Πόση δόση νεωτερικότητας επιτρέπεται στην τέχνη, στην αρχιτεκτονική, στον αστικό μας πολιτισμό ώστε να μην μείνουμε εκτός εποχής αλλά να διατηρήσουμε και την κεκτημένη πολιτιστική κληρονομιά αιώνων;
Η συζήτηση περί ελληνικότητας, το χάσμα γενεών και η θέση της Ελλάδας στον κόσμο
Μέσα σε μία εβδομάδα συνέβησαν τρία γεγονότα που άνοιξαν τη συζήτηση περί ελληνικότητας, ελληνικής ταυτότητας, ελληνικής παράδοσης, ελληνικής πραγματικότητας.
Η ελληνική συμμετοχή της Eurovision με το τραγούδι «Ζάρι» της Μαρίνας Σάττι και το βιντεοκλίπ που θα το συνοδεύει
Οτιδήποτε διαγωνίζεται εκτός συνόρων ή προβάλλεται εντός αλλά σε πεδίο προβολής που αφορά και μη Έλληνες, σηκώνει το βάρος της ευθύνης μιας σχεδόν επιβεβλημένης έξωθεν εθνικής καλής μαρτυρίας. Ό,τι έχει ελληνική σφραγίδα εκτός συνόρων μάς εξυψώνει ή μας ντροπιάζει συλλήβδην. Και στις ασκήσεις αυτογνωσίας επαναλαμβάνονται τα ίδια ερωτήματα που απασχολούσαν και την ελληνική βουλή επί Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου: «Ανήκομεν στη Δύση» διετείνετο ο πρώτος, για να απαντήσει λίγο αργότερα ο δεύτερος «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες. Πού ανήκομεν;»
Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο ή αλλιώς η απάντηση είναι σύνθετη.
Είμαστε Δύση και Ανατολή. Είμαστε μοντέρνοι και παραδοσιακοί. Αναρχικοί και δημοκράτες. Νομοταγείς και επαναστάτες. Εξαρτάται πάντα από την περίσταση.
Πόση δόση νεωτερικότητας επιτρέπεται στην τέχνη, στην αρχιτεκτονική, στον αστικό μας πολιτισμό ώστε να μη μείνουμε εκτός εποχής αλλά να διατηρήσουμε και την κεκτημένη πολιτιστική κληρονομιά αιώνων;
Ανεβαίνοντας τα σκαλιά της Ερωτοκρίτου για να φτάσετε στα Αναφιώτικα, θα διασχίσετε τα γραφικά σκαλιά και τα γνωστά στενά δρομάκια της Πλάκας. Τι έχει αλλάξει στα Αναφιώτικα; Αν έχετε το «συντηρητικό» μάτι ενός boomer ίσως ενοχληθείτε από τα αμέτρητα tag, τα γκράφιτι και τις μουντζούρες που έχουν καλύψει την άλλοτε κατάλευκη, ασβεστωμένη αναφιώτικη συνοικία. Ίσως πάλι και όχι. Μια μικρογραφία των Κυκλάδων που κάποτε σφιχταγκάλιαζε τα πόδια του βράχου μοιάζει με πεζόδρομο των Εξαρχείων. Σημεία των καιρών ή αισθητική των καιρών; Η διαμαρτυρία για την αλλοίωση του αρχιτεκτονικού τοπίου θα πνιγεί στην αυτολογοκρισία πριν εκφραστεί, αν εκφραστεί. Διότι αυτό που κάποιοι βλέπουν ως αλλοτρίωση και ξεκάθαρο βανδαλισμό, άλλοι θα ερμηνεύσουν ως καμβά έκφρασης προβληματισμού νεανικών ομάδων. Συνεπώς γιατί τα Αναφιώτικα να μην αλλάξουν χρώμα; Γιατί να μην αλλάξουν χρώμα και οι Κυκλάδες; Πόσα χρόνια το λευκό θα υπερτερεί στα αιγαιοπελαγίτικα σπίτια, bro;
Ο έφηβος που θα διαδηλώσει κατά της παραβίασης του άρθρου 16 θα υπερθεματίσει για τον απρόσωπο χαρακτήρα του νόμου που αγνοεί τις επιμέρους επιδιώξεις και ανάγκες των ανθρώπων στην περίπτωση των γκράφιτι. Κοντά στη νεολαία, γονείς, δάσκαλοι, παρατάξεις απαρνούνται τη γνώση και τη σοφία που απέκτησαν με πόνο, αίμα και διεκδικήσεις για να επιστρέψουν μαζί τους παλιμπαιδίζοντας στην αφετηρία της διαδρομής της ζωής, αντί να παραδώσουν τη σκυτάλη τους σε ένα ικανοποιητικό διάνυσμά της. Ως κοινωνία, διακατεχόμαστε από το σύνδρομο του θείου που όχι μόνο κάθεται με τη νεολαία, αλλά ντύνεται, συμπεριφέρεται και το κυριότερο σκέφτεται όπως αυτή. Περιττό να επισημανθεί πόσο και αν εμπνέει ρανίδα σεβασμού τούτος ο θείος στους νεότερους.
Το χάσμα των γενεών είναι διαχρονικό και επιβεβλημένο. Είναι δύσκολο η εμπειρία της ζωής να ακυρωθεί απ’ τον αυθορμητισμό της νιότης.Δεν μπορεί ο ενήλικας να τρώει με τα χέρια μιμούμενος το παιδί. Μπορεί να διδαχθεί από την αθωότητά του, όχι από τον παρορμητισμό του. Ο τοκετός, λένε, είναι μια τραυματική εμπειρία. Ας μην την κάνουμε άλλοθι πνίγοντας στην επανάσταση και στη διαμαρτυρία όλες τις θετικές εμπειρίες της ζωής.
Βαπτίζοντας μοντέρνο και νεωτερικό κάθε διανοητική ερυγή που προκύπτει από τον άγουρο οισοφάγο ενός νέου ανθρώπου. Έτσι τον αποπροσανατολίζουμε περισσότερο παρά τον βοηθάμε στο ταξίδι της ζωής τους. Πάντα με την πεποίθηση ότι τους κανόνες υπάρχουν εξαιρέσεις.
20°
