Οι καθημερινές συνήθειες που μας κάνουν ευτυχισμένους

Αν κάποιος ξέρει το μυστικό της ευτυχίας, είναι σίγουρα οι άνθρωποι που έχουν αφιερώσει την καριέρα τους στη μελέτη της. Το πρώτο πράγμα που θα σου πουν είναι ότι το να είσαι συνεχώς ευτυχισμένος δεν είναι ένας εφικτός -ή ακόμα και επιθυμητός- στόχος.

«Δεν είναι ένα κίτρινο χαμογελαστό πρόσωπο» λέει η ειδικός στη θετική ψυχολογία Stella Grizont, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της Woopaah, η οποία εστιάζει στην ευημερία στον χώρο εργασίας. «Είναι το να είσαι αληθινός απέναντι στον εαυτό σου και με όλα τα συναισθήματα που προκύπτουν». Αντί να προσπαθείς να το πιέσεις, η αληθινή ευτυχία πηγάζει από το να περιβάλλεις τον εαυτό σου με πολλή αγάπη, να είσαι «χρήσιμος» και να περνάς καλά, λέει.

Η Grizont ήταν μεταξύ των 18 κορυφαίων ειδικών της ευτυχίας που ρωτήθηκαν από το περιοδικό TIME σχετικά με τις καθημερινές τους συνήθειες και τις επαγγελματικές γνώσεις που είναι πιο πιθανό να εφαρμόσουν στην προσωπική τους ζωή. Τα αποτελέσματα είναι διαφωτιστικά και θα μπορούσαν να βοηθήσουν όλους μας να ενισχύσουμε τη διάθεση και την ευεξία μας.

Η έννοια της ευτυχίας είναι, ως ένα βαθμό, υποκειμενική. Αλλά σχεδόν κάθε ειδικός τονίζει το ίδιο κοκτέιλ συστατικών: την αίσθηση ελέγχου και αυτονομίας στη ζωή κάποιου, καθοδήγηση από νόημα και σκοπό και σύνδεση με άλλους. Και όλοι συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό ότι η ευτυχία μπορεί να μετρηθεί, να ενισχυθεί και να διδαχθεί. «Όσο περισσότερο παρατηρείς πόσο χαρούμενος ή πόσο ευγνώμων είσαι, τόσο περισσότερο μεγαλώνει [η ευτυχία]», λέει η Grizont.

Άλλες ερωτήσεις που έκαναν —όπως «είναι η ευτυχία επιλογή;»— προκάλεσαν διαφωνίες. Οι περισσότεροι ειδικοί ήταν κάπου στη μέση, ειδικά επειδή αμέτρητες εξωτερικές μεταβλητές επηρεάζουν τη διάθεση. «Μέρος αυτού είναι επιλογή, και ένα άλλο είναι έμφυτο», λέει ο Tal Ben-Shahar, συνιδρυτής της διαδικτυακής Ακαδημίας Σπουδών Ευτυχίας. «Και για το κομμάτι που είναι επιλογή είναι η επιλογή να δουλέψεις σκληρά σε αυτό».

Οι ειδικοί διχάστηκαν για το αν η ευτυχία μπορεί να αγοραστεί. Όπως είπε η συγγραφέας και podcaster Gretchen Rubin, «Τα χρήματα δεν μπορούν να αγοράσουν την ευτυχία, αλλά μπορούν να αγοράσουν πολλά πράγματα που συνεισφέρουν δυναμικά, όπως συναρπαστικές εμπειρίες». Το να ξοδεύετε χρήματα σε άλλους συνδέεται επίσης με την ευτυχία. Ωστόσο, πολλοί από τους πιο αξιόπιστους τρόπους για να αυξήσετε τα επίπεδα ευτυχίας είναι δωρεάν, όπως ο διαλογισμός και η εξάσκηση της συμπόνιας, της ευγνωμοσύνης και του αλτρουισμού.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά μαθήματα επικεντρώθηκε στη σημασία της αναγνώρισης των αρνητικών συναισθημάτων, αντί της καταστολής τους. Η ιδέα ότι η αποφυγή της αγανάκτησης, του φόβου ή του θυμού είναι υγιής είναι μια από τις σημαντικότερες παρανοήσεις για την ευτυχία, συμφώνησαν. Κάνουμε λάθος όταν υποθέτουμε ότι το να εστιάσουμε στην ευτυχία σημαίνει να αγνοούμε τις πραγματικές δυσκολίες της ζωής», λέει η Judith T. Moskowitz, καθηγήτρια ιατρικών κοινωνικών επιστημών στο Northwestern University Feinberg School of Medicine. Αντίθετα, λένε οι ειδικοί, θα πρέπει να επιδιώκουμε να αποδεχόμαστε και να αντιμετωπίζουμε κατάλληλα τα δύσκολα συναισθήματα.

Τι λειτουργεί λοιπόν;

Οι ειδικοί είχαν μερικές κοινές συνήθειες ευτυχίας. Το να περνάς χρόνο με την οικογένειά σου έξω από το σπίτι και με φίλους σε ένα μη επαγγελματικό περιβάλλον, ήταν μεγάλες: η πλειοψηφία τα έκανε και τα δύο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα και πολλοί μαζεύονταν κοινωνικά τρεις έως τέσσερις φορές την εβδομάδα. Ο John Zelenski, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Carleton, περιγράφει τις κοινωνικές σχέσεις ως τα κύρια δομικά στοιχεία της ευτυχίας. Όλοι θα επωφεληθούμε από τις στενές φιλίες, τους ρομαντικούς συντρόφους και τη «γενική αίσθηση του σεβασμού και του ανήκειν σε μια κοινότητα», λέει.

Η ενασχόληση με χόμπι, όπως η τέχνη, η μουσική, η μαγειρική ή το διάβασμα, ήταν επίσης παγκοσμίως σημαντική. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες δημιούργησαν χώρο για αυτά τα ενδιαφέροντα πέντε έως έξι φορές την εβδομάδα. Η ψυχική ευεξία έχει συνδεθεί εδώ και πολύ καιρό με τον επαρκή ύπνο και οι ερωτηθέντες έδωσαν προτεραιότητα σε τουλάχιστον επτά ώρες τη νύχτα. Η άσκηση ή η ενασχόληση με αθλήματα ήταν μια άλλη κοινή συνήθεια, με τους ερωτηθέντες να λένε ότι το εντάσσουν στο πρόγραμμά τους τρεις έως έξι φορές την εβδομάδα.

Ένα πρόσθετο κλειδί για να ξεκλειδώσετε την ευτυχία μπορεί να είναι το να απολαύσετε τη φύση. Περισσότεροι από τους μισούς ειδικούς ανέφεραν ότι το έκαναν τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα. Η Emiliana Simon-Thomas, επιστημονική διευθύντρια του Greater Good Science Center στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ, σημειώνει ότι όταν είναι αγχωμένη, κάνει έναν περίπατο και «θαυμάζει τα λουλούδια, τα φυτά, τα πουλιά, τα έντομα».

Θεωρεί επίσης τις ασκήσεις αναπνοής, την ανάγνωση ποίησης και την παρακολούθηση stand-up comedy ως μέρος της στρατηγικής της για να αντιμετωπίσει τις κακές μέρες. Άλλοι ειδικοί ξεπερνούν τις κακές σκέψεις, το άγχος και τους στρεσογόνους παράγοντες ξαναδιαβάζοντας αγαπημένα βιβλία, ακούγοντας αισιόδοξα τραγούδια ή γράφοντας στο ημερολόγιό τους. Κάποιοι είπαν ότι ζήτησαν από έναν φίλο μια αγκαλιά ή ξέσπασαν σε κλάματα για να αποσυμπιεστούν.

Όταν νιώθει πεσμένη, η Jenn Lim, συγγραφέας του «Beyond Happiness», κάνει πράγματα που ξέρει ότι θα την κάνουν να χαμογελάσει, όπως το να εκπλήξει ένα αγαπημένο της πρόσωπο με ένα δώρο. Υπενθυμίζει επίσης στον εαυτό της να είναι περίεργη και να είναι ευγενική με τον εαυτό της. Εκτός από την παύση για να «προσδιορίσει και να αγκαλιάσει» τα συναισθήματά της, αναρωτιέται αν η κακή μέρα ήταν κάτι που μπορούσε να ελέγξει ή όχι. «Αν είναι υπό τον έλεγχό μου, τότε μπορώ να ενεργήσω καλύτερα σε αυτό», λέει. Και εάν δεν το ελέγχει, τότε ξέρει ότι πρέπει να το αφήσει.

Η Barbara Fredrickson, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill, επανεξετάζει συχνά τον προσωπικό της ορισμό της ευτυχίας: επιλέγει να καλλιεργεί στιγμές ουσίας και απόλαυσης. Όταν τα πράγματα φαίνονται ζοφερά, «υπενθυμίζω στον εαυτό μου πως ό,τι αντιμετωπίζω το έχουν αντιμετωπίσει και άλλοι», λέει. Το να είσαι ευτυχισμένος είναι, τελικά, μια παγκόσμια και αρχαία επιδίωξη. Παρηγορηθείτε με τη γνώση ότι ακόμη και οι άνθρωποι που είναι εμποτισμένοι με την επιστήμη της ευτυχίας θεωρούν ότι είναι μια άπιαστη έννοια μερικές φορές - και ότι δεν επιτρέπουν σε αυτό το γεγονός να τους αποτρέψει από το να έρθουν πιο κοντά σε αυτήν.

Με στοιχεία από Time