Η ακρίβεια στο σουβλάκι, τα είδη πρώτης ανάγκης, οι καταναλωτικές συνήθειες και η φορολόγηση των ευκατάστατων πολιτών
Δεν ξέρω αν θυμάστε τον αγανακτισμένο πολίτη ο οποίος παραλίγο να γίνει η αφορμή να γεννηθεί ένα κίνημα πολιτών για την τιμή της κρέπας με σοκολάτα και μπισκότο με την περίφημη φράση «8 ευρώ για μια κρέπα σοκολάτα μπισκότο και 10 ευρώ για ένα σάντουιτς;» Αν δεν τον θυμάστε αυτό το βίντεο ίσως να σας τον θυμίσει.
Δυστυχώς το κίνημα για την τιμή μιας πίτας με σουβλάκι δεν έχει κάποιον αντίστοιχο εκπρόσωπο, δεν ξέρω καν αν υπάρχει τέτοιο κίνημα αλλά κρίνοντας από τα ρεπορτάζ στα οποία καταγγέλλεται η τιμή του στους «πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς» (μτφ. εκείνα τα ανυπόφορα μέρη που πληρώνεις έναν σκασμό λεφτά για να στριμωχτείς σαν αντζούγια σε κονσέρβα και να ανεβάσεις φιγουρατζίδικα, αλλά κάπως θλιβερά μέσα στην αγωνία της επίδειξης, στόρι στο ίνσταγκραμ) δεν αποκλείεται σύντομα να δούμε τη γέννησή του.
Αν δεν έχετε παρακολουθήσει κάποιο τέτοιο ρεπορτάζ σας μεταφέρω ότι στη Μύκονο η τιμή της πίτας με σουβλάκι φτάνει στα 9,5 ευρώ και στη Σαντορίνη στα 5,5 (και ενώ είμαι σίγουρος ότι η πρώτη τιμή αφορά τη Μύκονο, για τη δεύτερη δεν είμαι σίγουρος, αλλά δεν έχει και τόση σημασία). Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η τιμή της πίτς με σουβλάκι αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς και η πολιτεία δεν κάνει απολύτως τίποτα αφήνοντας τους σουβλακοφάγους παραθεριστές και τουρίστες απροστάτευτους στο έλεος της αισχροκέρδειας των σουβλατζήδων.
Φυσικά όλα τα παραπάνω μού φαίνονται αστεία, αλλά φοβάμαι ότι υπάρχουν συμπολίτες που όχι μόνο ανησυχούν για την τιμή της πίτας με σουβλάκι στη Μύκονο αλλά στ’ αλήθεια θα ήθελαν επέμβαση της πολιτείας προκειμένου να συγκρατηθεί.
Σ’ αυτούς τους συμπολίτες θέλω να πω πως το σουβλάκι στη Μύκονο ή οπουδήποτε αλλού είναι ακριβό μόνο αν δεν καταναλώνεται εξαιτίας της τιμής του. Από τη στιγμή που οι άνθρωποι αγοράζουν σουβλάκι που κάνει 9,5 ευρώ και είναι τόσοι ώστε τα έσοδα του μαγαζιού να είναι περισσότερα από όσα θα ήταν αν το είχε 5 ή 3 ευρώ, τότε ο μαγαζάτορας θα ήταν ανόητος να το έχει πιο φτηνά και καλά θα κάνει να αρχίσει να σκέφτεται μήπως θα τον συνέφερε να ανεβάσει κι άλλο την τιμή. Δηλαδή να κάνει ό,τι θα έκαναν οι περισσότεροι επαγγελματίες στη δουλειά τους (εξαιρείστε όσοι όταν σας πρότειναν μια δουλειά με 1.300 ευρώ απαντήσατε «ας το κάνουμε 1.000 γιατί έχετε πολλά έξοδα») .
Βλέπετε, όσο κι αν κάποιοι νομίζουν το αντίθετο, το σουβλάκι δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης. Η κατανάλωσή του είναι απολύτως ελαστική και άρα είναι σε μεγάλο βαθμό στο χέρι του καταναλωτή να επηρεάσει την τιμή του. Αντίθετα π.χ. από το ρεύμα που ο καταναλωτής το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να μειώσει την κατανάλωσή του (κι αυτό όχι πάντα και σπανίως αρκετά), αλλά είναι αδύνατο να μην το καταναλώσει, το σουβλάκι μπορεί να μείνει και εντελώς απούλητο.
Αν ας πούμε θεωρούμε ακριβή την τιμή της πίτς με σουβλάκι σε ένα σουβλατζίδικο (ή εκατό σουβλατζίδικα), μπορούμε πολύ εύκολα να σταματήσουμε να αγοράζουμε τα σουβλάκια του και άρα να το αναγκάσουμε να ρίξει τις τιμές του. Από τη στιγμή που αυτό δεν γίνεται πάει να πει ότι στην πραγματικότητα η τιμή του σουβλακιού είναι μια χαρά για το κοινό στο οποίο απευθύνεται και ότι ίσως να μπορούσε να είναι και υψηλότερη.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Όχι γιατί με ενδιαφέρει η τιμή της πίτας με σουβλάκι στη Μύκονο ή το Μονακό ή γενικώς οι τιμές στα κοσμοπολίτικα μέρη του πλανήτη. Τα γράφω ίσως επειδή πεινάω, αλλά κυρίως γιατί θέλω να πω ότι οι τιμές σε όλα τα είδη που δεν είναι πρώτης ανάγκης είναι και συνέπεια της καταναλωτικής συμπεριφοράς. Και ακόμα περισσότερο τα γράφω για να πω ότι στην πραγματικότητα, σε αυτά τα είδη θα πρέπει να χαιρόμαστε που υπάρχουν καταστήματα και μέρη με τόσο ψηλές τιμές. Γιατί αυτές οι ψηλές τιμές είναι άλλος ένας καλός τρόπος να φορολογηθούν οι ευκατάστατοι συμπολίτες οι οποίοι τα προτιμούν. Γιατί άλλο το 13% (δεν ξέρω αν αυτό είναι το ΦΠΑ στο σουβλάκι, αλλά δεν έχει σημασία γι’ αυτό που θέλω να πω) των 3 ευρώ και άλλο των 9,5 ευρώ. Και αυτό δεν ισχύει μόνο στο σουβλάκι. Αρκεί φυσικά ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός να λειτουργεί. Κι αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να μας απασχολεί αντί για το πόσο έχει το σουβλάκι στους «δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς». Και μπράβο μας.
13°
