Στην Αρκαδιανή Γορτυνίας, στην είσοδο του χωριού που λέγεται Ψάρι, υπάρχει ωραιότατη βιοτεχνία («Αρκαδιανή») που φτιάχνει αφράτο τραχανά. Χυλοπίτες και ζυμαρικά υπέροχα, ορίτζιναλ «χωριάτικα». Δεν έχω πάει στο Ψάρι αλλά μου φαίνεται τρομερή ιδέα να βαφτίσεις Ψάρι ένα χωριό ά-ψαρο, μέσα στα λαγκάδια, γιατί δηλαδή να υπάρχει Αλεποχώρι, Αχλάδι, Μακρυγιαλός, Μονοδέντρι, Πολύδεντρο, Λουτρά, Προβατών, Κουτσό και Παράδεισος σε ντιπ άσχετα μέρη και να μην έχουμε Ψάρι; Ευτυχώς τελειώσαμε με αυτήν την αδικία.
«Ζυμαρικά φυσικής ξήρανσης» κάνουν και «τα Μυλέλια», πολύ ωραία, σαν αυτά που αγοράζαμε παλιά από γιαγιάδες σε ορεινά χωριά… ή δεν αγοράζαμε αλλά θα θέλαμε να ήμασταν εκεί και να τα αγοράζαμε, επιμένοντας στη γιαγιά που δεν θα ήθελε να πάρει λεφτά αλλά τελικά θα έπαιρνε (ολόκληρο σενάριο για μια χυλοπίτα…).
Η «Αδαμαντίνα» από τη Γλυκόβρυση Λακωνίας είναι γνωστή, εκτός από ζυμαρικά φτιάχνει και κουλούρια σπιτικά, με κανέλα, πορτοκάλι, δεν θυμάμαι με τι άλλο, πολύ ωραία και μάλιστα λαδιού τα περισσότερα. Που κρατάνε περισσότερο απ΄ ότι τα βουτύρου αν θέλετε να ξέρετε.
Η «Βερμίου Γής» στο Ρυάκι Κοζάνης φτιάχνει ωραιότατα εβρεστόν, περέκ, σιρόν – τα εκτιμάς ακόμα κι αν δεν είσαι Πόντιος, πόσο μάλλον αν είσαι.
Το «Αγρόκτημα Κουρούσια Φενεός» το πετυχαίνω σε βιολογικές λαϊκές αγορές, έχουν τα καλύτερα όσπρια, όλα βιολογικά και βραστερά (τι άλλο να πεις για τα καλά φασόλια; Ότι είναι νόστιμα άμα τα μαγειρέψεις. Ακόμα πιο νόστιμα, άμα στα μαγειρέψει κάποιος άλλος).
Ο «Γείτονας» στο Ψαθοτόπι Άρτας φτιάχνει καπνιστό χέλι καταπληκτικό, ενώ είναι μεζές ούζου κανονικά για να το προσκυνάς με τις ώρες, αν το πετύχεις σε πιάτο το τρως στη μία καθισιά άνετα. Και είναι ελαφρύτερο από άλλα καπνιστά. Οι κολιοί και σαρδέλες «Λέβα» από τη Λέσβο είναι ωραιότατοι μεζέδες επίσης για ούζο (και μπίρα, κρασί, ταμταμ κλπ). Σε επίπεδο γκουρμέ και τα δύο, κι ας είναι ριγμένα τα παστά ψάρια όσον αφορά την γκουρμεδοσύνη: θεωρούνται «του φτωχού» αλλά δεν είναι, κατ αρχήν δεν είναι όσο φθηνά ήταν στην δεκαετία του ’60 (ήμουνα νια και γέρασα)… αν και εξακολουθούν να είναι μεζέδες με υψηλή θρεπτική αξία σε σχετικά χαμηλή τιμή, εκτός από υπερ-νόστιμα.
Μια και είμαστε στο θέμα, ο «Πιτένης» φτιάχνει αλείμματα και σάλτσες ποιότητας, με Κρόκο Κοζάνης και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο Σητείας – σε όμορφες συσκευασίες με την ένδειξη «Gourmet Food Premium Quality». Το χούμους και η μελιτζανοσαλάτα του είναι αχτύπητες, όπως και η μαγιονέζα του.
Πολύ καλό είναι το γιαούρτι Κιλκίς «Κουκάκη», από τους Κάτω Αποστόλους, χωριό της περιοχής με ωραίες αγελάδες. Το κασέρι Ξάνθης «Χατζηιωαννίδη» είναι πικάντικο, τύφλα να έχουν τα εγγλέζικα τυριά-του-τοστ, γιατί αυτό είναι νοστιμότερο και χωρίς τοστ. Πικάντικη είναι και η φέτα «Καραμπέτσου» από την Επίδαυρο, γλυκιά, αλμυρή, καυτερή και χωριάτικη μέχρι εκεί που δεν παίρνει.
Μουσταλευριά υπέροχη και φυσικά προϊόντα μούστου κάνει ο «Κυριαζόπουλος» στη Βρύση Κύμης – χωρίς ζάχαρη και με άρωμα σταφυλιού ζεστού ακόμα από τον ήλιο.
Όλα αυτά είναι χωριάτικα προϊόντα με την παραδοσιακή έννοια: οι εταιρείες, βιοτεχνίες και οικοτεχνίες έχουν την έδρα τους σε χωριά, νησιά και λαγκάδια της Ελλάδας. Τα σκεφτόμαστε με νοσταλγία, με μια μικρή συγκίνηση αυτά τα μέρη. Ξέρουμε ότι είναι γεμάτα ραδίκια, κατσίκια, ρέματα, πρασινάδες, μποστάνια, κοτέτσια, στάνες, τρακτέρ και τσάπες. Μας φαίνονται ελκυστικά όλα, ακόμα και η ιδέα του χειμερινού αποκλεισμού – εντάξει, δεν κλείνονται πια τα χωριά μας μπροστά στην τηλεόραση, υπάρχει και το ίντερνετ.
Αναστενάζουμε με νοσταλγία μεν, δεν πάμε εύκολα (δε) να ζήσουμε στα χωριά, ακόμα κι όταν είναι «χωριά μας». Δεν ξέρουμε πώς να φυτέψουμε ένα αγγούρι ή να ξυρίσουμε ένα τραγί. Μαθαίνονται βέβαια όλα: ο προπάππος μου, έμπορος χαλιών από την Καισάρεια, βρέθηκε το ’22 στην Σέλιανη (σημερινοί Φίλιπποι) με ένα μικρό χωράφι και ένα τσουβαλάκι σπόρους. Ο άνθρωπος ήξερε από κρόσσια (χαλιών) όχι από λιπάσματα. Αλλά, χωράφι του’ λαχε. Φύτεψε καλαμπόκι, τα έκανε σκατά σίγουρα κανα-δυο σεζόν, στο τέλος έμαθε. Έτσι κι εμείς, αν έρθουν κι άλλα ζόρια θα μαζευτούμε στα χωριά μας, αν έχουμε.
Αν δεν έχουμε, κρίμα αλλά οκέι, δεν θα σκάσουμε κιόλας, τα χωριάτικα προϊόντα ευτυχώς φτάνουν παντού… και μην πιστεύετε τις φήμες, δεν είναι πανάκριβα. Αφήστε που αξίζουν τα λεφτά τους – κάποιες γραφικές γιαγιάδες σε απομακρυσμένες γωνιές της Ελλάδας κεντάνε την προίκα των εγγονών τους ενώ απλώνουνε τραχανά κάτω από τα πλατάνια… και μόνον η εικόνα, μας βγάζει έναν χειμώνα ακόμα – χώρια ο τραχανάς...
· «Αρκαδιανή» Γορτυνίας, είσοδος χωριού Ψάρι, 27910-27161, 27162
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Πλάκας είναι οι πολυάριθμες ταβέρνες της, με μερικές εξ’ αυτών να κουβαλάνε στην πλάτη τους πολλά χρόνια ιστορίας
13°
