Κάπως έτσι φτάσαμε στα δύσκολα. Στις διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν για να πάρει μπρος η οικονομία. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Τώρα κανείς από τους Αυτιάδες της πολιτικής δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από «το ευρουλάκι του φτωχούλη, τη συνταξούλα της γιαγιάκας». Τώρα δεν μπορεί κανείς να κρυφτεί πίσω από την ηρωική «αντιμνημονιακή» πολιτική. Γιατί ακόμα και η τρόικα μας λέει, δεν μπορείτε να βάζετε συνεχώς φόρους και να κόβετε τους μισθούς, πρέπει να προχωρήσετε στις μεταρρυθμίσεις, να καταπολεμήσετε τη φοροδιαφυγή και τη σπατάλη. Η ανάπτυξη είναι το θέμα, λέει ο Στρoς Καν, η ανεργία είναι το πρόβλημά σας.
Αναρωτιόμουν, με την περιοριστική δημοσιονομική πολιτική είναι εύκολο, λένε κάτω τα χέρια απ’ τους μισθούς. Με τα κλειστά επαγγέλματα, με τον αποκλεισμό των άλλων δηλαδή από την εργασία, τι θα πουν; Εύκολο, η καθυστέρηση κάθε ιδεολογικού χρώματος μιλάει την ίδια γλώσσα, τη θεωρία της συνωμoσίας: «Παραδίδουν τις μεταφορές στους ξένους». Ναι, αυτό θα κάνουν οι Eυρωπαίοι φορτηγατζήδες, θα παρκάρουν στη Χαμοστέρνας.
Απορροφημένη στους αριθμούς του χρέους, η κυβέρνηση ξέχασε ποια είναι η πραγματική δουλειά της. Και τώρα, αντιμέτωπη με τα οργανωμένα επαγγελματικά συμφέροντα, δεν ξέρει πώς να τα αντιμετωπίσει. Αν υποτεθεί ότι θέλει. Βάζει πλαφόν στα καύσιμα, το αναιρεί την άλλη μέρα. Φέρνει προσχέδιο νόμου για τα φορτηγά Δημόσιας Χρήσης, που κλείνει κι άλλο αντί να ανοίγει το επάγγελμα. Το παίρνει πίσω, φέρνει καινούργιο. Δημιουργεί κακό προηγούμενο. Δίνει φορολογικές ελαφρύνσεις για να αποσβέσουν την αξία της άδειας, δίνει ασφαλιστικές ρυθμίσεις ευνοϊκές, αλλά και τριετή προθεσμία για να προετοιμαστούν. Από το 1992 η ευρωπαϊκή κοινότητα λέει ότι πρέπει να ανοίξουν τα κλειστά επαγγέλματα για να καταπολεμηθεί η ακρίβεια και η ανεργία, τι νόημα έχει να γίνει μετά από 3 χρόνια; Αν έχουμε πτωχεύσει ως χώρα σε 3 χρόνια, το τελευταίο που θα μας νοιάζει είναι τα φορτηγά. Κι όμως, παρόλα αυτά, επειδή έχει δώσει τα λάθος σήματα, ακόμα κι αυτό το μεσοβέζικο άνοιγμα συναντάει αντιδράσεις.
Το ίδιο έχει συμβεί και με το καμποτάζ, όταν το άνοιγμα των θαλάσσιων μεταφορών και η αποδυνάμωση των ολιγοπωλίων αντιμετωπίστηκε από τα μεταμφιεσμένα σε «προστάτες των ναυτικών» συμφέροντα. Νόμοι που πάνε μπρος πίσω, αλλαγές υπουργών, μεσοβέζικες λύσεις που δεν ικανοποιούν κανέναν. Ένας χρόνος έχει περάσει και τίποτα δεν έχει προχωρήσει στην απελευθέρωση της αγοράς της ενέργειας. Δεν συγκρίνουμε προτάσεις, δεν συζητάμε λύσεις, κι ας ξέρουμε ότι το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας θα έχει μεγαλύτερα αποτελέσματα στην ανάπτυξη απ’ ό,τι είχε η κοσμογονία στην αγορά τηλεφωνίας πριν μια δεκαετία.
Είναι τώρα μερικά χρόνια που η αγορά πετρελαίου θέρμανσης αυξάνει γεωμετρικά. Όσο πιο ήπιους χειμώνες έχουμε τα τελευταία χρόνια, τόσο περισσότερο πετρέλαιο καίμε. Η λαθρεμπορία καυσίμων, δηλαδή, έχει πάρει διαστάσεις σε όλο το κύκλωμα, από τα διυλιστήρια, τις εταιρείες εμπορίας, ως τα πρατήρια. Τα διαφυγόντα έσοδα του κράτους από τη φοροδιαφυγή είναι όσα εξοικονομεί μειώνοντας τους μισθούς και τις συντάξεις. Όμως εδώ τα λεφτά είναι πολλά, τα συμφέροντα είναι μεγάλα, οι παίκτες είναι τα στηρίγματα της ευυπόληπτης κοινωνίας μας. Τα μεταμφιεσμένα πάντα συμφέροντα αγωνιούν για «το καλοριφέρ του φτωχού», αντιδρούν στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Γιατί έτσι γίνεται η κοινωνική πολιτική σ’ αυτή τη χώρα, έχει μετατραπεί σε φυτώριο διαφθοράς και προνομίων για τους επιτήδειους. Κι έτσι η κυβέρνηση το παίρνει πίσω κι αυτό, μέχρι να βρει άλλο τρόπο ενίσχυσης των ασθενέστερων στρωμάτων για να μη χρεωθούν παραπάνω το πετρέλαιο θέρμανσης. Κι αντί γι’ αυτό θα αυξήσει το ΦΠΑ. Γιατί προφανώς τα ασθενέστερα στρώματα δεν επιβαρύνονται από το ΦΠΑ. Κι έτσι θα περάσει κι αυτός ο χειμώνας, θα προστεθούν μερικά δισεκατομμύρια στον παράνομο πλουτισμό.
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους δεν μπορούν να συλλάβουν τη φοροδιαφυγή, εκατομμύρια υποθέσεις είναι ανέλεγκτες, εκατοντάδες χιλιάδες εκκρεμούν στα δικαστήρια. Έτσι αναγκαστικά, για μία ακόμη φορά, προχωράνε στην περαίωση. Για όλους, ακόμα κι αυτούς που οι υποθέσεις τους έχουν φτάσει στα δικαστήρια. Τι να κάνουν; Παίρνουν λίγα απ’ όλους αφού δεν μπορούν να πάρουν από κει που πρέπει, δηλαδή επιβαρύνουν για άλλη μια φορά την κακή επιχειρηματικότητα εις βάρος της καλής, και ως γνωστόν το «κακό» χρήμα σκοτώνει το καλό. Αλλά ο εκσυγχρονισμός έχει και μια εκπαιδευτική λειτουργία. Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες, να πιστέψουμε ότι οι αλλαγές είναι προς το συμφέρον μας. Αν το κράτος δηλώνει αδυναμία και αποδέχεται τη φοροδιαφυγή, τότε ποιο είναι το κίνητρο για να αναπτυχθεί μια υγιής επιχειρηματικότητα; Στα πόσα χρόνια θα λειτουργήσουν οι μηχανισμοί του κράτους; Το σημαντικό με τέτοιου είδους επιλογές δεν είναι μόνο ο άδικος χαρακτήρας τους. Είναι ότι υπονομεύουν τις βάσεις μιας άλλου είδους ανάπτυξης. Αυτής που χρειαζόμαστε τώρα.
Αν αναρωτιέστε γιατί μετά από ένα χρόνο τα σενάρια χρεοκοπίας της Ελλάδας παραμένουν σε όλο τον κόσμο πρώτη πιθανότητα, μπορείτε να φανταστείτε το λόγο.
16°
