυχόν προβλήματος και να αποφασιστεί πότε πρέπει να αρχίσει η θεραπεία.
Δυστυχώς, όμως, πολλοί γονείς πιστεύουν ότι το παιδί χρειάζεται έλεγχο από τον ορθοδοντικό αφού αλλάξει όλα του τα δόντια και ανατείλουν τα μόνιμα, γιατί υπάρχει περίπτωση να διορθωθούν αυτόματα τυχόν προϋπάρχοντα προβλήματα όταν βγουν τα νέα δόντια. Ωστόσο αυτό όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά μπορεί να έχει συνέπειες.
«Η καθυστέρηση στην έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας είναι επιζήμια, διότι σε πολλές περιπτώσεις το πρόβλημα εδραιώνεται και η θεραπεία που απαιτείται για την διόρθωσή του είναι πιο πολύπλοκη», τονίζει η Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, DDS, PhD, ειδική Ορθοδοντικός Παιδιών & Ενηλίκων και γενική γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ορθοδοντικών Ναρθήκων (ΕΕΟΝ). «Τα περισσότερα ορθοδοντικά προβλήματα δεν αυτοδιορθώνονται, αλλά χρειάζονται θεραπεία που πρέπει να γίνει την κατάλληλη ώρα».
Επιπλέον, η μη αντιμετώπιση των ορθοδοντικών ανωμαλιών έχει πολλές συνέπειες στην καθημερινή ζωή των ασθενών. Μελέτες έχουν δείξει πως μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ομιλία και την πέψη, και να συμβάλει στη δημιουργία τερηδόνας, παθήσεων των ούλων και απώλειας των δοντιών. Επιπλέον μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις αρθρώσεις της γνάθου και να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμού των δοντιών και του στόματος. Ακόμα χειρότερα, δε, μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικές και συναισθηματικές δυσκολίες.
«Αντιθέτως, αν τα ορθοδοντικά προβλήματα διορθωθούν εγκαίρως μπορούν να αποφευχθούν πολλά προβλήματα, όπως τα τραύματα στα πρόσθια δόντια που προεξέχουν και μπορεί να σπάσουν ή η τερηδόνα και η ουλίτιδα από τον ελλιπή καθαρισμό των δοντιών», τονίζει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη. «Θα αναπτυχθούν επίσης σωστά τα οστά του προσώπου και θα επιτευχθεί σκελετική αρμονία. Άλλα οφέλη της έγκαιρης αντιμετώπισης των ορθοδοντικών προβλημάτων είναι μείωση της ανάγκης για μελλοντικές εξαγωγές δοντιών, η βελτίωση της μάσησης και των προβλημάτων στην ομιλία που οφείλονταν στην λανθασμένη θέση των δοντιών, καθώς και η βελτίωση της αισθητικής του προσώπου και του αισθήματος ευεξίας, αφού ο ασθενής θα νιώσει καλύτερα για τον εαυτό του».
Ο γενικός κανόνας είναι πως όσο νωρίτερα γίνει η εκτίμηση από ειδικό ορθοδοντικό, τόσο το καλύτερο, καθώς η σωστή διάγνωση είναι το πρώτο και θεμελιώδες βήμα στην έγκαιρη αντιμετώπιση και επίλυση των ορθοδοντικών προβλημάτων.
Εκτός από τα παιδιά και τους εφήβους, ορθοδοντική θεραπεία κάνουν και ενήλικοι. Στην πραγματικότητα, το περίπου 20-30% των ορθοδοντικών ασθενών είναι ενήλικοι, οι οποίοι συνήθως κάνουν θεραπεία για να διορθώσουν προβλήματα που προϋπήρχαν. Αρκετοί όμως επιθυμούν να αντιμετωπίσουν και προβλήματα που προέκυψαν σε βάθος χρόνου εξαιτίας νόσων όπως η περιοδοντίτιδα. Οι νόσοι αυτές και γενικότερα τα οδοντιατρικά προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται πριν την ορθοδοντική θεραπεία, για να αποκομίσει ο ασθενής το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Τα καλά νέα είναι ότι οι σύγχρονες ορθοδοντικές θεραπείες δεν αρχίζουν ούτε τελειώνουν με τα μεταλλικά «σιδεράκια». Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται σήμερα κατά την ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να είναι κινητοί (το άτομο μπορεί να τους βγάλει μόνο του από το στόμα) ή ακίνητοι (μένουν σταθεροί κατά την θεραπεία και αφαιρούνται μόνο από τον ορθοδοντικό ιατρό).
Οι μηχανισμοί αυτοί μπορεί να αποτελούνται από εξελιγμένα υλικά και είναι σχεδόν αόρατα κεραμικά άγκιστρα, γλωσσικά άγκιστρα που τοποθετούνται στο πίσω μέρος των δοντιών, μίνι-εμφυτεύματα κ.λπ.
Για όσους, εξάλλου, δεν επιθυμούν να φορέσουν συμβατικούς ορθοδοντικούς μηχανισμούς (π.χ. επειδή είναι εμφανείς, επειδή αισθάνονται ότι τους δεσμεύουν), υπάρχουν σειρές από διαφανείς, αφαιρούμενους νάρθηκες, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για λίγες ημέρες και ύστερα αντικαθίστανται, βασισμένοι πάνω σε σχέδιο θεραπείας που εκτελεί ο ειδικός ορθοδοντικός.
«Πολύς κόσμος έχει την εντύπωση ότι οι ορθοδοντικές θεραπείες γίνονται για αισθητικούς λόγους, αλλά στην πραγματικότητα ο κύριος λόγος δεν είναι κοσμητικός αλλά αναπτυξιακός και λειτουργικός», υπογραμμίζει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη.
Για να γίνουν γνωστά τα μεγάλα οφέλη της ορθοδοντικής θεραπείας στο ευρύ κοινό, η Εταιρεία Ορθοδοντικής και Γναθοπροσωπικής Μελέτης και Έρευνας (ΕΟΓΜΕ) διοργάνωσε στο Ζάππειο εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πάνω στα σημαντικά θέματα της επίδρασης της Ορθοδοντικής σε ολόκληρο το πρόσωπό μας. «Ας γιορτάσουμε λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Ορθοδοντικής Υγείας με το σύνθημα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ορθοδοντικών, που την εκφράζει και ανταποκρίνεται απόλυτα στην πραγματικότητα: “Ένα όμορφο χαμόγελο είναι υγεία και ένα υπέροχο δώρο ζωής”», καταλήγει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη.
