Ο Μάνος Βουλαρίνος γράφει για τον σεξισμό και για την αντιμετώπιση των γυναικών ως αξεσουάρ ηγετών χωρών.
Ανάμεσα στις πιο ταλαιπωρημένες λέξεις των τελευταίων ετών είναι η λέξη «σεξισμός». Από λέξη που περιγράφει την υποτιμητική αντιμετώπιση που έχει να κάνει με το φύλο, έχει μετατραπεί σε καραμέλα που πιπιλάει κάθε κυρία που θέλει να αποφύγει την κριτική και κάθε κύριος που θέλει να βοηθήσει κάποια κυρία να αποφύγει την κριτική. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ο σεξισμός είναι μια λέξη κενή περιεχομένου. Κάθε άλλο. Ο σεξισμός είναι πανταχού παρών και -όπως θυμήθηκα παρακολουθώντας τα ρεπορτάζ από την επίσκεψη του Κινέζου προέδρου- σε ελάχιστες περιπτώσεις τόσο απροκάλυπτος και ταυτόχρονα αποδεκτός όσο στις επισκέψεις των ξένων ηγετών.
Έτσι στα ρεπορτάζ στα οποία μαθαίνουμε το πρόγραμμα των ηγετών, τις συναντήσεις τους, τις συνομιλίες τους, τα θέματα τα οποία συζήτησαν, δεν υπάρχει περίπτωση να μη μάθουμε και το τι φορούσαν οι σύζυγοι τους. Γιατί καλή και άγια η ισότητα και η γυναικεία χειραφέτηση, αλλά για μια γυναίκα το πιο σημαντικό, αυτό που τη χαρακτηρίζει βρε αδερφέ, δεν μπορεί παρά να είναι το τι φόρεμα φοράει. Καλές οι απόψεις, καλά και τα επιτεύγματα, αλλά το Α και το Ω για μια γυναίκα είναι το γούστο της στο ντύσιμο (και το όνομα αυτού που σχεδιάσε το ρούχο της). Στο κάτω κάτω η γυναίκα είναι πρώτα από όλα εμφάνιση και μετά όλα τα άλλα και η σύζυγος ενός ηγέτη δεν μπορεί να διαφέρει: όταν τον συνοδεύει τιποτα δεν είναι τόσο σημαντικό όσο το πώς δείχνει.
Αλλά, για μια στιγμή... γιατί τον συνοδεύει η σύζυγος τον ηγέτη;
Σε ποιά δουλειά (οι συναντήσεις ηγετών είναι μέρος της δουλειάς τους) συνοδεύει η κυρία τον κύριο, όχι επειδή έχει κι αυτή μια δουλειά να κάνει, αλλά επειδή «έτσι είθισται»; Σε ποια άλλη δουλειά η σύζυγος γίνεται αξεσουάρ απαραίτητο για την εικόνα του συζύγου και για τίποτα περισσότερο; Δεν είναι πολύ υποτιμητικός ο ρόλος της συνοδού;
Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, όπως καταλαβαίνετε τα ρεπορτάζ που περιγράφουν τα ντυσίματα των συζύγων των προέδρων και των πρωθυπουργών δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να υπηρετούν έναν θεσμό σεξιστικό από την κατασκευή του: τον θεσμό της «πρώτης κυρίας». Έναν θεσμό που προσφέρει στη γυναίκα μια θέση, όχι εξαιτίας της αξίας και των προσπαθειών της, αλλά εξαιτίας της επιτυχίας του συζύγου της. ΄Εναν θεσμό σύμφωνα με τον οποίο σε ένα αντρόγυνο δεν έχει ο καθένας τη δουλειά του και τον τομέα στον οποίο – επιτυχώς ή ανεπιτυχώς – δραστηριοποιείται, αλλά η σύζυγος (ακόμα κι αν είναι επιτυχημένη στη δουλειά της) είναι κυρίως κομμάτι της εικόνας (και άρα της δουλειάς, αφού μιλάμε για πολιτικούς) του συζύγου.
Για να καταλάβετε πόσο σεξιστική σε βάρος των γυναικών είναι αυτή η κατασκευή δεν χρειάζεται να κάνετε πολύ περισσότερα από το να αναρωτηθείτε τι ξέρετε για τον σύζυγο της Άνγκελα της Μέρκελ. Και η καγκελάριος της Γερμάνιας έχει επισκεφθεί την Ελλάδα αλλά, περιέργως, για τον άντρα της δεν μάθαμε και πολλά. Οι περισσότεροι από μας μπορεί να μην ξέρουμε καν ότι είναι παντρεμένη. Γιατί ενώ η γυναίκα είναι αντρικό αξεσουάρ στην πολιτική, ο άντρας δεν είναι γυναικείο.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν ισχυρίζομαι ότι πρέπει μετα τις «πρώτες κυρίες» να υποστούμε και τους «πρώτους κυρίους» προκειμένου να καταπολεμηθεί ο σεξισμός. Η επέκταση ενός υποτιμητικού θεσμού, δεν θα τον κάνει λιγότερο υποτιμητικό. Αυτό που θέλω κυρίως να κάνω με το σημερινό «και μπράβο τους» είναι να δείξω το πώς, ενώ μιλάμε συνεχώς για σεξισμό εκεί που συχνά δεν υπάρχει, τον αφήνουμε να περνάει απαρατήρητος εκεί που βασιλεύει. Και μπράβο μας.
15°
