Όλο το καυτό παρασκήνιο για «τις τρεις ημέρες που έσωσαν το ευρώ» ξετυλίγει η βρετανική εφημερίδα Guardian, παρουσιάζοντας τα δραματικά γεγονότα του Ιουλίου, που υποχρέωσαν την Αθήνα να «παραδοθεί» στους δανειστές - εταίρους, υπογράφοντας το τρίτο μνημόνιο.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο «οργανωμένο» σχέδιο της Γερμανίας και του Γερμανού ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε, να προχωρήσουν στην εφαρμογή του Grexit. «Ηταν σκληρό και αδυσώπητο» αναφέρει ένας από τους συμμετέχοντες.
Στο άρθρο αναφέρεται: «Αργά το απόγευμα της Παρασκευής 10 Ιουλίου, την ώρα που οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. ετοίμαζαν τις αποσκευές τους για τις Βρυξέλλες, όπου θα διεξαγόταν ένα ακόμη Eurogroup αφιερωμένο στην ελληνική κρίση, μήνυμα email από το Βερολίνο προσγειωνόταν στα εισερχόμενα πολύ μικρού αριθμού ανώτατων αξιωματούχων.
»Το γερμανικό μήνυμα, με αποστολέα τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, έλεγε: “Πρέπει να προσφερθεί στην Ελλάδα η δυνατότητα μιας σύντομης διαπραγμάτευσης, με στόχο προσωρινή έξοδο από την Eυρωζώνη”. Ήταν η πρώτη φορά που το ενδεχόμενο ενός –έστω και προσωρινού– Grexit ακουγόταν από επίσημα ευρωπαϊκά χείλη.
To mail Σόιμπλε ήταν ξεκάθαρο, σκληρό και αδυσώπητο
»Δεν ήταν η πρώτη φορά που ακουγόταν η πιθανότητα της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, απλώς μέχρι εκείνη την ώρα, η προοπτική αυτή φάνταζε ως μία μακρινή πιθανότητα ή σαν εικοτολογία. Αυτή τη φορά όμως εμφανιζόταν οργανωμένη από τη Γερμανία. Ήταν πλέον φανερό: η Αθήνα έπρεπε να υποταχθεί στο Βερολίνο και να παραχωρήσει την κυριαρχία της. Ένας από τους παραλήπτες του μηνύματος λέει: "Ηταν ξεκάθαρο, ήταν γραμμένο και ήταν σκληρό και αδυσώπητο", εννοώντας πως η πρόταση του υπουργού Οικονομικών είχε σημάνει συναγερμό με τη Ρώμη, το Παρίσι, τη Φρανκφούρτη και τις Βρυξέλλες να τρέχουν να προλάβουν τα χειρότερα. Ένας άλλος ανώτερος αξιωματούχος παραδέχεται πως το ηλεκτρονικό μήνυμα εστάλη σε ελάχιστα άτομα, σε αυτά που έπρεπε, και επίσης έδειχνε την άτεγκτη στάση του Σόιμπλε και την περίπτωση του Grexit να μοιάζει πιο πιθανή από ποτέ. Ουσιαστικά μας έλεγε ότι από Δευτέρα πρέπει να ξεκινήσουμε την επεξεργασία του σχεδίου. Φυσικά, το σχέδιο Σόιμπλε έφτασε και στα χέρια των υπουργών Οικονομικών όταν έγινε το Eurogroup- το πιο καθοριστικό για το μέλλον της κοινής νομισματικής ένωσης. Ήταν πλέον φανερό: η Αθήνα έπρεπε να υποταχθεί στο Βερολίνο και να παραχωρήσει την κυριαρχία της σε σημαντικά και καίρια κομμάτια της δημόσιας και οικονομικής διοίκησης».
«Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο. Ήταν γραμμένο, στυγνό και ωμό», λέει ένας αποδέκτης του στον δημοσιογράφο Ίαν Τρέινορ. «Ο Σόιμπλε, ο πλέον έμπειρος εν ενεργεία πολιτικός στην Ευρώπη, είχε επιλέξει να χτυπήσει στην καρωτίδα» επισημαίνει ο Τρέινορ.
Το email σήμανε συναγερμό σε Παρίσι, Ρώμη, Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες. «Ουδέποτε διακινήθηκε ευρέως. Μόνο στους κεντρικούς παίκτες. Σήμαινε ότι η στάση είχε σκληρύνει και ήταν ξεκάθαρο ότι το Grexit αποτελούσε εναλλακτική λύση. Τη Δευτέρα θα έπρεπε να αρχίσουμε τις προετοιμασίες», λέει ένας παραλήπτης του μηνύματος στον Guardian.
Πέρα από το Grexit, ο Σόιμπλε ήθελε ,τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού Δημοσίου σε Ταμείο με έδρα το Λουξεμβούργο
Στο άρθρο αναφέρεται επίσης: «Πέρα από την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, το non paper του Σόιμπλε προέβλεπε μεταφορά περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού Δημοσίου ύψους 50 δισ. ευρώ σε Ταμείο ελεγχόμενο από τον ESM με έδρα το Λουξεμβούργο. Επρόκειτο για μία μαζική πώληση στα πρότυπα της ιδιωτικοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του ανατολικογερμανικού κράτους μετά την πτώση του Τείχους. Τα έσοδα επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για τη σταδιακή αποπληρωμή του ελληνικού χρέους.
»Η πρόταση έμοιαζε σχεδιασμένη να προκαλέσει έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Αξιωματούχος που έλαβε μέρος στις συνομιλίες έγραψε σε συνάδελφό του ότι η πιθανότητα Grexit είχε φθάσει το 60%. «Πολλοί το θεώρησαν πραγματικά σκανδαλώδες», είπε ανώτατος διπλωμάτης στις Βρυξέλλες. “Ήταν απίστευτο. Καμία χώρα δεν μπορούσε να το αποδεχθεί”. Για τον Ματέο Ρέντσι, το τελεσίγραφο Σόιμπλε ήταν μία ταπείνωση της Ελλάδας από τη Γερμανία που δεν έπρεπε να περάσει.
Ο Σόιμπλε δεν μπλόφαρε
»Κάποιοι ηγέτες αμφέβαλαν για το κατά πόσον ο Σόιμπλε σοβαρολογούσε. Ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ, της Κομισιόν και του ESM αντελήφθησαν, όμως, ότι ο Σόιμπλε δεν μπλοφάρει και ότι είχε αποφασίσει από τις αρχές της χρονιάς, πριν καν εκλεγεί ο Τσίπρας, ότι η Ευρωζώνη πρέπει να εκκαθαριστεί από τους αδύναμους.
»Ο ελιγμός της 10ης Ιουλίου έσπασε ένα ταμπού. Η συμμετοχή στην Ευρωζώνη υποτίθεται ότι είναι αμετάκλητη, αλλά ο Σόιμπλε έδειξε για πρώτη φορά ότι για τη Γερμανία, το κοινό νόμισμα δεν είναι αιώνιο. Η αποκάλυψη τρόμαξε πολιτικούς σε όλη την Ευρώπη».
Ο δημοσιογράφος του Guardian υποστηρίζει ότι στην ουσία το έγγραφο Σόιμπλε δήλωνε ότι σύμφωνα με τους κανόνες του ευρώ, δεν μπορεί να υπάρξει «κούρεμα» χρέους. Αν όμως η Ελλάδα έφευγε προσωρινά από το ευρώ, οι χειρονομίες για την απομείωση του ελληνικού χρέους θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο γενναιόδωρες. «Ήταν κάτι σαν δωροδοκία: θα σας πληρώσουμε για να φύγετε».
Γιούνκερ και Ολάντ συμφώνησαν ότι πρόκειται για δραματική προοπτική που δεν πρέπει να υλοποιηθεί
«Γιούνκερ και Ολάντ συμφώνησαν ότι πρόκειται για δραματική προοπτική που δεν πρέπει να υλοποιηθεί», είπε πηγή των Βρυξελλών στη βρετανική εφημερίδα. «Αλλά κανείς δεν ήταν σίγουρος αν ήταν μόνο ιδέα του Σόιμπλε ή αν το είχε συμφωνήσει με τη Μέρκελ». «Η θέση μας διαμορφωνόταν πάντα σε συμφωνία με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση», είπε αργότερα ο Σόιμπλε.«Συντάχθηκε στο υπουργείο Οικονομικών, το συζήτησα λέξη προς λέξη με την καγκελάριο την Παρασκευή και ενημέρωσα τηλεφωνικά τον αντικαγκελάριο (Γκάμπριελ). Μετά πήγαμε στις Βρυξέλλες».
«Το τριήμερο που ακολούθησε εκτυλίχθηκαν οι πιο έντονες, οι πιο διχαστικές και οι πιο ζωηρές συζητήσεις που έχουν γίνει ποτέ μεταξύ των υπευθύνων της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ως την τελευταία στιγμή, κανείς δεν ήξερε πώς θα κατέληγαν» επισημαίνεται στο άρθρο του Guardian.
Όταν ο Μοσκοβισί επενέβη για να χωρίσει Βαρουφάκη και Ντάισελμπλουμ
«Κατά τους έξι προηγούμενους μήνες, οι διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο. Σε μία συνεδρίαση, τον Φεβρουάριο, ο Βαρουφάκης και ο Ντάισελμπλουμ παραλίγο να πιαστούν στα χέρια. Υπήρξε μια στιγμή έντασης ανάμεσα στον Ντάισελμπλουμ και τον Βαρουφάκη”, αποκάλυψε ο επίτροπος Μοσκοβισί. “Ο ένας κατηγορούσε τον άλλον ότι λέει ψέματα. Χρειάστηκε να παρέμβω. Πήρε λίγη ώρα να τους χωρίσω”. Από εκείνη τη στιγμή, ο Βαρουφάκης και ο Ντάισελμπλουμ δεν ξαναμίλησαν» γράφει ο Τρέινορ.
«Οι ειδικοί υποστηρίζουν εκ των υστέρων πως δεν έχουν συναντήσει τόσο έντονες, εκρηκτικές και δραματικές συζητήσεις για ένα θέμα της Ευρωζώνης. Εν συνεχεία το θέμα μετατέθηκε στη Σύνοδο Κορυφής που συνεδρίαζε την Κυριακή. Το θέμα έμενε ανοιχτό σαν μια βαθιά πληγή: η Ελλάδα ήταν πολύ κοντά στην έξοδο από το ευρώ. Μα, πώς να μείνει η Ελλάδα, ακόμη και αν πάρα πολλοί ήθελαν να την κρατήσουν, από τη στιγμή που τα οικονομικά της ήταν σε άσχημη κατάσταση και οι συζητήσεις του Τσίπρα και του Βαρουφάκη με τους Ευρωπαίους ήταν σαν να κολυμπούσαν σε βραστό νερό; Ειδικά ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν πλέον "κόκκινο πανί" για όλους.
»Το ΔΝΤ μέσω της Λαγκάρντ άρχισε να σκληραίνει τη στάση του και η Μέρκελ δεν μπορούσε να βρει τρόπο για να λύσει το πρόβλημα. Ακολούθησε το δημοψήφισμα στην Ελλάδα δυσχεραίνοντας περισσότερο τα πράγματα. Ωστόσο, η αντικατάσταση του Βαρουφάκη με τον Τσακαλώτο έδειξε ότι ο Τσίπρας επιθυμεί να ακολουθήσει πλέον άλλη τακτική.
Ο μόνος αντίθετος με το σχέδιο Σόιμπλε ήταν ο Μισέλ Σαπέν
»Στο μεταξύ, ο Τσίπρας έλαβε το πράσινο φως από την ελληνική βουλή που του έδωσε το δικαίωμα να διαπραγματευτεί, αλλά κανείς δεν υπολόγισε τα “γεράκια”του Eurogroup που δεν έβαζαν το "όπλο στη θήκη". Ο μόνος που έδειχνε να αντιτίθεται σθεναρά στο σχέδιο Σόιμπλε ήταν ο Μισέλ Σαπέν. Από τη Φρανκφούρτη, ο Ντράγκι συνέχιζε να πιστεύει ότι θα κάνει ό,τι πρέπει για το ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ό,τι πρέπει για να μην φύγει η Ελλάδα από το ευρώ.
»Στη Σύνοδο Κορυφής, αμέσως μετά την αποκάλυψη του σχεδίου Σόιμπλε, ο Τουσκ έπαιξε καθοριστικό ρόλο καθώς αυτός που ήταν που είπε ότι θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία και να μην φύγει κανείς από την αίθουσα. Η Μέρκελ κλείστηκε σε ένα γραφείο με τον Τσίπρα μετρώντας τις κόκκινες γραμμές τους. Ο Ολάντ συναντήθηκε με τον Ρέντσι και συμφώνησαν ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο ευρώ με τον Τουσκ να συνεχίζει τη δουλειά μυρμηγκιού για να λύσει το γόρδιο δεσμό. Αυτό κι έγινε με την Αθήνα και τον Τσίπρα να υποκύπτουν υπογράφοντας το τρίτο Μνημόνιο».
Εντέλει ο Τσίπρας συνθηκολόγησε, αλλά η Σύνοδος ήταν μια επίδειξη γερμανικής ισχύος σε βάρος του γερμανικού ηγεμονικού ρόλου
Ο Βρετανός δημοσιογράφος τονίζει ότι «εντέλει, o Τσίπρας συνθηκολόγησε προσυπογράφοντας ένα σενάριο που γράφτηκε στο Βερολίνο, παραβαίνοντας τις προεκλογικές του δεσμεύσεις και διασπώντας το κόμμα του. Το ερώτημα είναι πώς η σκληρή εμπειρία εκείνου του σαββατοκύριακου επηρέασε τη Γερμανία και την Ευρώπη. Η προσπάθεια του Σόιμπλε να εκδιώξει την Ελλάδα από την Ευρωζώνη απέτυχε, αλλά επανέφερε το φάσμα του εκφοβισμού από τη Γερμανία, η σύνοδος ήταν μια επίδειξη γερμανικής ισχύος σε βάρος του γερμανικού ηγεμονικού ρόλου.
»Η Μέρκελ άκουσε τον Σόιμπλε, επέλεξε να μην τον σταματήσει και στο τέλος παραμέρισε την εισήγησή του – ίσως λιγότερο για να σώσει την Ελλάδα και το ευρώ και περισσότερο για να μην της αποδοθούν ευθύνες για τις απρόβλεπτες συνέπειες. Τη Δευτέρα το πρωί, όταν όλα είχαν τελειώσει, η εκτίμησή της για τη συμφωνία χαρακτηριζόταν, ως συνήθως, από πραγματισμό. “Τα πλεονεκτήματα”, είπε, “είναι πιο πολλά από τα μειονεκτήματα”».
