Εγκυμοσύνη και διαβήτης

Ειδικά για τις γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη, εκτός από τις περίεργες ορέξεις στο φαγητό και τις συναισθηματικές διακυμάνσεις λόγω ορμονών, οι εννέα μήνες της εγκυμοσύνης, συνήθως, επιφυλάσσουν πολλές διακυμάνσεις των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, επισημαίνει ο Δρ. Δημήτρης Μπιλάλης, MBBCh MMedSci FRCOG CCST, Μαιευτήρας-Χειρουργός-Γυναικολόγος.

Γενικότερα, και στις περιπτώσεις που προϋπάρχει διαβήτης τύπου 1 ή τύπου 2 και στις περιπτώσεις που εμφανίζεται διαβήτης κύησης (δηλαδή διαβήτης που δεν προϋπήρχε της εγκυμοσύνης), οι κυήσεις χρειάζονται ιδιαίτερη παρακολούθηση και προσοχή για να μην υπάρξουν επιπλοκές και να γεννηθεί ένα υγιές μωρό. 

Ωφέλιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής

Πριν μείνετε  έγκυος, κρίνεται απαραίτητη η διακοπή του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ, η λήψη 400 έως 800 μικρογραμμαρίων φυλλικού οξέος καθημερινά, η τήρηση μίας ισορροπημένης διατροφής με τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και η καθημερινή άσκηση, έστω για 30 λεπτά: ένας περίπατος 30 λεπτών, στατικό ποδήλατο ή κολύμπι.

Έλεγχος πριν την εγκυμοσύνη

Χρήσιμο είναι να δείτε τον ενδοκρινολόγο και το γυναικολόγο σας πριν μείνετε έγκυος, για να ενημερωθείτε σχετικά με το πώς επηρεάζει την εγκυμοσύνη ο διαβήτης, ακόμα κι αν είναι ρυθμισμένος. Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει τη γενική σας υγεία και θα προσαρμόσει την παρακολούθησή σας αναλόγως. Ένας έμπειρος γυναικολόγος είναι πιο εξοικειωμένος με την αντιμετώπιση του διαβήτη στην κύηση. 

Ο διαβήτης στην κύηση προκαλεί υψηλότερη πιθανότητα αποβολής του εμβρύου. Ενέχει, επίσης, κινδύνους για το αναπτυσσόμενο μωρό κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, όταν τα όργανα αρχίζουν να αναπτύσσονται και μπορούν να εμφανιστούν σοβαρές γενετικές ανωμαλίες. Επίσης, τα μωρά των διαβητικών μητέρων έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάρουν πολύ βάρος, κάτι το οποίο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον τοκετό και να βλάψει το νεογέννητο.

Όλα αυτά τα προβλήματα μπορούν να προληφθούν με τη διατήρηση της γλυκόζης του αίματος υπό έλεγχο. Ο μέσος όρος της γλυκόζης στο αίμα (A1C) στο τελευταίο τρίμηνο θα πρέπει να είναι κάτω από το 7% πριν τη σύλληψη. Μερικοί γιατροί συμβουλεύουν να διατηρείται ακόμα πιο χαμηλός, δηλαδή 6,5% ή 6%. Εάν έχετε διαβήτη τύπου 2 που αντιμετωπίζεται με δίαιτα, άσκηση και φάρμακα από το στόμα, μπορεί να χρειαστεί να χορηγηθεί ινσουλίνη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή ακόμα και πριν τη σύλληψη. Σε περιπτώσεις παραπανίσιου βάρους θα γίνει σύσταση απώλειας κιλών από το γιατρό σας.

Πριν μείνει έγκυος μία γυναίκα με διαβήτη θα πρέπει να ελέγξει τη χοληστερόλη, τη λειτουργία του θυρεοειδούς, την αρτηριακή πίεση και τη νεφρική της λειτουργία. Ο υποθυρεοειδισμός ή η ασυνήθιστα χαμηλή λειτουργία του θυρεοειδούς είναι αρκετά συνηθισμένα, ειδικά σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 και μπορεί να επηρεάσει το νευρικό σύστημα του αναπτυσσόμενου μωρού. Θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πριν τη σύλληψη και να παρακολουθούνται στενά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 

Επιπρόσθετα, μια ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση πριν από τη σύλληψη είναι απαραίτητη για γυναίκες με διαβήτη. Η εγκυμοσύνη μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της αμφιβληστροειδοπάθειας, μιας συχνής επιπλοκής του διαβήτη, που δεν πρέπει να μείνει αδιάγνωστη για να αποφευχθούν επιπλοκές αν η γυναίκα γεννήσει κολπικά, λόγω της πίεσης. 

Έλεγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Το πιθανότερο είναι ότι θα πρέπει να κάνετε συχνότερα κάποιες εξετάσεις και επισκέψεις στο γιατρό σας για έλεγχο του βάρους, του δείκτη A1C, της αρτηριακής πίεσης και άλλων ενδείξεων. Ένα ποσοστό εγκύων με διαβήτη, της τάξης του 18-30%, αναπτύσσουν προεκλαμψία, μια δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλή πίεση του αίματος και των πρωτεϊνών στα ούρα και εμφανίζεται περίπου στις 20 εβδομάδες. Αν δεν αντιμετωπιστεί η προεκλαμψία, μπορεί να βλάψει το μωρό και να θέσει τη μητέρα σε κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο και επιληπτικές κρίσεις. Όταν έρθει η ώρα του τοκετού, ανάλογα βέβαια με τις ενδείξεις, μπορεί να επιλεγεί ο τοκετός με καισαρική τομή, για να αποφευχθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος για τη μητέρα και το μωρό. Όμως, σε καμία περίπτωση διαβήτης κύησης δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με καισαρική τομή, και για το λόγο αυτό κάθε γυναίκα πρέπει να ενημερώνεται σωστά για τις επιλογές της. 

Η σύγχρονη γυναικολογία και μαιευτική δίνουν πολλά όπλα και εναλλακτικές στα χέρια ενός έμπειρου μαιευτήρα να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε δύσκολη περίπτωση προϋπάρχει ή προκύψει κατά την εγκυμοσύνη. Αρκεί η έγκυος να βρίσκεται σε συχνή επικοινωνία με το γυναικολόγο της και να ακολουθεί τις συμβουλές του.