Ο πόνος αφαιρεί τη μεγάλη εικόνα του κόσμου

Δεν ξέρω αν μόνο τα δικά μου πόδια κόπηκαν, όταν ήρθα αντιμέτωπη με την είδηση ότι αρματοπομπή (ρωσικά άρματα μάχης) 67 χιλιομέτρων (!) οδεύουν προς το Κίεβο. Πώς είναι να έχεις απομείνει σε εκείνη την πόλη. Κι αν διαβεβαιώνουν οι Ρώσοι πως υπάρχουν δίοδοι ανοιχτές για τη διαφυγή του κόσμου, εμείς ξέρουμε πως δεν μπορούν να φύγουν όλοι. Δεν μπορείς να φύγεις αν είσαι γιατρός, νοσηλεύτρια, υπεύθυνη επικοινωνιών, εργαζόμενη σε καταστήματα τροφοδοσίας, ή δεν ξέρω τι άλλο (σίγουρα όμως υπάρχουν πολλά ακόμα επαγγέλματα) που απαιτεί την προσωπική σου παρουσία, μέσα σε εμπόλεμες πόλεις.

Και πού είναι όλοι αυτοί που απέμειναν. Σε καταφύγια μαθαίνουμε, στους σταθμούς και τις σήραγγες του μετρό. Σε μια χώρα που η θερμοκρασία αυτή την εποχή δεν ανεβαίνει πάνω από τους δέκα βαθμούς, κοιμούνται στους σταθμούς του μετρό και στα καταφύγια τα χωμένα κάτω από την επιφάνεια της γης για πέμπτη μέρα. Και πόσες μέρες ακόμα θα κοιμούνται εκεί. Και πόσο πολύ κρυώνουν. Και τι κάνουν με τα νεογέννητα, τους ηλικιωμένους με άνοια, τι κάνουν με τα παιδιά που ουρλιάζουν, τους έφηβους που τρέμουν (σιωπηλοί το πιθανότερο).

Τι κάνουν με τον φόβο τους. Πόσο φόβο μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος. Και για πόσο καιρό. Το ξέρουν ότι έρχονται. Αυτό είναι το κακό ή το καλό της διαδικτυακής διασύνδεσης. Περιμένουν τα άρματα να μπουν στην πόλη τους. Ή να μην μπουν. Μικρή η πιθανότητα να μην μπουν. Όσα από τα παιδιά τους, τα παιδιά των φίλων και τα παιδιά των εχθρών τους κι αν πέσουν μπροστά στα άρματα, στο τέλος θα μπουν. Είναι πολλά. Κι εκείνοι τι θα κάνουν. Θα ακούν τις ερπύστριες πάνω από τα κεφάλια τους. Γνωρίζοντας ότι στο μεταξύ έλιωσαν ό,τι βρήκαν στο πέρασμά τους, επειδή σε έναν πόλεμο μόνο έτσι προχωράς, λιώνοντας.

Τι απ’ όλα όσα θα λιώσουν είναι δικό τους. Όλα. Ακόμα κι αν το σπίτι τους μείνει όρθιο, έχει γκρεμιστεί η ζωή τους. Ο κόσμος όπως τον άφησαν τη νύχτα της 23 Φεβρουαρίου 2022 δεν θα ξημερώσει ποτέ. Τον πήρε παραμάζωμα η Ιστορία. Τον αλέθει ακόμα. Αλέθει ανθρώπινα μέλη και ψυχισμούς. Κι αυτοί εκεί, στα υπόγεια, όσο ο πάνω κόσμος χάνεται, μέχρι να τους καλέσει (δεν ξέρουμε πια μέρα) να βγουν επάνω και να τον αντικρύσουν. Όπως στην ταινία του Κουστουρίτσα. Και θα τον κοιτάξουν: λωλοί και άλαλοι. Έχοντας μεταμορφωθεί. Σε τι; Αυτή είναι η ερώτηση. Πόσο ο πόνος σού αφαιρεί τη μεγάλη εικόνα του κόσμου. Αυτός είναι ο κίνδυνος. Επειδή ο εθνικισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά αυτό. Απώλεια της μεγάλης εικόνας. Μια μικρή, μικρότατη σμίκρυνση του κόσμου. Και μια αρματοπομπή 67 χιλιομέτρων που οδεύει προς την πόλη σου, μια χαρά μπορεί να σου μικρύνει τον κόσμο, και για πολλές γενιές στη συνέχεια.