Γεραπετρίτης - Μιχαηλίδου: Κανείς δεν είναι «αόρατος»

Παγκόσμια Ημέρα για την Αναπηρία η σημερινή Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου και η καθημερινότητα στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, έχει καταστεί ακόμη πιο δύσκολη για τους συνανθρώπους μας με αναπηρία, εξαιτίας των περιορισμών και των ιδιαίτερων συνθηκών της κοινωνικής αποστασιοποίησης, που επιβάλλει η εξάπλωση της πανδημίας του νέου κοροναϊού SARS – COV 2.

Η ATHENS VOICE μιλά σήμερα με τον υπουργό Επικρατείας και συντονιστή υπουργό για το εθνικό σχέδιο δράσης για την αναπηρία, Γιώργο Γεραπετρίτη, καθώς και με την υφυπουργό Πρόνοιας, Δόμνα Μιχαηλίδου, σχετικά με την πορεία της υλοποίησης των δράσεων για τους αναπήρους συνανθρώπους μας, καθώς και για τους τρόπους με τους οποίους η κυβέρνηση επιδιώκει να δώσει περιεχόμενο στα δικαιώματά τους και να ανταποκριθεί στις αναγνωρισμένες ανάγκες τους.

Γιώργος Γεραπετρίτης: Καμία καθυστέρηση στο σχέδιο δράσης για την αναπηρία

Κύριε υπουργέ, οι ανάπηροι συνάνθρωποί μας είναι οι πλέον «αόρατοι» μέσα στο lockdown, εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Υπάρχουν δράσεις και πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στην κατεύθυνση της συμπαράστασης και της παροχής βοήθειας σε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί ακόμη και να νοσήσουν στο σπίτι τους, χωρίς να διαθέτουν κάποια εξωτερική υποστήριξη;
Για την Κυβέρνηση τα άτομα με αναπηρία είναι κάθε άλλο παρά «αόρατα». Πέρα από τον κεντρικό σχεδιασμό, με την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, εν μέσω πανδημίας λάβαμε μία δέσμη μέτρων ειδικά για τα άτομα με αναπηρία. Και αυτό διότι κατεξοχήν σήμερα απαιτείται επαγρύπνηση ώστε να μην ενταθούν οι κοινωνικές ανισότητες και να προστατευθούν τα δικαιώματα και να διευκολυνθεί η δύσκολη καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις. Ενδεικτικά αναφέρω ότι δόθηκε παράταση στην καταβολή συνταξιοδοτικών παροχών και προνοιακών επιδομάτων για όσα αιτήματα παράτασης επηρεάζονται από την αναβολή των συνεδριάσεων των υγειονομικών επιτροπών ΚΕΠΑ λόγω Covid-19, δόθηκε παράταση καταβολής βεβαιωμένων οφειλών και δόσεων ρυθμίσεων και, το πιο σημαντικό εκτιμώ, τα σχολεία ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης παραμένουν ανοιχτά παρόλο που όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης λειτουργούν αποκλειστικά εξ αποστάσεως. Είμαστε εδώ, τα αντανακλαστικά μας είναι σε εγρήγορση, και επιχειρούμε την συνολική και αποτελεσματική αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.

Σε μία περίοδο κατά την οποία τα νοσοκομεία του ΕΣΥ της χώρας μας μετατρέπονται εκ των πραγμάτων σε νοσοκομεία COVID – 19, τι θα λέγατε στους αναπήρους συνανθρώπους μας, οι οποίοι φοβούνται να προσέλθουν στο νοσοκομείο, στο οποίο παρακολουθούνται, προκειμένου να συνεχίσουν κανονικά τις θεραπείες τους;
Είναι σημαντικό να δίνουμε – με έργα, όχι λόγια – το μήνυμα ότι η ζωή συνεχίζεται, ότι η ζωή δεν περιμένει και το κράτος δεν παραλύει. Αυτονόητα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, εν μέσω πανδημίας η σύσταση είναι οι πολίτες να επισκέπτονται τα νοσοκομεία και τα ιδιωτικά ιατρεία για περιστατικά που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, ώστε να μην επιβαρύνεται το σύστημα υγείας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πολίτες πρέπει να αποφεύγουν τα νοσοκομεία σε κάθε περίπτωση.

Ο φόβος να μην κολλήσουμε τον ιό, δεν πρέπει να αποβεί μοιραίος για την υγεία μας ή και για την ίδια μας τη ζωή. Για αυτόν τον λόγο εστιάζουμε στην τήρηση μέτρων αυτοπροστασίας ιδίως σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Άλλωστε, από την έναρξη της πανδημίας, γίνεται μία τιτάνια προσπάθεια, ώστε να μπορεί το ΕΣΥ να διαχειριστεί όχι μόνον τα περιστατικά κορονοϊού, αλλά και κάθε άλλο περιστατικό που χρήζει ιατρικής φροντίδας. Μέσα στην πανδημία, αυξήθηκε το προσωπικό του ΕΣΥ από 88.690 σε 100.984 και μονιμοποιούνται, μετά από κρίση, επιπλέον 4.000 γιατροί και νοσηλευτές. Επιπλέον, οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ήδη έχουν υπερδιπλασιαστεί από 557 σε 1.262 με αποτέλεσμα να αντέχει σήμερα το σύστημα υγείας, παρά τη μεγάλη πίεση, ενώ μέχρι πρότινος και διαχρονικά οι εντατικές ήταν γεμάτες και υπήρχε διαρκής και μεγάλη λίστα αναμονής. Προσωπικό και δομές θα παραμείνουν παρακαταθήκη για το αύριο του ΕΣΥ.

Κύριε υπουργέ, έχει ανασταλεί η εφαρμογή του εθνικού σχεδίου δράσης για την αναπηρία, εξαιτίας της εξάπλωσης της επιδημίας του νέου κορονοϊού SARS – COV2 στη χώρα μας; Θα πάνε όλες οι δράσεις προς τα πίσω χρονικά;
Στις 24 Νοεμβρίου παρουσιάστηκε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, παρουσία όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων, του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εθνικής Συνομοσπονδίας για τα Άτομα με Αναπηρία το πρώτο στην Ελλάδα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το χρονοδιάγραμμα που είχε τεθεί για τις εργασίες και την ολοκλήρωση του Εθνικού Σχεδίου, ήδη με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού από τον Αύγουστο του 2019, τηρήθηκε με συνέπεια και ακρίβεια παρά τις έκτακτες συνθήκες του lockdown.

Είναι ένας φιλόδοξος αλλά ρεαλιστικός οδικός χάρτης άσκησης δημόσιας πολιτικής, συνεκτικός και δυναμικός που καταλαμβάνει οριζόντια όλες τις επιμέρους δράσεις των εμπλεκόμενων υπουργείων και φορέων και οριζόντιες πολιτικές όπως η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και η σύσταση Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας. Για πρώτη φορά χαρτογραφήθηκε το σύνολο των δικαιωμάτων και παροχών με τη συμβολή όλων των Υπουργείων και αρμόδιων φορέων. Αυτό μας επέτρεψε να εντοπίσουμε τις ελλείψεις αλλά και τα περιθώρια αναβάθμισης και αξιοποίησης υφιστάμενων προγραμμάτων υποστήριξης, όπως το «Βοήθεια στο Σπίτι» και το

«Πρόληψη στο Σπίτι». Στο Σχέδιο, εξάλλου, εντάσσονται εμβληματικές δράσεις, όπως η θεσμοθέτηση του Προσωπικού Βοηθού και η δημιουργία της Ηλεκτρονικής Κάρτας Αναπηρίας και της Ενιαίας Πύλης Παροχών, καθώς και δράσεις ψηφιακής προσβασιμότητας, όπως ενδεικτικά για την διεκπεραίωση εργασιών από τα ΚΕΠ και την προώθηση της τηλεκπαίδευσης και της τηλεργασίας, που αποδεικνύονται απαραίτητα μέτρα την περίοδο της πανδημίας, για να έχει ο κάθε πολίτης μία κατά το δυνατόν ομαλή καθημερινότητα.

Δεν θα υπάρξει καμία αναστολή ή καθυστέρηση στα χρονοδιαγράμματα που έχουμε θέσει. Όπως δεν υπήρξε καμία καθυστέρηση και στην παραγωγή του Εθνικού Σχεδίου, που περιέλαβε εκτενή διαβούλευση με τους φορείς του αναπηρικού κινήματος και της κοινωνίας των πολιτών, συνεχείς διασκέψεις της τεχνικής ομάδας από όλα το δημόσιο και πολύ σκληρή δουλειά από όλους μας. Σε σχέση με την εφαρμογή του Σχεδίου, πολλές από τις δράσεις του που περιλαμβάνονται σε αυτό, είναι ήδη σε εξέλιξη, βελτιώνοντας την καθημερινότητα πολλών συμπολιτών μας με αναπηρία. Επιπλέον, στο αμέσως επόμενο διάστημα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τη σύσταση Εθνικής Αρχή

Προσβασιμότητας. Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι νομίζω ότι το Εθνικό Σχέδιο διαθέτει ένα σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης της εφαρμογής του, ώστε να εξασφαλισθεί η υλοποίηση των δράσεων αυτών και κυρίως εντός των ορισθεισών προθεσμιών. Αποτελεί στοίχημα της παρούσας Κυβέρνησης η βελτίωση της προσβασιμότητας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής των ατόμων με αναπηρία και θα φροντίσουμε να το κερδίσουμε. Διότι η ποιότητα κάθε κοινωνίας και η αξία κάθε πολιτείας κρίνεται εν τέλει από τη στάση της απέναντι στα ευάλωτα μέλη της.

Δόμνα Μιχαηλίδου: Βασικός πυλώνας της πολιτικής μας η αποϊδρυματοποίηση

Πώς προχωράει η θέσπιση και εφαρμογή του θεσμού του προσωπικού βοηθού; Η πανδημία έχει πάει πίσω αυτή την τόσο χρήσιμη για τους συνανθρώπους μας με αναπηρία πρωτοβουλία;
Κάθε άλλο, η δουλειά συνεχίζεται σε όλα τα επίπεδα και μάλιστα με πιο έντονους ρυθμούς καθώς χωρίς συναντήσεις επισκέψεις και όσα έχουν εκ των πραγμάτων περιοριστεί επικεντρωνόμαστε στις δράσεις και τις πολιτικές. Η θέσπιση του προσωπικού βοηθού είναι χρόνιο αίτημα των αναπήρων συμπολιτών μας, βασισμένο στην εμπειρία και τις καλές πρακτικές άλλων χωρών. Ως κυβέρνηση ακόμα και μέσα στις συνθήκες της πρωτόγνωρης κρίσης της πανδημίας εργαστήκαμε από την πρώτη στιγμή για τον λεπτομερή σχεδιασμό και την εφαρμογή του εξαιρετικά χρήσιμου αυτού θεσμού. Η δράση του προσωπικού βοηθού, ενός ανθρώπου με ειδική κατάρτιση και γνώση των αναγκών έχει ως αντικείμενο την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία στην καθημερινή και την επαγγελματική τους ζωή. Γνωρίζετε καλύτερα από όλους πόσο μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στην ανεξάρτητη διαβίωση αλλά και στην πρόληψη και την αποφυγή της ιδρυματοποίησης. Αυτό το έχει θέσει και ως στόχο ήδη από το 2007 η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και πλέον - για πρώτη φορά ως χώρα - το έχουμε συμπεριλάβει στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης.

Πιο συγκριμένα, ως Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχουμε υποβάλει πρόταση για χρηματοδότηση ενός Πιλοτικού Προγράμματος από το Ταμείο Ανάκαμψης και είμαστε αισιόδοξοι ότι η πρότασή μας αυτή θα εγκριθεί. Το Πιλοτικό Πρόγραμμα θα αφορά 3.000 ΑμεΑ, έχει εκτιμώμενο κόστος 32.000.000€ και θα έχει διάρκεια 18 μηνών. Βάσει των συμπερασμάτων του Πιλοτικού Προγράμματος θα υλοποιηθεί ακολούθως το αντίστοιχο εθνικό πρόγραμμα για τον Προσωπικό Βοηθό.

Εδώ και χρόνια ακούμε για αποϊδρυματοποίηση για τους συνανθρώπους μας με αναπηρία και αποϊδρυματοποίηση δεν βλέπουμε, καθώς, ακόμη και οι κοινοτικές δομές πρόνοιας καταλήγουν πλέον να αποτελούν μικρά άσυλα. Πώς σχεδιάζετε να αντιμετωπίσετε αυτό το πρόβλημα;
Πράγματι, η αποϊδρυματοποίηση ήταν για πολλά χρόνια το ανεκπλήρωτο ζητούμενο στη χώρα μας. Υπάρχουν πολλές πτυχές της με τις οποίες έχουμε ήδη ασχοληθεί και έχουμε τόσο προωθήσει ρυθμίσεις όσο και υλοποιήσει δράσεις. Άλλωστε η αποϊδρυματοποίηση είναι μια διαδικασία δύο κατευθύνσεων: αφενός στοχεύει στην έξοδο από τα ιδρύματα κι αφετέρου στην πρόληψη της εισαγωγής σε αυτά

Χαρακτηριστικά αναφέρω όσα έχουμε κάνει στο σκέλος των υιοθεσιών/αναδοχών. Μεταρρυθμίζοντας το σύστημα και καθιστώντας λειτουργικό και εφαρμόσιμο το νομικό πλαίσιο, έχουμε επιταχύνει τις διαδικασίες, ώστε κάθε ένα παιδί από τα 1700 που ζουν τώρα στα 82 ιδρύματα της χώρας να βρει το συντομότερο μια οικογένεια. Πρόκειται για άλλο ένα παράδειγμα πολιτικής που σχεδιάσαμε και ήδη υλοποιούμε μέσα στην πανδημία. Ενισχύοντας, ειδικότερα, την αναδοχή φροντίζουμε προληπτικά, ώστε π.χ. τα παιδιά ήδη από το νοσοκομείο να βρίσκουν ανάδοχες οικογένειες και να μη φτάνουν σε ιδρύματα. Για την προώθηση της αναδοχής συνεργαζόμαστε στενά με τη UNICEF και ειδικά για την αναδοχή παιδιών με αναπηρία προχωράμε στην καθιέρωση ειδικού επιδόματος. Με όλες αυτές τις δράσεις καταφέραμε και η Ελλάδα έχει επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μια από τις 7 μόλις χώρες που θα τρέξουν το πιλοτικό πρόγραμμα Child Guarantee συνολικά για την παιδική προστασία με εδικό σκέλος για την αποϊδρυματοποίηση. Στο ευρύτερο πλαίσιο, η Εθνική Στρατηγική για την Αποϊδρυματοποίηση είναι από τους βασικότερους πυλώνες των πολιτικών μας για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Για την εκπόνησή της συνεργαστήκαμε με διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς, εμπειρογνώμονες και αρμόδιους φορείς και ειδικά με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Παρόχων Ατόμων με Αναπηρία (ΕASPD) ώστε να καταλήξουμε σε μια συνολική, περιεκτική και κυρίως υλοποιήσιμη πολιτική, βασισμένη στην εμπειρία άλλων χωρών.

Τα δικαιώματα και οι παροχές για τους ανάπηρους συμπολίτες μας χαρακτηρίζονται από ένα διαιδαλώδες, γραφειοκρατικό και δυσπρόσιτο σύστημα. Πώς σκοπεύετε να παρέμβετε για να μη χάνονται όλα αυτά στην ταλαιπωρία και την αναποτελεσματικότητα;
Εδώ ακριβώς είναι που στρεφόμαστε στις σύγχρονες τεχνολογίες και την πληροφορική. Προβλέπουμε για όλα αυτά στο Εθνικό Σχέδιο τόσο με τη δημιουργία της Κάρτας Αναπηρίας όσο και με την Εθνική Πύλη Παροχών Αναπηρίας. Η Κάρτα θα χορηγείται σε όλα τα άτομα με αναπηρία άνω του 67% που δικαιούνται επίδομα και οι κάτοχοι της θα μπορούν, με την επίδειξή της, να απολαμβάνουν παροχών, υπηρεσιών και δικαιωμάτων, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά να επιδεικνύουν το πιστοποιητικό αναπηρίας τους ή κάποια ιατρική γνωμάτευση ή άλλες κάρτες ή δελτία αναπηρίας. Διευκολύνουμε έτσι την καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία αλλά και προστατεύουμε τα ευαίσθητα προσωπικά τους δεδομένα -ιδίως των ατόμων με «αόρατες» αναπηρίες. Μέσω της ψηφιακής συγκέντρωσης των στοιχείων θα επιβεβαιώνεται ότι ένα άτομο μπορεί να καταστεί δικαιούχος κάποιας παροχής, θα χορηγείται και θα παρέχονται και σχετικές πληροφορίες, χωρίς να υποβάλει σε διαφορετικές υπηρεσίες τα ίδια έγγραφα. Με αυτά τα εργαλεία θα έχουμε όλα τα απαραίτητα στοιχεία για μια γρήγορη αποτελεσματική και εύστοχη δημόσια πολιτική προς όφελος των αναπήρων συμπολιτών μας. Κι εδώ επομένως ισχύει πως ότι δεν μπορείς να το μετρήσεις δεν μπορείς και να το βελτιώσεις.