Θα σας διηγηθώ μια απολύτως πραγματική ιστορία, που εξηγεί γιατί οι φορολογούμενοι οδηγούνται σήμερα στην απόγνωση. Τη δημοσιοποιώ με την άδεια του προσώπου το οποίο αφορά, για την οποία και τον ευχαριστώ.
Ο πρωταγωνιστής είναι καρκινοπαθής, με 80% αναπηρία, 63 ετών και άνεργος. Αναζητά δουλειά χωρίς αποτέλεσμα και στο μεταξύ ζει από ένα μικρό ενοίκιο. Έχει σημαντική ακίνητη περιουσία, το μεγαλύτερο μέρος της όμως ως ψιλός κύριος. Συνεπώς δεν μπορεί να αποκομίσει κάτι άμεσα από αυτήν. Μέσα στο 2013 του ήρθαν 7 φόροι περιουσίας για το συνολικό ποσό των 28.000 ευρώ. Αγοραστές για το μέρος της περιουσίας που μπορεί να πουλήσει δεν βρίσκονται, γιατί η αγορά είναι νεκρή.
Έχει το δικαίωμα σύνταξης, λόγω αναπηρίας 80%, αλλά δεν την εισπράττει ακόμα διότι έχει χρέος στον ΟΑΕΕ (η ρύθμιση που είχε αντιστράφηκε όταν έκανε τη θεραπεία και σταμάτησε προσωρινά τις πληρωμές και το χρέος του από τα 12.000 ευρώ –που είχε φτάσει– ανέβηκε πίσω στα 18.000). Ζει με μια κατάθεση που είχε κάνει πριν μερικά χρόνια όταν ρευστοποίησε ένα ακίνητο, αλλά τα χρήματα αυτά τελείωσαν. Μαζί του η υπέργηρη μητέρα του, που είναι μη αυτοεξυπηρετούμενη.
Η περιουσία του είναι (θεωρητικά) αξιόλογη, αλλά χωρίς την επικαρπία και με αδυναμία ρευστοποίησης. Είναι σε απόλυτο αδιέξοδο. Τι ζητά; Ζητά κάτι απλό: Να κρίνεται η περίπτωσή του με τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς, ή κατ’ ελάχιστον να υπάρχει κάποιο χρονικό διάστημα που να του επιτρέπει τη ρευστοποίηση της περιουσίας του για να αποπληρώσει το χρέος που δημιουργεί η φορολογία.
Πώς αντιδρά το κράτος στην περίπτωσή του, όπως και σε αναρίθμητες άλλες περιπτώσεις ακραίας φορολογίας; Με γραφειοκρατική σκληρότητα, αφού οι φόροι ως γνωστόν, αφού επιβληθούν, είναι απολύτως αναίσθητοι. Αδιαφορούν για το τι συμβαίνει στους πραγματικούς ανθρώπους. Κι όταν το κράτος τούς συλλέξει αυτοί που τους ξοδεύουν (ιδίως τα πολιτικά συστήματα όπως το δικό μας), αντί να σέβονται την προέλευσή τους αδιάντροπα τους οικειοποιούνται.
Αν ακούσετε τη ρητορική των εκάστοτε πολιτικών πρωταγωνιστών οι δαπάνες που γίνονται με τους φόρους αυτούς δεν εκφράζουν τη συλλογική αλληλεγγύη των φορολογούμενων στους συμπολίτες τους, αλλά –στην καλύτερη περίπτωση– την πολύδιαφημιζόμενη «ευαισθησία» του εκάστοτε πολιτικά ισχυρού για τη μια ή την άλλη κοινωνική ομάδα. Ενώ στη χειρότερη περίπτωση –γιατί υπάρχει και αυτή–, καταλήγουν σε σκοτεινότερες ατραπούς και ξοδεύονται για να ικανοποιήσουν πράξεις συλλογικής απερισκεψίας ή ατομικής φαυλότητας και διαφθοράς.
Σκεφθείτε τους φόρους που θα πληρώσει –όσους κατάφερε να πληρώσει– ο άνθρωπος αυτός. Πού θα πάνε; Θα χρηματοδοτήσουν τα πάνω από 500 εκ. εφάπαξ που δόθηκαν φέτος από την αρχή του έτους (για τα οποία ποτέ δεν δόθηκαν αντίστοιχες εισφορές). Θα χρηματοδοτήσουν τις νέες προσλήψεις (8.000), που αποφάσισε να κάνει η κυβέρνηση το 2014. Θα χρηματοδοτήσουν τους μισθούς των επιόρκων που συνεχίζουν να υπηρετούν (όπως οι καταδικασμένοι ισόβια για φόνο στο δήμο Παγγαίου) ή ανθρώπων που δεν πατούν στις υπηρεσίες τους κ.λπ. Θα χρηματοδοτήσουν τα χρέη των κομμάτων όταν θα σταματήσουν να πληρώνονται και θα καταλήξουν να αθροιστούν στο δημόσιο χρέος. Θα χρηματοδοτήσουν υπερκοστολογημένες δαπάνες και υπερσυνταγογραφήσεις στον τομέα της υγείας, που ακόμα –αν και μειούμενες– συνεχίζονται.
Μια πολιτεία που νοιάζεται για τον πολίτη και τον υπηρετεί πραγματικά έχει ένα πολύ απλό μέτρο με το οποίο μπορεί να κρίνει την αποτελεσματικότητα της κάθε δαπάνης της. Συγκρίνει το ανθρώπινο κόστος που έχει το πιο επώδυνο ευρώ που απέσπασε από τη φορολογία, με το κοινωνικό όφελος από τη λιγότερο χρήσιμη δαπάνη την οποία έκανε. Το χάσμα είναι πάντα μεγάλο. Όμως η προσπάθειά της να μειώνει την απόσταση αυτή είναι αλάνθαστο τεκμήριο της ποιότητας διακυβέρνησης σε κάθε τόπο των προθέσεων των κυβερνώντων διαχρονικά.
Πόσο, δηλαδή, η εκάστοτε κυβέρνηση μειώνει την αναπόφευκτη αναισθησία των φόρων και αυξάνει την πραγματική ευαισθησία των δαπανών.
Με αυτό το κριτήριο, η επιλογή του κομμάτων που σήμερα κυβερνούν να μεγαλώσουν το σχετικό χάσμα ακολουθώντας μια πολιτική άδικης και εξοντωτικής φορολογίας και διατηρώντας ό,τι μπορούν να διασώσουν από τις δαπάνες των κομματικών στρατών, δεν είναι μόνο ολέθρια ως οικονομική πολιτική. Είναι επίσης άδικη και ηθικά απαράδεκτη. Είναι προπαντός μια πολιτική που οδηγεί σε αναπόφευκτο κοινωνικό και πολιτικό αδιέξοδο. Για το οποίο οι μόνοι που δεν φταίνε –όπως το πρόσωπο της πραγματικής αυτής ιστορίας– είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν ακριβότερα από κάθε άλλον.
19°
