Όλα δείχνουν ότι η ιταλική κρίση θα ξεφύγει εντελώς από τον έλεγχο και θα μετατραπεί σε ευρωπαϊκή. Η Ε.Ε. δύσκολα θα την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά γιατί περνάει μια δύσκολη φάση εξαιτίας του Brexit και το πολιτικό τοπίο δεν επιτρέπει τη συσπείρωση φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων με στόχο την άμεση και εντυπωσιακή επανεκκίνηση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Ματαρέλα μετατράπηκε σε καταλύτη της ιταλικής και ευρωπαϊκής κρίσης. Η αντίρρησή του στην τοποθέτηση ενός υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση συνασπισμού του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά με αντιευρωπαϊκές περγαμηνές, είναι απόλυτα κατανοητή και στα πλαίσια των συνταγματικών αρμοδιοτήτων του. Το πήγε όμως πολύ πιο πέρα απορρίπτοντας πλήρως την κυβερνητική πρόταση των κομμάτων που κέρδισαν τις εκλογές και τοποθετώντας υπηρεσιακό πρωθυπουργό ένα πρώην στέλεχος του ΔΝΤ με ειδικότητα στις περικοπές δημοσίων δαπανών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που υποδεικνύουν οι Ιταλοί ψηφοφόροι και αυτό θα έχει συνέπειες.
Από τη νίκη στον θρίαμβο
Δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι στις νέες βουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν πιθανότατα το φθινόπωρο, οι ευρωσκεπτικιστές και οι αντιευρωπαίοι θα περάσουν από την εκλογική νίκη στον θρίαμβο.
Οι δημοσκοπήσεις τούς δείχνουν να κερδίζουν συνεχώς έδαφος καθώς οι περισσότεροι ψηφοφόροι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ψήφος τους δεν μετράει και πως υπάρχει ένα είδος δικτατορίας των αγορών.
Η ιταλική οικονομία εισέρχεται σε περίοδο αστάθειας και το γεγονός ότι τις δύσκολες αποφάσεις θα πάρει ένας υπηρεσιακός πρωθυπουργός που ορίστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας παρά τις αντιρρήσεις του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά, προστατεύει αυτά τα κόμματα από τη φθορά που συνδέεται με τη διαφαινόμενη επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης.
Με τη δυναμική που έχει αναπτυχθεί οι Ιταλοί στρέφονται κατά των δύο μεγάλων της Ευρωζώνης, της Γερμανίας και της Γαλλίας, με το σκεπτικό ότι δεν αναγνωρίζουν την προσφορά και τις ιδιαιτερότητες της Ιταλίας, μιας χώρας του πυρήνα της Ε.Ο.Κ.
Αυτή η διαμάχη έχει ήδη περάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και διατρέχει τα σημαντικά θέματα που συζητιούνται όπως το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και μπορεί να οδηγήσει την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. σε παράλυση ή και διάλυση.
Το Brexit είναι ένα μεγάλο σοκ, η Ιταλία είναι βυθισμένη στην κρίση, η Ισπανία μπαίνει σε περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας χωρίς όμως να κινδυνεύουν οι πολύ καλές σχέσεις της με την Ε.Ε., η Πολωνία και η Ουγγαρία δεν συνεννοούνται με τις Βρυξέλλες και τα προβλήματα της ελληνικής «εξόδου» αποδεικνύονται μεγάλα και μπορεί να γίνουν τεράστια λόγω Ιταλίας.
Το ερώτημα είναι ποιος θα τα μαζέψει όλα αυτά και η απάντηση απλή, προς το παρόν κανένας. Αντίθετα η κλιμάκωση της έντασης στην Ιταλία αναμένεται να διαχυθεί σε όλη την Ε.Ε. όπου έχει ξεκινήσει το προεκλογικό δωδεκάμηνο ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου 2019.
Τα νταούλια των αγορών
Έχουν ήδη αρχίσει να ακούγονται τα νταούλια των αγορών και θέλουν δεν θέλουν Ιταλία και Ελλάδα θα χορέψουν στο ρυθμό τους.
Το επιτόκιο στο ομόλογο του ιταλικού Δημοσίου ξεπέρασε το 2,5% με έντονη ανοδική τάση και το επιτόκιο στο ελληνικό δεκαετές ομόλογο είναι της τάξης του 4,5% δηλαδή τιμωρητικά υψηλό.
Η Ιταλία έχει αναλογικά, το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα, 132% του ΑΕΠ. Οι Ιταλοί ψηφοφόροι έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την εφαρμογή μιας πολιτικής που στηρίζεται σε λιγότερους φόρους και περισσότερες δημόσιες δαπάνες αλλά και οι επενδυτές που βάζουν τα λεφτά τους στη χρηματοδότηση του ιταλικού χρέους, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν μεγαλύτερο επιτόκιο για το μεγαλύτερο οικονομικό ρίσκο που αναλαμβάνουν.
Όσο ζορίζεται η ιταλική οικονομία τόσο πιο βασανιστική γίνεται η υποτιθέμενη καθαρή έξοδος της Ελλάδας. Με το Συμπληρωματικό Μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση παρατείνονται το Μνημόνιο και τα σχετικά μέτρα. Η άνοδος των επιτοκίων για τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου μπορεί να κάνει πολύ ακριβότερο τον δανεισμό μας μετά το τέλος του δανειακού προγράμματος που μας εξασφάλιζε προνομιακά επιτόκια ενώ οι αρνητικές εξελίξεις φαίνεται να δικαιώνουν τον Στουρνάρα και τον Ντράγκι που επιχειρηματολόγησαν υπέρ μιας προληπτικής γραμμής πιστωτικής στήριξης που θα προστάτευε την Ελλάδα από ιταλικά και άλλα απρόοπτα.
Πιστεύω πως όλα αυτά θα ήταν λιγότερο δραματικά εάν η αντίδραση του Ματαρέλα ήταν μετρημένη και όχι σαρωτική.
14°
