Aκόμα κι όταν έχουν δίκιο οι άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν άδικο: το δίκιο τους βασίζεται σε πλήθος λογικών σφαλμάτων, σε ιδεολογικές πλάνες, σε διαστρεβλωμένες προσλήψεις της πραγματικότητας. Παραλλήλως, επιδεικνύουν μια συνηθισμένη ανθρώπινη ιδιότητα: όλοι χάνουμε το δίκιο μας όταν συμπεριφερόμαστε με αντιπαθητικό τρόπο. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπερμεγέθυνση και καρικατούρα: το κυβερνητικό κόμμα συγκεντρώνει τις νευρώσεις, τα ελαττώματα της ελληνικής φυλής και τις ιστορικές αυταπάτες (και απάτες) της αριστερής παράταξης. Η εικόνα του είναι, για μερικούς, αποκρουστική: εθνικιστική, συμπλεγματική, κραυγαλέα, απρεπής, επιδεικτική, θρασύδειλη, γκροτέσκα – ο ΣΥΡΙΖΑ, θα το επαναλάβω, είναι κόμμα πολιτικά αναλφάβητων και κοινωνικά ανάγωγων.
Πράγματι, η πλειοψηφία των πολιτών είναι ενθουσιασμένοι, διότι, επιτέλους, έχουμε «αριστερή» κυβέρνηση που σηκώνει το ανάστημά της και κάνει άσεμνες χειρονομίες στους τυράννους – ιδιαίτερα στους Γερμανούς. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι όσοι προσβλέπουν σε σοσιαλιστική δημοκρατία, σαν αυτή που μας διέφυγε το 1949 και πέσαμε στα νύχια του καπιταλισμού, αν και, όντως, μιας ανθυπο-καπιταλιστικής ποικιλίας. Αλλά ο ενθουσιασμός, η καρτερία και η επιείκεια δεν θα διαρκέσουν εκτός αν μας βοηθήσει, σκανδαλωδώς, η τύχη – εκείνη η αλλόκοτη μεταφυσική οντότητα που οι Ελληνάρες ονομάζουν, φιλάρεσκα, «θεό της Ελλάδας».
Reality check: θεός της Ελλάδας δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει θεός γενικά. Άρα, τα πράγματα είναι σκούρα. Έχουμε αναδείξει μια καινούργια πινακοθήκη τεράτων: γελοία πρόσωπα που καλούνται να λύσουν περίπλοκα διπλωματικά προβλήματα, να κάνουν υποχωρήσεις, να προβούν σε διεκδικήσεις χωρίς να διαταράξουν τις διεθνείς συμμαχίες, να πάρουν φιλολαϊκά μέτρα χωρίς να επιδεινώσουν τη δημοσιονομική ανισορροπία. Η πολιτική δεν είναι παιχνίδι – κυρίως, δεν είναι παιχνίδι όπου μπορεί ο καθένας να επιβάλει τους δικούς τους κανόνες όπως φαίνεται να πιστεύει ο ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό δεν παίζουμε όλοι: αναθέτουμε την άσκηση της πολιτικής σε αυτούς που είναι πρόθυμοι να παραιτηθούν από πολλές προσωπικές απολαύσεις για να επιτελέσουν κυβερνητικό έργο. Και παρ’ όλ’ αυτά, όλοι εμείς οι υπόλοιποι καταλαβαίνουμε ότι η διπλωματία προϋποθέτει σεβασμό, συμπάθεια, ακόμα και γήτευση: αντιθέτως, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πασχίζοντας να ενισχύσει τη λεγόμενη «εθνική υπερηφάνεια» (σημειώνω εδώ ότι οι λαοί που έχουν υπερηφάνεια δεν την επικαλούνται) γίνεται αντιπαθής – ή, ακόμα χειρότερα, γίνεται οπερέτα. Εξάλλου, ο ΣΥΡΙΖΑ καθυβρίζει τους χριστιανοδημοκράτες και τους συντηρητικούς, κολακεύει όμως τους σοσιαλιστές που βρίσκονται σε κυβερνήσεις: το ζήτημα είναι μάλλον παραταξιακό παρά εθνικό.
Η κυβέρνηση εξελέγη από ομάδες πολιτών πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, τις οποίες τώρα καλείται να ικανοποιήσει: βολεψίες μικροαστούς, κρατικοδίαιτους συνδικαλιστές, αντιεξουσιαστές, τρομοκράτες, τρομο-οικολόγους, παράνομους μετανάστες, αιώνιους φοιτητές, μικρο-προνομιούχους, losers, τεμπέληδες, μαμόθρεφτα, πρώην ΕΑΜίτες, υπερπατριώτες, αντι-ευρωπαϊστές, νοσταλγούς του υπαρκτού σοσιαλισμού και της αριστερής εγκληματικότητας. Και φυσικά από πολίτες κατάκοπους μετά από τόσα χρόνια κυβερνητικής ανικανότητας. Αναρωτιέμαι λοιπόν, όπως και πολλοί υποστηρικτές και ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, πώς θα συνδυαστούν όλα αυτά τα συμφέροντα τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο ευρύτερο ευρωπαϊκό περιβάλλον. Ο γρίφος δεν λύνεται ούτε εκτός ευρωπαϊκού περιβάλλοντος: στην πραγματικότητα, είναι, όπως είπα στην αρχή, ζήτημα κοσμοαντίληψης και οράματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί συγχεχυμένη ιδέα για την καλοήθη κοινωνία – υποπτεύομαι μάλιστα ότι η ιδεολογία του οδηγεί σε κακοήθη κοινωνία χωρίς ουδέτερους και γενικούς νόμους, χωρίς τη δικαιοσύνη που προκύπτει από τους ουδέτερους και γενικούς νόμους.
Το τρίτο πρόβλημα –αν το πρώτο είναι η σχέση με τον ευρωπαϊκό κόσμο και το δεύτερο τα του οίκου μας– είναι η Βαβέλ του ΣΥΡΙΖΑ την οποία παρουσιάζει ως δημοκρατική πολυφωνία. Η αριστερά δεν έχει ιστορικό δημοκρατικής πολυφωνίας· έχει ιστορικό ρήξεων, διασπάσεων, ένοχης σιωπής, ηγεμονισμού, παραγοντισμού και ανθρωποφαγίας: οι περισσότεροι στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για το τι σημαίνει δημοκρατία εφόσον προέρχονται από οργανώσεις βασισμένες είτε στο λεγόμενο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, είτε στη δήθεν ελευθεριακή ιδέα «κάνω και λέω ό,τι θέλω και δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν». Έτσι, σήμερα, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, από τη θέση της εξουσίας την οποίαν εμφανώς απολαμβάνουν υπέρ το δέον, εκστομίζουν και πράττουν ό,τι τους κατεβαίνει, όποτε τους κατεβαίνει. Για μια ακόμα φορά, δημοκρατία και ελευθερία δεν είναι να λες και να κάνεις το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό: αυτός είναι ο ορισμός που δίνουν στη δημοκρατία και στην ελευθερία τα δεκατριάχρονα.
23°
