Εκλογές 2023: Τα σενάρια μετεκλογικών συνεργασιών, τα ιστορικά παραδείγματα στην Ελλάδα, και η ανάγκη προεκλογικού διαλόγου με προγράμματα και θέσεις.
Πήραν φωτιά τα εκλογικά κομπιουτεράκια και δήλωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης ότι η μόνη περίπτωση συνεργασίας της ΝΔ μετά τις επαναληπτικές εκλογές είναι με το ΠΑΣΟΚ. Πέταξε δηλαδή παραγάδι ο Υπουργός Ανάπτυξης για να φανεί αν και μέχρι που ο ψηφοφόρος χρυσόψαρο αντέχει το παράδοξο (οι κατηγορίες του κυρίου Ανδρουλάκη ότι τον παρακολουθούσε το Μαξίμου αν δεν κάνω λάθος δεν έχουν αποσυρθεί).
Μισό λεπτό. Η ανάγκη να μην σερνόμαστε σε συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις περιμένοντας την έδρα 151 της ΔΗΑΝΑ είναι προφανής και η αγωνία λογική. Αλλά η υπερπλούστευση των κυβερνητικών συνασπισμών και η μετατροπή τους σε αριθμητικό υπολογισμό είναι άλλο ένα σύμπτωμα της ανώριμης πολιτικής μας.
Στις σοβαρές χώρες (και εκεί χρειάζονται κυβερνήσεις νομίζω) οι μετεκλογικές συνεργασίες βασίζονται σε 3 πυλώνες. Πρώτον τα κόμματα έχουν ξεδιπλώσει προεκλογικά προγράμματα, μανιφέστα, ιδεολογικές θέσεις, ακόμα και συγκεκριμένες καίριες νομοθετικές προθέσεις. Δεύτερον, όταν τα κουκιά δεν φτάνουν, οργανώνονται σοβαρές και σκληρές διαπραγματεύσεις ώστε να εξευρεθούν πιθανοί κοινοί παρονομαστές και να μειωθούν οι ιδεολογικοί διαιρέτες. Τρίτον, υιοθετείται ένα πρόγραμμα συγκυβέρνησης και φυσικά μοιράζονται ως λάφυρα τα χαρτοφυλάκια και τα υπουργεία.
Έτσι συνεργάστηκαν οι φιλελεύθεροι με τους Τόρηδες στην Μ. Βρετανία, δημιουργήθηκαν συνασπισμοί στην Γερμανία και δυστυχώς ή ευτυχώς κατασκευάστηκαν κυβερνήσεις στην Ιταλία. Σε χώρες όπως το Βέλγιο και η Αυστρία αυτές οι μετεκλογικές ζυμώσεις καθυστέρησαν υπερβολικά αλλά κατέδειξαν το πόσο σοβαρό είναι να μην ορκίζονται άρπα-κόλα αλγεβρικές κυβερνήσεις. Άλλωστε οι μελέτες των οικονομολόγων, ιδιαίτερα στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, απέδειξαν ότι η εύθραυστες κυβερνήσεις συνεργασίας προ-αξιολογούνται από τις αγορές και οδηγούν σε αρνητικές τάσεις (και τελικά οδηγούν κυκλικά στην πτώση τους).
Τώρα θα πει κάποιος ότι σε αυτές της χώρες δεν απειλεί να έρθει νύχτα ο Ερντογάν. Αλλά και πάλι η πίεση για συνέχεια είναι υπαρκτή όπως και η ανάγκη για μια λογική στην συνεργασία. Αντέχουμε ένα μπλε-πράσινο μόρφωμα; (όλο ξέρουμε τι βγάζει αυτό το χρωματικό μίγμα).
Η Ελλάδα έχει μια εξαιρετικά απογοητευτική ιστορία κυβερνητικών συγκατοικήσεων. Από τα υβρίδια της δεκαετίας του 1960 φτάσαμε στα τέλη του 1989, οπότε (ανεξάρτητα από τις προθέσεις) συνυπήρξε η ΝΔ με το ΚΚΕ χωρίς καμία ιδεολογική λογική ενάντια στον Ανδρέα Παπανδρέου. Και μετά όλοι μαζί ενάντια στην ακυβερνησία. Το αδιανόητο παράδοξο να συνεργάζεται ένα αριστερό κόμμα με ριζοσπαστική ατζέντα με ένα δεξιό λαϊκό ξενοφοβικό μόρφωμα συνέβη πρόσφατα. Ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δείχνει την ιστορικά ανυπόφορη ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται οι συγκυβερνήσεις στην χώρα μας.
Και ο κύριος Ανδρουλάκης έχει οριοθετήσει την πολιτική του περιοχή ως όμορος χώρος του ΣΥΡΙΖΑ. Το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να ανακτήσει τον παλιό του καλό εαυτό (ματαίως) προσελκύοντας φρέσκους υποψηφίους με αριστερή χροιά. Δυσκολεύομαι λοιπόν να δω την πιθανή πρασινομπλε συγκυβέρνηση ως κάτι άλλο πέρα από την απόλυτη νόθευση ενός κυβερνητικού προγράμματος που έχει εφαρμόσει μέχρι σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ως έναν αδιανόητο γάμο ενός ζευγαριού που θα κοιμάται χωριστά και θα ψάχνει τρόπους να κερδίσει πόντους. Ως απότοκο μιας θεσμικής και διαλεκτικής ένδειας.
Και τι να κάνει ο άνθρωπος αν δεν έχει αυτοδυναμία; Το ΝΔΟΚ θα προκύψει ως αναγκαιότητα, σκέφτεται προφανώς ο κύριος Γεωργιάδης. Μπρος γκρεμός ακυβερνησίας και πίσω τρικυμιώδες ανορθόδοξο ρέμα. Ίσως έτσι αναδυθούν επιτέλους νέα ρεύματα, κινήματα, κόμματα που θα εκπροσωπήσουν την κοινωνία και θα επιβάλουν κυβερνητικές θέσεις. Ή θα ανακάμψει ο δικομματισμός και θα εξαφανίσει τα μικρά στο πέρασμά του.
Σε κάθε περίπτωση ας σβήσουν τα κομπιουτεράκια και ας αρχίσει ένας γόνιμος προεκλογικός διάλογος με προγράμματα και θέσεις. Και κάτι καλό μπορεί να βγει.
Δυστυχώς, η χώρα οδεύει σε ένα ακόμα εφιαλτικό αδιέξοδο. Το πολιτικό προσωπικό έχει διαγράψει από τη μνήμη του τα χρόνια και τις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
12°
