Για την ευγενή τέχνη της σιωπής

Ίσως —δεν ξέρω— η σιωπή να είναι μία από τις καλές τέχνες. Η σιωπή, η αποσύνδεση, το σφράγισμα των παραθύρων. Όλα είναι θόρυβος γύρω μας, κι αν πάντα ήταν έτσι —και πράγματι ήταν—, ποτέ πριν αυτός ο θόρυβος δεν ήταν τόσο σύνθετος και τόσο πολυεπίπεδος. Και τόσο κακόφωνος. Ο θόρυβος πια είναι ένα κροτάλισμα, ένα ασταμάτητο χτύπημα σαγονιών μεταξύ τους, χίλιες κουτάλες που χτυπάνε πάνω σε χίλιες κατσαρόλες.

Μπορεί άραγε κανείς να απαλλαγεί από την παλιρροϊκή επέλαση της πληροφορίας; Επίσης: επιτρέπεται τάχα να το κάνει; Τι μπορεί να κερδίσει από αυτό; Και πόσα να χάσει; Είναι ενδεχομένως μια μορφή παραίτησης; Ή ίσως κάτι ριζοσπαστικό, σχεδόν επαναστατικό; Υπάρχει στ’ αλήθεια κάποιου είδους σοφία πέρα από το ανελέητο βουητό της ζωής, αυτό το αδιάκοπο βούισμα;

Μπορούν να βρεθούν ψήγματα κέρδους —κέρδους πάνω σε τι;— αν «αγκαλιάσεις» τη σιωπή, αποφεύγοντας την αδιάκοπη φλυαρία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τον συνεχή θόρυβο των δρόμων της πόλης; Και για πόσο κάνει να το επιχειρήσει κανείς; Για μια ώρα, για μια μέρα; Για παραπάνω; Έχει αξία αυτή η αίσθηση ειρήνης και απελευθέρωσης από τις απαιτήσεις του εξωτερικού κόσμου που ίσως αναπτυχθεί μέσα σου; Ή δεν είναι όλα αυτά παρά μια ερασιτεχνική, αφόρητα new age, προσέγγιση ενός κάποιου μοναχισμού;

Λοιπόν; Είναι φάρμακο η σιωπή «για την κουρασμένη ψυχή»; Μπορεί το «άδυτο της μοναξιάς» να σε βοηθήσει να ανακτήσεις μια χαμένη (ή λησμονημένη) αίσθηση εσωτερικής ισορροπίας, ένα καταφύγιο από τον ανελέητο καταιγισμό ερεθισμάτων; Μπορείς άραγε να μείνεις σιωπηλός και μόνος για μια ολόκληρη —πες— μέρα, αδιαφορώντας για τις τύχες των άλλων και τη μοίρα του κόσμου; Για την Ουκρανία, το Ισραήλ, τους αδέσποτους σκύλους, τη λογοτεχνία, τη βαρβαρότητα;

Είναι αυτό το κατέβασμα των παντζουριών, των σκούρων, ένα καταφύγιο όπου η ψυχή μπορεί να βρει παρηγοριά, το μυαλό διαύγεια, και η καρδιά γαλήνη; Ψάχνουμε στον διαρκή θόρυβο ένα φάρμακο για μια σειρά κοινωνικές παθήσεις, ενώ ίσως βρίσκεται στη ζεστή αγκαλιά της ακινησίας, εδώ δίπλα μας; Μέσα μας;

Είμαστε άραγε σε θέση να διεκδικήσουμε την όποια εξουσία μάς δόθηκε πάνω στην ίδια μας την προσοχή;

Είμαστε άραγε σε θέση να διεκδικήσουμε ξανά την όποια εξουσία μάς δόθηκε ποτέ πάνω στην ίδια μας την προσοχή, έξω και πέρα από τους λογής περισπασμούς που έχουν σκάψει ορύγματα γύρω μας και πετιούνται μπροστά μας σαν σαλτιμπάγκοι ανά δύο λεπτά ή και ανά ένα ή και διαρκώς; Πόσο παθητική είναι αυτή η παθητική απόσυρση; Ή συνιστά, ίσως, μια επιβεβαίωση της παρουσίας μας, της επίγνωσής μας, του ζήλου μας; Αλλά ζήλου, πλέον, ως προς τι; 

Μα και πάλι, γιατί να ψάχνουμε για μία μη παθητική απόσυρση; Γιατί όχι για μία απολύτως παθητική; Αν μη τι άλλο, νομίζω πως μιλώ εδώ για σκόπιμη και απόλυτη αδράνεια, όχι για μια ευκαιρία για ενδοσκόπηση, ή για την καλλιέργεια μιας βαθύτερης κατανόησης του εαυτού και του κόσμου, ή για το πλέξιμο ενός καμβά πάνω στον οποίο μπορούν να ζωγραφιστούν οι αποχρώσεις της ύπαρξης με μεγαλύτερη σαφήνεια και τα λοιπά και τα λοιπά και τα λοιπά. Δεν μιλώ για τον επαναπροσδιορισμό της αξίας μας πέρα και πάνω από την αυταξία της παραγωγικότητας και της προόδου.

Νομίζω πως μιλώ ακριβώς γι’ αυτό: για ένα επιτυχημένο διάλειμμα από τον θόρυβο, για την ευγενή τέχνη της σιωπής.