Τον κ. Χ. τον γνώρισα μέσω κοινών γνωστών στο Facebook πριν από περίπου 1 χρόνο. Οι τοποθετήσεις που έβλεπα ήταν πάντα συγκρατημένες, καίριες και κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα της «Αγανάκτησης» και του «δεν πληρώνω». Πριν από περίπου 2 εβδομάδεςm που δημοσιεύτηκε το ρεπορτάζ μου σχετικά με τις κινητοποιήσεις στο μετρό, μου έστειλε μήνυμα λέγοντάς μου πως και ο ίδιος είναι εργαζόμενος (και απεργός) και πως αισθάνεται πως οι εργαζόμενοι έχουν αδικηθεί. Όχι οι συνδικαλιστές. Οι εργαζόμενοι. Αμέσως, χτύπησε καμπανάκι: Οι εργαζόμενοι του μετρό δεν είναι μόνο κάποιοι εξαγριωμένοι συνδικαλιστές που ταλαιπωρούν τον κόσμο για να διατηρήσουν προνόμια. «Τι έγραψα λάθος;» του είπα. «Δεν είναι θέμα προσωπικό... Θα στο πω όμως, επειδή δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ρε γαμώτο. ΔΕΝ μπήκα με ΑΣΕΠ, γιατί δεν είχαν ΑΣΕΠ... Είδα μια αγγελία, τι να έλεγα... δεν είχε ΑΣΕΠ, ας μην κάνω αίτηση; Γενικά, θεωρώ ότι οι εργαζόμενοι συκοφαντήθηκαν. Όχι, πως δεν έδωσαν βέβαια αφορμές…» Μετά από αυτή την ατάκα, θεώρησα ότι μία συζήτηση με έναν πραγματικό εργαζόμενο –και όχι με ένα συνδικαλιστή που λέει ποίημα στα παράθυρα– ήταν επιβεβλημένη. Το αν συμφωνήσει ή διαφωνήσει κανείς με τις απόψεις που διατυπώνει είναι στην κρίση του καθενός μας.
Πόσα χρόνια εργάζεστε στο μετρό; Από την αρχή της λειτουργίας του το 2000, αν και η σχέση μου με το μέσο ξεκινά από το ’97, όταν εργαζόμουνα σε εταιρεία της κοινοπραξίας κατασκευής. Σήμερα είμαι ρυθμιστής κυκλοφορίας στο Κέντρο Έλεγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ).
Πώς προσληφθήκατε; Απάντησα σε μια αγγελία που είχε δημοσιευτεί σε εφημερίδα που ζητούσε προσωπικό με τυπικά προσόντα που πληρούσα, ήτοι, πτυχίο ΤΕΙ, γνώση ξένης γλώσσας, γνώσεις Η/Υ κ.λπ. Πέρασα από συνέντευξη η οποία μάλιστα διεξήχθη στα αγγλικά, αφού συμμετείχε και στέλεχος της εταιρείας συμβούλων που «έστησε» το μετρό. Εν συνεχεία, πέρασα ψυχομετρικά τεστ με επιτυχία και ιατρικές εξετάσεις. Ακολούθησε εξειδικευμένη πολύμηνη εκπαίδευση στο αντικείμενο εργασίας μου, κατά τη διάρκεια της οποίας εξεταζόμουν γραπτώς και προφορικώς, ώστε να γίνει η τελική μου πιστοποίηση και να οριστικοποιηθεί η πρόσληψή μου.
Στην ειδικότητά σας ποιες είναι οι συνθήκες και οι ώρες εργασίας; Εργάζομαι σε υπόγειο χώρο με 100% τεχνητό φωτισμό και αερισμό, σε συνθήκες διαρκούς εγρήγορσης και έντονου στρες, διότι το πρώτιστο μέλημα των εργαζομένων στο ΚΕΛ είναι η ομαλή λειτουργία της κυκλοφορίας των συρμών και ειδικότερα κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης της ομαλότητας μετά από κάποιο περιστατικό που μπορεί να είναι μικρό ή και πολύ σοβαρό.
Το ωράριο είναι κυλιόμενο; Κάθε πότε αλλάζει, υπάρχουν υπερωρίες και πόσα είναι τα επιπλέον χρήματα; Το ωράριο είναι κυλιόμενο. Δουλεύουμε σε βάρδιες 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διατάραξη της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής, για παράδειγμα βλέπω τα παιδιά μου 1 σ/κ το μήνα. Δουλεύουμε Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, έχει τύχει να κάνω αλλαγή χρόνου και ανάσταση στη δουλειά αρκετές φορές. Οι υπερωρίες είναι λίγες και οφείλονται σε εξαιρετικές περιπτώσεις ξαφνικών απουσιών συναδέλφων, όπως ασθένεια. Βλέπετε, μια θέση ποτέ δεν πρέπει να μείνει κενή. Τα επιπλέον χρήματα είναι στα πλαίσια που προβλέπει το ενιαίο μισθολόγιο. Εδώ όμως αξίζει να αναφέρω ότι λόγω της φύσης της εργασίας μας, αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερες απώλειες από ό,τι στο στενό δημόσιο τομέα. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος στη ΣΤΑΣΥ που είναι υποχρεωμένος λόγω του προγράμματος βαρδιών του να δουλέψει πάνω από 40 ώρες νύχτα, δεν θα πληρωθεί πέρα απ’ αυτές ενώ θα τις δουλέψει.
Γιατί δουλεύετε όλο το 24ωρο, εφόσον το μετρό λειτουργεί ως τις 12; Ποιες δουλειές π.χ. πρέπει να γίνουν στις 3 το πρωί και από ποιους εργαζόμενους; Το μετρό έχει το τελευταίο του δρομολόγιο από το Σύνταγμα στις 00.20, που σημαίνει ότι μέχρι να φτάσουν οι συρμοί στους τερματικούς και να «παρκάρουν» τα τρένα, φτάνουμε περίπου στη 01.00. Τότε αρχίζουν οι ώρες Τεχνικών Εργασιών. Γίνονται οι προγραμματισμένες συντηρήσεις και οι αποκαταστάσεις των βλαβών. Μέσα σε λίγες ώρες πρέπει να αποδώσουν το σύστημα στην τέλεια κατάσταση που πρέπει να είναι για την ομαλή και ασφαλή λειτουργία του μετρό. Στον τομέα του τμήματος υποδομής, για παράδειγμα, μπορεί να γίνει από απλός οπτικός έλεγχος, μέχρι αντικατάσταση τμήματος σιδηροτροχιάς. Καθώς και πλήθος άλλων εργασιών που δεν μπορούν να γίνουν όσο κινούνται τα τρένα. Όλες οι εργασίες συντονίζονται και επιβλέπονται από το ΚΕΛ. Στις 04:45 κι αφού επιβεβαιώσουμε ότι όλα τα συνεργεία είναι εκτός, επανατροφοδοτείται η γραμμή με ρεύμα έλξης και αρχίζει η προετοιμασία για την έναρξη της κυκλοφορίας ώστε να είναι όλα έτοιμα στις 05:30.
Σε ποιο επίπεδο θεωρείτε ότι οι εργαζόμενοι στο Μετρό συκοφαντήθηκαν; Έχουν ακουστεί πάρα πολλά τις τελευταίες ημέρες. Για παράδειγμα, ότι είμαστε «οι τεμπέληδες του μετρό», λες και δεν αναφέρονται σ’ αυτούς που έχουν καταστήσει το μετρό το «στολίδι της Αθήνας» Ότι έχουμε προσληφτεί εκτός ΑΣΕΠ, λες και φταίνε οι εργαζόμενοι γι’ αυτό. Ανασύρθηκε και η έκθεση Ρακιντζή, δημοσιευμένο δημόσιο έγγραφο από το ’10, χρησιμοποιώντας την κατά το δοκούν. Για παράδειγμα, αναφέρονται στην προηγούμενη προϋπηρεσία ως κάτι μεμπτό, σε αντιπαραβολή με τη σημερινή ειδικότητα στο μετρό. Ας μας πει κάποιος π.χ. τι προϋπηρεσία θα πρέπει να είχε ένας οδηγός ή ένας σταθμάρχης. Ότι είναι 7 σωματεία σε μια εταιρεία, ξεχνώντας βέβαια ότι μέχρι πρόσφατα υπήρχαν 3 ξεχωριστές εταιρείες.
Σε σχέση όμως με την προϋπηρεσία και το πόρισμα Ρακιντζή, διαφωνείτε ότι είναι αδιανόητο να έχει προσληφθεί εργαζόμενη απόφοιτη ΤΕΦΑΑ με μοναδική εμπειρία σε ινστιτούτα αισθητικής, όπως έγραφε το πόρισμα; Διαφωνώ αρχικά με το χρόνο παρουσίασης της έκθεσης. «Μαγκιά» δημοσιογραφική θα ήταν για μένα η δημοσίευση της έκθεσης Ρακιντζή το ’10, μόλις ανακοινώθηκε. Κι όχι τώρα εν μέσω απεργίας. Επί της ουσίας του ερωτήματος. Απ’ όσο ξέρω, δεν υπάρχει σχολή σταθμαρχών μετρό, για να κάνουμε και λίγο χιούμορ. Αν τα τυπικά προσόντα του υποψηφίου για τη θέση καλύπτουν τις απαιτήσεις της θέσης, δεν έχω κανένα πρόβλημα με την προηγούμενη προϋπηρεσία του. Πέρα από το συγκεκριμένο παράδειγμα, ή έκθεση ψέγει κατά τη γνώμη μου τις διοικήσεις και τους πολιτικούς που παρεμβαίνουν, παρά τους εργαζόμενους.
Ποια θεωρείτε ότι είναι τα λάθη των εργαζομένων κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων; Δεν είμαι μέλος του μεγάλου σωματείου, του ΣΕΛΜΑ, και δεν μπορώ να έχω πλήρη άποψη για τις συνθήκες λήψης συγκεκριμένων αποφάσεων. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι το δικό μας σωματείο, το ΣΕΚΕΛΜΑ, έχει κάνει επανειλημμένα πολλές προσπάθειες στην κατεύθυνση του διαλόγου με την εταιρεία, για την τήρηση αρχικά της εν ισχύ ΣΣΕ και την υπογραφή νέας. Επικοινωνιακά το ότι πέρασε στην κοινή γνώμη ότι το αίτημα ήταν αυτό της εξαίρεσης από το ενιαίο δεν βοήθησε τον αγώνα μας.
Όλο αυτό που ακούστηκε και τα στοιχεία που δόθηκαν για απεργούς που πληρώνονταν δεν ισχύει;Αμφισβητείτε τα στοιχεία του υπουργείου; Δεν είμαι σε θέση να αμφισβητήσω τα επίσημα νούμερα. θα σας θέσω όμως μερικές παραμέτρους για να κατανοήσουμε κάπως καλύτερα την κατάσταση. Μιλάμε για την απεργία της Κυριακής; Να εξηγήσουμε ότι όλοι οι διοικητικοί υπάλληλοι της εταιρείας ήταν –φυσιολογικά– σε ρεπό. Όσον αφορά τη λειτουργία, λόγω του κυλιόμενου ωραρίου, υπάρχει μέρος του προσωπικού σε ρεπό και προγραμματισμένη από καιρό άδεια (φυσιολογικό σε μια εταιρεία που δουλεύει σε 24ωρη βάση). Αν λάβουμε υπόψη και άτομα του προσωπικού ασφαλείας, ο αριθμός πέφτει κι άλλο. Ας συνυπολογίσουμε ότι και κάποια σωματεία δεν συμμετείχαν στην απεργία τη συγκεκριμένη ημέρα. Για το τελευταίο κατηγορηθήκαμε ότι δεν απεργούν όλοι, άρα πληρώνονται και το μετρό παραμένει κλειστό. Πέραν του λογικού του πράγματος – σκεφτείτε να απεργούν οι τεχνικοί στην Athens Voice, να μην εκδίδεται, και να μην πληρωθούν και οι μη απεργοί δημοσιογράφοι.
Το θέμα όμως είναι ότι δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι απεργούσαν συγκεκριμένα σωματεία. Προφανώς έγινε προκείμενου να μη χάσουν όλοι το ημερομίσθιο. Όταν π.χ. απεργούν οι τυπογράφοι, που αναφέρετε, η A.V. βγαίνει μια μέρα νωρίτερα ή αργότερα. Και σε κάθε περίπτωση η απεργία τους δεν γίνεται σε συνεννόηση με τους δημοσιογράφους. Αυτό για το οποίο κατηγορήθηκαν οι εργαζόμενοι του μετρό είναι ότι το έκαναν ως στρατηγική. Το αρνείστε; Κι εδώ υπάρχει αντίφαση. Ζητούσαν όλοι να επικρατήσουν ηπιότερες μορφές πάλης, σε αντίθεση με τις φωνές και το κλίμα όξυνσης. Και τώρα κατηγορούμε τα σωματεία που δρούσαν έτσι; Να σας θυμίσω ότι αργότερα, στην απεργία της ΟΣΥ, από κύκλους της κυβέρνησης επικροτήθηκε ως θετική εξέλιξη η λύση της απεργίας από ένα συγκεκριμένο σωματείο, ενώ τα λεωφορεία παρέμεναν ακινητοποιημένα. Κανείς δεν κατηγόρησε τους μη απεργούς ότι πληρώνονται ενώ δεν είχαμε λεωφορεία.
Γιατί θα πρέπει ένας υπάλληλος του μετρό να πληρώνεται προνομιακά σε σχέση π.χ. με έναν καθηγητή;
Ποτέ κανείς δεν ζήτησε προνομιακή μεταχείριση. Πρέπει να υπάρχει όμως και κάποιος σεβασμός στις ιδιαιτερότητες, όπως της 24ωρης λειτουργίας, των εξειδικευμένων ειδικοτήτων, του ανθυγιεινού και επικίνδυνου συχνά χαρακτήρα της εργασίας. Στο μετρό υπάρχει πληθώρα θέσεων, ειδικοτήτων, ιεραρχικών βαθμίδων. Δεν μπορεί, λοιπόν, να εφαρμοστεί οριζόντια το συγκεκριμένο μισθολόγιο - βαθμολόγιο. (Που, κατά τη γνώμη μου, έχει σχεδιαστεί για να εφαρμοστεί σ’ ένα τυπικό δημόσιο, όπως το φανταζόμαστε.) Παράδειγμα, υπάρχουν συνάδελφοι με την ίδια εκπαιδευτική βαθμίδα που βρίσκονται σε διαφορετική ιεραρχική θέση.
Σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ο μέσος μισθός εργαζόμενου στο μετρό είναι 3.080 μεικτά. Αλλά ακόμα κι αν δεχτούμε τα στοιχεία που έδωσαν οι συνδικαλιστές (1.800 ευρώ μεικτά) θεωρείτε ότι είναι λίγα; Δεδομένου του αριθμού-ρεκόρ των ανέργων και με το προνόμιο ότι δεν κινδυνεύετε ποτέ με απόλυση; Όλοι οι εργαζόμενοι παντού μπορούν να θεωρηθούν προνομιούχοι σε σχέση με τους ανέργους σε αυτή τη δύσκολη οικονομικά συγκυρία. Δεν πρέπει να φτάσουμε στο άλλο άκρο, όμως, και να στρεφόμαστε ο ένας εναντίον του άλλου. Για να φτάσει κάποιος στα 1.800 ευρώ θα πρέπει να εργάζεται σε ειδικές συνθήκες εργασίας και ωραρίου. Όσο για τη μονιμότητα, να σας θυμίσω ότι υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν μεταταγεί, καθώς επίσης και συνάδελφοι που δεν έχει ανανεωθεί η σύμβασή τους και βρίσκονται εκτός εταιρείας.
Διαφωνείτε ότι για την περίοδο που διανύουμε τα 1.800 ευρώ είναι ένας υψηλός μέσος όρος μισθού με δεδομένο ότι ένας εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα αμείβονται με τα μισά και παρακάτω; Όχι, δεν τα βρίσκω υπερβολικά σε σχέση με το είδος,τις συνθήκες και τα ωράρια εργασίας. Εκτός κι αν θέλουμε και το ίδιο το κράτος να μην τηρεί τους νόμους περί τα εργασιακά και να μην αμείβει τη νυχτερινή εργασία, ή την εργασία Κυριακής, όπως ίσως γίνεται στον ιδιωτικό τομέα. Θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε ίσως ότι οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα είναι αρκετά χαμηλοί.
9°
