Μη κρατικά ΑΕΙ: Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε ψήφιση νόμου εντός Ιανουαρίου κατά την ομιλία του για τον Προϋπολογισμό 2024 - Τι προβλέπει η μεταρρύθμιση
Η συζήτηση του Προϋπολογισμού 2024 και ειδικά η τελευταία «πράξη», οι ομιλίες των πολιτικών αρχηγών, ήταν η απεικόνιση της νέας πραγματικότητας στη χώρα. Δεν έλειψε η αντιπαράθεση, ωστόσο εξέλειπε η ένταση, οι καυγάδες, οι προσωπικές αντιπαραθέσεις που σημάδευαν άλλες ανάλογες συνεδριάσεις της Ολομέλειας της Βουλής. Πίσω από την εικόνα αυτήν κρύβεται αφενός ο κατακερματισμός της Αντιπολίτευσης, με την Αριστερά να είναι σε φάση αναδιοργάνωσης, αφετέρου η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία της κυβέρνησης, που επιβεβαιώνεται και σε όλες τις δημοσκοπήσεις.
Όπως το περιέγραψε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του: «Η πατρίδα μας σήμερα διαθέτει ακλόνητη πολιτική σταθερότητα, με ισχυρή κυβέρνηση, με άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ένα σαφές τοπίο των κομματικών δυνάμεων. Διαμορφώνεται, κατά συνέπεια, ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για ακόμα περισσότερες επενδύσεις, για πρόσθετη ανάπτυξη».
Εκτός της οικονομικής ανάπτυξης, που αποτελεί το θεμέλιο, το περιβάλλον είναι ευνοϊκό και για την προώθηση της μεταρρυθμιστικής ατζέντας της κυβέρνησης.
«Αλλαγές που γίνονται προτεραιότητα για την κυβέρνησή μας, παρέχοντας αξιοπρεπή υγεία, σύγχρονη παιδεία, ισχυρή άμυνα και ασφάλεια, ένα ευέλικτο και ψηφιακό κράτος, αλλά και πιο γρήγορη και αποτελεσματική Δικαιοσύνη» είναι οι στόχοι που περιέγραψε ο πρωθυπουργός.
Η πρώτη κίνηση σε αυτό το πεδίο ανακοινώθηκε ήδη και αποτελεί μια εμβληματική μεταρρύθμιση για την κυβέρνηση: ψήφιση νόμου για μη κρατικά ΑΕΙ. Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, το νομοσχέδιο θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο εντός της τρέχουσας εβδομάδας και θα τεθεί άμεσα σε διαβούλευση, προκειμένου να ψηφιστεί εντός του Ιανουαρίου 2024.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η «κωδική» ονομασία του νόμου είναι «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο», καθώς στοχεύει στην απελευθέρωση της ανώτατης εκπαίδευσης από την κρατική γραφειοκρατία και από το κρατικό μονοπώλιο.
Δεδομένου ότι ακόμη δεν έχει αναθεωρηθεί το άρθρο 16 του Συντάγματος, ώστε να είναι δυνατή η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ από αυτοτελείς εθνικές πρωτοβουλίες, ο νόμος για τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα βασίζεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει τη σύναψη διακρατικών συμφωνιών και μέσω του οποίου ανοίγει ο δρόμος για την ίδρυση ΑΕΙ από ξένα πανεπιστήμια στην Ελλάδα.
Όπως έχει δηλώσει πρόσφατα ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, τα κριτήρια για την αδειοδότηση και τη λειτουργία τους θα είναι πολύ αυστηρά. «Δε θα έχουμε Πανεπιστήμια του ενός ορόφου» έχει τονίσει.
Τα κριτήρια τα οποία θα τεθούν αναμένεται να είναι τόσο οικονομικά, όσο και ακαδημαϊκά, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα αναβαθμιστεί η ανεξάρτητη Αρχή για τη διασφάλιση της ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ), που θα έχει τον καίριο ρόλο εποπτείας τους.
Ο στόχος της μεταρρύθμισης
Ο στόχος της κυβέρνησης είναι διττός, καθώς εκτός της απελευθέρωσης και ενίσχυσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας, τα μη κρατικά πανεπιστημία αναμένεται να προσελκύσουν σπουδαστές και από το εξωτερικό -κάτι που θα έχει αντανάκλαση στο ΑΕΠ, αλλά και στην ανάπτυξη μιας νέας ιδιότητας της Ελλάδας ως εκπαιδευτικού προορισμού για σπουδαστές και καθηγητές από ολόκληρο τον κόσμο, κατά τα πρότυπα της Κύπρου.
Η αρχαία ελληνική γραμματεία αποτελεί συστατικό στοιχείο του DNA της χώρας και η Ελλάδα θα ήταν μοναδικός προορισμός για κλασικές σπουδές. Ωστόσο πέραν του αναμενόμενου, και ακολουθώντας τις εκπαιδευτικές τάσεις, τα πρώτα μη κρατικά πανεπιστήμια που πρόκειται να λειτουργήσουν στη χώρα θα προσφέρουν προγράμματα σπουδών για τους τομείς της ιατρικής, της πληροφορικής και της μηχανικής.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ενδιαφερόμενοι ήδη «χτυπούν την πόρτα» της χώρας και δεν αποκλείεται η διαδικασία αδειοδοτήσεων παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων να «τρέξει» εντός του 2024.
Πιερρακάκης: Απελευθέρωση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενίσχυση και εξωστρέφεια του δημόσιου ΑΕΙ
Πρόσφατα, ο Κυριάκος Πιερρακάκης είχε δηλώσει στην Political: «Η ρύθμιση αυτή έρχεται να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που μας δίνει τόσο το Σύνταγμα, όσο και το ενωσιακό δίκαιο, ώστε η Ελλάδα να ευθυγραμμιστεί με τη διεθνή πρακτική. Θέλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Κύπρου, η οποία με τις κατάλληλες θεσμικές μεταρρυθμίσεις αναδείχθηκε μέσα σε λίγα χρόνια σε περιφερειακό ακαδημαϊκό κέντρο, απελευθερώνοντας τις δυνατότητες του ακαδημαϊκού και ερευνητικού δυναμικού της και προσελκύοντας φοιτητές και καθηγητές από άλλες χώρες».
Σχετικά με το άρθρο 16, είχε σημειώσει: «Η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος παραμένει βασική μας επιδίωξη, καθώς έτσι θα επιλύσουμε με τρόπο οριστικό έναν ιστορικό αναχρονισμό. Όταν έρθει η ώρα της συζήτησης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλες τις παραμέτρους, ωστόσο αυτό που μπορούμε να πούμε αυτή τη στιγμή είναι ότι εκτιμούμε ότι θα έχουμε ακόμα πιο έντονο ενδιαφέρον.»
Παράλληλα, ο υπουργός Παιδείας είχε τονίσει: «Τα δημόσια πανεπιστήμια παραμένουν η βασική μας προτεραιότητα και η ενίσχυσή τους αποτελεί κεντρική μας επιδίωξη. Και η πρόοδος των δημόσιων πανεπιστημίων μας περνά μέσα από πολλές πρωτοβουλίες: είναι, ασφαλώς, η αύξηση της χρηματοδότησης για υποδομές, για έρευνα και για τη φοιτητική μέριμνα, αλλά ταυτόχρονα πρόοδος είναι και η μείωση της γραφειοκρατίας, η ενθάρρυνση της εξωστρέφειας, η επένδυση σε σύγχρονα αντικείμενα και προγράμματα σπουδών.
»Όλα αυτά για εμάς αποτελούν μια ενιαία πρόκληση, που θα μπορούσαμε να την συνοψίσουμε ως "ελεύθερο πανεπιστήμιο": ένα πανεπιστήμιο που θα διαθέτει τους αναγκαίους πόρους, λειτουργικές δομές, έμφαση στη γνώση και καινοτόμο προσανατολισμό.»
Τι θα προβλέπει το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά ΑΕΙ
Εν αναμονή της παρουσίασης του νομοσχεδίου, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα προβλέπει:
Για τα δημόσια ΑΕΙ:
εμβάθυνση της πολιτικής για διεθνοποίηση των ελληνικών Πανεπιστημίων
καθιέρωση περισσότερων κοινών προγραμμάτων με ξένα ΑΕΙ
δημιουργία περισσότερων ερευνητικών προγραμμάτων
σχέδιο χρηματοδότησης των φοιτητών με πρωτότυπες ιδέες σε κατηγορίες όπως πχ τεχνολογία
Για τα μη κρατικά ΑΕΙ:
Θα εξετάζεται η αναπτυξιακή στρατηγική του και θα αξιολογείται η βιωσιμότητα και η προοπτική του.
Θα δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων σε συνεργασία με ελληνικούς ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς.
Θα τεθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την αδειοδότηση που θα περιλαμβάνουν επάρκεια υποδομών τόσο για τη βασική λειτουργία (αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια, βιβλιοθήκη) όσο και για τη φοιτητική μέριμνα (σίτιση, στέγαση, αθλητικές εγκαταστάσεις κλπ.).
Θα υπάρχουν προϋποθέσεις για τη διαδικασία επιλογής και εξέλιξης του ακαδημαϊκού προσωπικού.
Οι προϋποθέσεις εγγραφής των σπουδαστών θα ορίζονται από τον Κανονισμό Σπουδών του κάθε Ιδρύματος. Εκτιμάται, ωστόσο, ότι σε περιζήτητες σχολές ως προϋπόθεση θα τεθεί η υψηλή βαθμολογία σε συγκεκριμένα μαθήματα.
Για την εγγραφή, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να κατέχει απολυτήριο Λυκείου ή απολυτήριο που αποκτήθηκε σε άλλη χώρα ισότιμο με του ελληνικού Λυκείου.
9°
